41. tydzień ciąży

Jeśli jesteś w 41. tygodniu ciąży, a nie czujesz zwiastunów porodu, być może twoje dziecko nie jest jeszcze gotowe do przyjścia na świat. Możliwe też, że lekarz nie dość dokładnie obliczył datę porodu. Tak czy inaczej, bez względu na wszystko, stan dziecka w 41. tygodniu musi być kontrolowany, a ciąża monitorowana. Jeśli nie dzieje się nic niepokojącego, na pierwsze objawy porodu będziesz czekać w domu. Pozostań jednak pod stałą opieką ginekologa prowadzącego ciążę. Zgłaszaj się na badania i kontrolne KTG oraz USG.

Lekarz podczas wizyt w 41. tygodniu ciąży:

• oceni, czy wiek ciąży jest zgodny z wielkością i wysokością dna macicy,
• sprawdzi dojrzałość szyjki macicy, czyli rozwarcie i jej miękkość,
• wykona badanie KTG, by sprawdzić tętno dziecka i ewentualne skurcze macicy,
• przeprowadzi badanie USG – by sprawdzić, czy dziecko jest w dobrej formie.

Częste badania są ważne także dlatego, że w 41. tygodniu ciąży pojawia się ryzyko powikłań ciążowych. Łożysko, które osiągnęło dojrzałość, zaczyna się starzeć, co może niekorzystnie odbić się na dziecku.

W 41. tygodniu ciąży organizm kobiety przygotowuje się do porodu. Szyjka macicy skraca się i mięknie, co jest kluczowe dla porodu. Kobieta może odczuwać zwiększony nacisk w miednicy oraz bóle pleców z powodu niskiego położenia dziecka, co naciska na nerwy i struktury kostne. Skurcze Braxtona-Hicksa stają się bardziej regularne i intensywne, przypominając prawdziwe skurcze porodowe. Może także dojść do odejścia czopu śluzowego, co jest oznaką zbliżającego się porodu​.

Piersi kobiety mogą być bardziej wrażliwe i nabrzmiałe w przygotowaniu do karmienia piersią. Wzmożona produkcja hormonów może powodować obrzęki i dyskomfort w nogach. Wysoki poziom progesteronu może prowadzić do bólu kręgosłupa i ogólnego zmęczenia​​.

W 41. tygodniu ciąży mało która mama czuje się świetnie i promiennie. Zmęczenie spowodowane dziewięcioma miesiącami ciąży daje się mocno we znaki.

Dokuczają opuchnięte nogi, ból pleców, parcie na pęcherz, kłucie w pochwie czy duży brzuch. Coraz częściej i mocniej doskwiera ból w okolicy miednicy. Pojawiają się trudności z zasypianiem.

Ponieważ w 41. tygodniu ciąży zazwyczaj zwiększa się ilość wydzieliny z pochwy, na bieliźnie możne pojawić się śluz podbarwiony krwią.

Nie dość, że doskonale ci znane dolegliwości mogą się na finiszu ciąży nasilać, nastroju nie poprawiają towarzyszące emocje, zniecierpliwienie i napięcie wywołane oczekiwaniem oraz lękiem przed porodem.

Dziecko osiągnęło już rozmiary noworodka i jest gotowe do przyjścia na świat. Maluch nie rusza się już zbyt często i szczególnie energicznie. Nic dziwnego - ma mało miejsca. Kopanie i kręcenie się będziesz najbardziej odczuwać w niższych partiach brzucha.

Kości głowy dziecka są miękkie i elastyczne, aby ułatwić proces wydostawania się przez kanał rodny.

Codziennie powinnaś liczyć ruchy dziecka i co kilka dni zgłaszać się na kontrolę do lekarza. Niepokoić może, jeśli  aktywność dziecka zmniejszyła się z dnia na dzień. Masz poczucie, że jego ruchy są znacznie słabsze, albo odwrotnie- dziecko nagle zaczyna się poruszać gwałtownie. Koniecznie pojedź do szpitala, jeśli wyczuwasz mniej niż 4 ruchy na godzinę i zupełny ich brak.

Podczas wizyty lekarskiej czeka cię:

• Badanie ogólne podmiotowe i przedmiotowe
• Badanie położnicze
• Ocena ruchów płodu
• Ocena czynności serca płodu 
• Pomiar ciśnienia tętniczego krwi
• Pomiar masy ciała 
• Ocena ryzyka ciążowego

Od 1 stycznia 2019 r. w Polsce wszedł w życie nowy standard organizacyjny opieki okołoporodowej. W związku z nim po 41. tygodniu ciąży nie musisz leżeć w szpitalu, tak jak to było dotychczas. Wywołanie porodu przewidziano dopiero po zakończeniu 42.

Możesz też wypróbować naturalne metody na wywołanie skurczów. Jakie są sposoby na przyspieszenie porodu?  Co możesz robić?

• Spacerować, ponieważ chodzenie pomaga dziecku przemieścić się w macicy i wsunąć główkę w kanał rodny.
• Stymulować brodawki sutkowe. Wzrost poziomu oksytocyny mogą wywołać skurcze macicy.
• Namówić partnera na seks. Chociaz badania poddają w wątpliwość tę metodę.

Poród może się zacząć w każdej chwili. Po czym go poznać? Zwróć uwagę na takie objawy porodu jak: odejście czopa śluzowego, odejście wód płodowych, ale także biegunkę, rozstrój żołądka czy mdłości. Prawdopodobnie zaobserwujesz również zmianę nastroju, za to na pewno pojawi się ból brzucha, ból w okolicy krzyża i skurcze, które będą coraz częstsze, regularne i mocniejsze. Jedno jest pewne – momentu, w którym rozpocznie się poród nie uda ci się przegapić.

41. tydzień ciąży – i co dalej?

Zdarza się też, że w 41. tygodniu ciąży poród jest wywoływany. Decyzję podejmuje lekarz. Dzieje się tak wtedy, gdy pojawiają się konkretne wskazania, takie jak:

• nieprawidłowości podczas badania KTG,
• zmiana przejawów aktywności dziecka (odczuwasz mniej lub więcej ruchów niż zazwyczaj),
• badanie USG wykaże nieprawidłowości,
• doszło do zagęszczenia płynu owodniowego,
• gdy łożysko osiągnęło III stopień dojrzałości,
• gdy doszło do zaburzeń przepływów naczyniowych,
• płyn owodniowy zmienił kolor na skutek zanieczyszczenia smółką.

Na czym polega wywoływanie porodu?

Society of Obstetricans and Gynecologist of Canada jako jedno ze wskazań do indukcji porodu podaje czas trwania ciąży powyżej 41. tygodnia dla ciąży pojedynczej. Indukcją porodu nazywamy wywołanie czynności skurczowych mięśnia macicy u ciężarnej i w efekcie urodzenie dziecka drogami natury w ciągu 24-48 godzin.  

Wśród mechanicznych metod najskuteczniejszą i najczęściej stosowaną jest cewnik Foleya , który wprowadza się w warunkach aseptycznych przez kanał macicy i pozostawia  do 24. godzin lub do samoistnego wypadnięcia. Cewnik mechanicznie drażni ujście wewnętrzne kanału szyjki i rozciąga dolny odcinek macicy.

Do metod farmakologicznych preindukcji porodu stosuje się najczęściej prostaglandynę E1 lub prostaglandynę E2 w postaci żelu do szyjkowego. Powodują one relaksację włókien kolagenowych szyjki macicy oraz wywołują̨ czynność skurczową mięśnia macicy.

Możliwe jest również zastosowanie przebicia pęcherza płodowego. Zarówno w trakcie jej wykonania, jak i bezpośrednio po niej należy monitorować akcję serca płodu. Do przeciwwskazań amnio-tomii należą łożysko i naczynia przodujące oraz aktywna infekcja narządu rodnego z wyjątkiem kolonizacji Streptococcus agalactiae. W celu zainicjowania porodu cięzarna dostaje dodatkowo oksytocynę, co skraca czasu oczekiwania na sa-moistne rozpoczęcie akcji porodowej

Kolejnym ze sposobów jest masaż szyjki macicy, który ze względu na bolesność jest coraz rzadziej stosowany. Polega ona na delikatnym otwieraniu kanału szyjki i odklejeniu dolnego bieguna pęcherza płodowego od ścian macicy. To powoduje, że organizm kobiety zaczyna wytwarzać więcej hormonów, które są odpowiedzialne za rozpoczęcie porodu.

Najczęstszą metodą jest jednak dożylne podanie oksytocyny. Oksytocyna stosowana jest do wywołania akcji porodowej, gdy zbliża się termin porodu, a jego przyspieszenie jest wskazane zarówno dla matki, jak i dziecka. Czasami może ją poprzedzać tzw. test oksytocynowy, który polega na podaniu niewielkiej ilości hormonu wywołującego skurcze macicy i jednoczesnej obserwacji stanu dziecka. Podanie oksytocyny może wywołać bardzo bolesne skurcze.

Trzeba pamiętać, że niezależnie od metody wywoływanie porodu może zakończyć się niepowodzeniem, dlatego tak ważne jest monitorowanie i w sytuacji zagrożenia zdrowia mamy czy dziecka poród może zakończyć cesarskim cięciem.

Jeżeli coś cię zaniepokoi - brak skurczy czy twardy brzuch - koniecznie skontaktuj się z lekarzem lub zadzwoń do szpitala. Jeśli miną 42 tygodnie ciąży, a skurcze wciąż się nie pojawią, bezwzględnie udaj się do szpitala.

Pamiętaj, że podczas porodu kazda przyszła matka ma prawa. Zobacz jakie

• Personel sprawujący opiekę nad rodzącą powinien omówić z nią przygotowany wcześniej plan porodu.
• Musi być uszanowana prywatność i poczucie intymności rodzącej.
• Osoby sprawujące opiekę oraz uczestniczące w porodzie są obowiązane do przestrzegania zasad higieny ogólnej, aseptyki i antyseptyki
• Kobieta ma prawo do pełnej i zrozumiałej dla siebie informacji o postępach porodu,
• Personel medyczny powinien omawiać z rodzącą sposoby radzenia sobie z bólami każdorazowo uzyskać jej zgodę na wykonanie wszelkich zabiegów i badań.
• Cięcia cesarskie mogą być planowe albo pilne i natychmiastowe– wynikające z zaistniałej sytuacji, bo w czasie porodu występują czasem zagrożenia, których wcześniej nie dało się przewidzieć.
• Kobieta ma prawo do swobodnego poruszania się w pierwszej fazie porodu.
• Kobieta może się nie zgodzić na rutynowe zabiegi stosowane przez szpital: lewatywę, golenie wzgórka łonowego, indukowanie porodu (próba wywołania kroplówką naskurczową skurczów macicy), przebicie pęcherza płodowego, nacięcie krocza czy znieczulenie

Uwaga ! Każda ciąża jest inna, dlatego podawane przez nas fakty pełnią jedynie funkcję orientacyjną. W razie jakichkolwiek wątpliwości, skontaktuj się ze swoim lekarzem lub położną.