Łyżeczkowanie macicy – wskazania, przebieg, powikłania

Łyżeczkowanie jamy macicy, inaczej abrazja, jest jednym z najstarszych, a także najszerzej i najczęściej stosowanych zabiegów położniczo-ginekologicznych. Procedura polega na usunięciu za pomocą specjalnej łyżeczki chirurgicznej chorych tkanek macicy, ale i umożliwia pobranie materiału z wnętrza macicy do dalszych badań.

Abrazja jamy macicy pozwala wykryć wszelkie nieprawidłowości pojawiające się w obrębie macicy. To dlatego przeprowadza się ją zarówno w celach diagnostycznych, jak i leczniczych.

Wyróżnia się dwa rodzaje łyżeczkowania:

• diagnostyczne pobranie materiału z wnętrza macicy. Dzięki zabiegowi możliwa jest ocena patologicznych procesów w badaniu histopatologicznym,
• lecznicze wyłyżeczkowanie macicy. To element procesu terapeutycznego.

Łyżeczkowanie macicy wykonywane jest w sali zabiegowej. Nie trzeba się do niego specjalnie przygotowywać. Pacjentka powinna być jedynie na czczo.

Procedurę rozpoczyna podanie kobiecie znieczulenia ogólnego: krótkotrwałego, dożylnego. Dzięki niemu nie odczuwa ona dolegliwości bólowych, a i nie pamięta zabiegu.

Następnie lekarz przemywa narządy płciowe roztworem dezynfekującym. Później do pochwy pacjentki wkładany jest wziernik (by uwidocznić szyjkę macicy), a na szyjkę macicy zakładane są kulociągi ginekologiczne. Dzięki nim macica podczas zabiegu jest stabilna. Jeśli to konieczne, kanał szyki macicy jest rozszerzany za pomocą specjalnych rozszerzadeł (hegarów). Kolejny krok to wprowadzenie przez rozszerzoną szyjkę macicy specjalnej łyżki chirurgicznej, dzięki której możliwe jest usunięcie zawartości macicy.

Zabieg łyżeczkowania macicy jest złożony z łyżeczkowania kanału szyjki macicy i abrazji jamy macicy (to frakcjonowane łyżeczkowanie kanału szyjki macicy i jamy macicy). Elementem procedury jest również pobranie wycinków z części pochwowej szyjki macicy.

Łyżeczkowanie macicy w przypadku patologii położniczych zwykle nie obejmuje pobierania materiału z szyjki macicy i jej kanału.

Zabieg trwa około kilka minut. Pacjentka zostaje wzbudzona z narkozy. Jeśli łyżeczkowanie macicy przebiegło bez powikłań i nie ma żadnych przeciwwskazań, po kilku godzinach kobieta może wrócić do domu.

Po zabiegu może pojawić się ból w podbrzuszu lub lekkie krwawienie, które utrzymuje się od kilku dni do dwóch tygodni. Nie jest to powód do obaw.

Bardzo ważne jest, by po zabiegu przestrzegać zaleceń i:

• stosować podpaski, nie tampony,
• powstrzymać się od współżycia przez co najmniej kilka dni lub dłużej,
• wziąć jeden lub dwa dni urlopu. Po zabiegu konieczny jest odpoczynek i unikanie wysiłku.

Materiał pobrany podczas abrazji jest przesyłany do laboratorium w celu badania histopatologicznego. Wykrycie jakichkolwiek nieprawidłowości pozwala na wdrożenie leczenia.

Istnieje wiele wskazań do wykonania zabiegu abrazji. Zabieg przeprowadza się zarówno w celach diagnostycznych, jak i leczniczych, także po porodzie czy poronieniu.

Łyżeczkowanie macicy przeprowadza się:

• w celu pobrania fragmentu endometrium oraz innych struktur z wnętrza macicy, co pozwala na wykrycie patologii w obrębie błony śluzowej macicy,
• w przypadku nieregularnych krwawień z dróg rodnych (krwawienia pomiędzy menstruacjami, nieregularne menstruacje i obfite miesiączki bez zdiagnozowanej przyczyny, krwawienie po menopauzie),
• po porodzie: w przypadku podejrzenia, że łożysko nie oddzieliło się prawidłowo oraz gdy istnieje pewność, że łożysko nie zostało wydalone w całości. Łyżeczkowanie stanowi integralną część cięcia cesarskiego,
• w przypadku niekompletnych poronień, by zapobiec sytuacji, kiedy pozostałości w macicy mogłyby doprowadzić do utraty dużej ilości krwi czy pojawienia się zakażeń. Po poronieniu łyżeczkowanie zalecane jest wtedy, gdy kobiecy organizm nie oczyszcza się samoistnie lub gdy pojawia się zaśniad groniasty. Przy wczesnym poronieniu (do 12. tygodnia ciąży) łyżeczkowanie najczęściej nie jest konieczne,
• gdy obserwuje się pogrubienie warstwy endometrium, polipy macicy oraz inne patologie jamy macicy wykryte w ultrasonografii (np. podejrzenie raka endometrium),
• w celu diagnostyki niepłodności.

Powikłania zabiegu łyżeczkowania macicy występują bardzo rzadko. Zabieg oznacza ryzyko:

• przebicia ściany macicy narzędziem,
• zapalenia w obrębie jamy macicy,
• krwawienia z jamy macicy,
• zespołu Ashermana (istotą patologii są zrosty wewnątrz jamy macicy, które pojawiają się w wyniku urazu podczas łyżeczkowania).

Ciąża po łyżeczkowaniu jest możliwa wtedy, gdy nastąpi wygojenie organów rodnych oraz kiedy pojawi się owulacja (łyżeczkowanie macicy wpływa na endometrium jamy macicy, nie na owulację). Zwykle ten okres trwa od 2 do 8 tygodni.

Ciąża po łyżeczkowaniu jest zazwyczaj możliwa już po pierwszej miesiączce po łyżeczkowaniu. Oznacza to, że w kolejną ciążę kobieta zajść najczęściej już po kilku tygodniach od zabiegu.

Szanse na ciążę po łyżeczkowaniu zależą od:

• stanu hormonalnego organizmu,
• tego, czy cykle są owulacyjne,
• wydolności szyjki macicy od razu po łyżeczkowaniu,
• tego, czy endometrium jest gotowe na przyjęcie zarodka i jego zagnieżdżenie się w jamie macicy.

Ponieważ ciąża po łyżeczkowaniu to sprawa indywidualna, warto o niej porozmawiać z lekarzem. Trzeba też pamiętać, że w kwestii gotowości ważna jest nie tylko kondycja fizyczna, ale i psychiczna kobiety.

Jeśli chodzi o ciąże po stracie dziecka, specjaliści zalecają odczekanie minimum 3-6 miesięcy. Szybka ciąża po łyżeczkowaniu jamy macicy w żadnej sytuacji nie jest więc wskazana.

Jak przygotować się do ciąży po łyżeczkowaniu?

Generalnie przygotowanie do ciąży po łyżeczkowaniu zależy od okoliczności medycznych i wskazań do zabiegu. Jeśli powodem było poronienie, konieczne jest wykonanie badań specjalistycznych, które umożliwiają ustalenie przyczyny poronienia i uniknięcie kolejnej straty. Zawsze należy przyjmować preparaty z kwasu foliowego, a i odpoczywać, dzięki czemu organizm ma szanse na regenerację przed ciążą.