Co nie sprzyja zajściu w ciążę

Od dłuższego czasu staracie się z partnerem o dziecko, niestety bez efektów? Zadajesz sobie pytanie dlaczego nie możesz zajść w ciążę? Może nawet zwróciłaś się już o pomoc do specjalisty, a ten, zleciwszy stosowne badania stwierdził, że ze zdrowotnego punktu widzenia nic nie stoi na przeszkodzie, byście zostali rodzicami. Jesteście płodni, ale coś nie sprzyja zajściu w ciążę?  

Istnieje wiele czynników, które mogą utrudniać zajście w ciążę. Mogą być one związane z różnymi aspektami zdrowia, stylu życia oraz czynnikami zewnętrznymi. 

Problemy zdrowotne

Za trudności z zajściem w ciążę mogą odpowiadać różne problemy zdrowotne, takie jak:

• zaburzenia hormonalne: np. zespół policystycznych jajników (PCOS), problemy z tarczycą (niedoczynność lub nadczynność),
• nieprawidłowości w cyklu menstruacyjnym: brak owulacji, nieregularne miesiączki,
• endometrioza: stan, w którym tkanka podobna do błony śluzowej macicy rozwija się poza macicą,
• problemy z jajowodami: np. zrosty, niedrożność jajowodów,
• słaba jakość plemników u partnera: niska liczba, ruchliwość lub nieprawidłowa morfologia plemników,
• choroby przewlekłe: cukrzyca, otyłość, choroby autoimmunologiczne.

U kobiet wyróżnia się cztery najczęstsze czynniki, które utrudniają lub uniemożliwiają zajście w ciążę. To zaburzenia owulacji towarzyszące zespołowi policystycznych jajników i zaburzenia owulacji o innej przyczynie, czynnik jajowodowy (np. nieprawidłości w budowie jajowodów) oraz endometerioza. Z kolei u mężczyzn przyczyną niepłodności są najczęściej nieprawidłowe parametry nasienia: astenospermia (nieprawidłowa ruchliwość plemników), oligoastenospermia (zbyt mała liczba plemników i ich nieprawidłowa ruchliwość), teraptospermia (za mało plemników o prawidłowej budowie), azoospermia (brak plemników w ejakulacie) i oligospermia (zbyt mała liczba plemników). [1]

Wiek

Warto także pamiętać, że im starsza kobieta, tym trudniej o ciążę. Wraz z wiekiem zmienia się znacząco również płodność mężczyzn.

Płodność podlega zmianom wraz z wiekiem. Na początku, tuż po 1. miesiączce, płodność wyraźnie się zmniejsza, by w wieku 18-25 lat osiągnąć swoje biologiczne maksimum. Po 35. roku życia obserwuje się stopniowe zmniejszanie płodności. Ok. 40. roku życia  stanowi ona ok zaledwie 20 proc. W wieku  premenopauzalnym (45-52 lata) płodność zanika. Jeśli chodzi o mężczyzn, płodność nie zanika  nawet do późnej starości, jednak zarówno liczba, jak i ich jakość ulegają znacznemu pogorszeniu.[1]

Styl życia i nawyki

Zajściu w ciążę sprzyja zdrowy styl życia. Oznacza to, że szanse na poczęcie dziecka zmniejsza niehigieniczny tryb życia, to jest:

• nieodpowiednia dieta: niezróżnicowana, źle zbilansowana dieta, która nie dostarcza ważnych składników odżywczych bądź obfituje w żywność przetworzoną,zasobną w tłuszcze trans, cukry i sztuczne dodatki. To może negatywnie wpływać na płodność, zarówno u kobiet, jak i mężczyzn (mogą zaburzać gospodarkę hormonalną, obniżać jakość nasienia i cykl miesiączkowy). Dla poprawy płodności warto ograniczyć spożycie przetworzonych produktów na rzecz diety bogatej w warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty i zdrowe tłuszcze,
• nadużywanie alkoholu i papierosów: zmniejsza płodność zarówno u kobiet, jak i mężczyzn, stosowanie substancji psychoaktywnych: np. narkotyków,
• zbyt intensywne ćwiczenia fizyczne lub siedzący tryb życia, mogące zakłócać owulację. 

Aktywność fizyczna ma istotny wpływ na płodność, wspierając równowagę hormonalną i poprawiając funkcje rozrodcze. Ważne są regularne, ale i umiarkowane ćwiczenia,

• niedowaga lub nadwaga, mogące zaburzać równowagę hormonalną, prowadząc do problemów z owulacją u kobiet i obniżenia jakości nasienia u mężczyzn, co utrudnia zajście w ciążę.

Zarówno niedowaga, jak i nadwaga zaburzają cykl rozrodczy i tym samym zmniejszają szanse na zajście w ciążę. Pamiętaj, by nie odchudzać się radykalnie – to także nie sprzyja spełnieniu marzenia o dziecku. Dieta powinna być zróżnicowana, bogata w witaminy oraz składniki mineralne, ponieważ ich niedobór przekłada się na płodność, może ją zaburzyć. Przeczytaj więcej o diecie poprawiającej płodność.

Stres  

Warto pamiętać, że szanse na zostanie rodzicami zmniejsza przewlekły stres, który może wpływać na owulację i jakość nasienia. Dlaczego tak się dzieje? Obserwuje się wpływ układu nerwowego na wydzielanie hormonów, również hormonów płciowych. Dlatego też w stanach takich może dochodzić do okresowego zmniejszenia płodności. 

Relaks, wypoczynek zwiększają szanse na ciążę zarówno z racji częstszego współżycia, jak i lepszej regulacji hormonalnej. Aktywność ruchowa, oderwanie się od obowiązków, jak i wypoczynek, to czynniki niewątpliwie sprzyjające płodności. [1]

Czynniki środowiskowe

Na zajście w ciążę, ale i zdrowie, negatywny wpływ ma narażenie na toksyny (pestycydy, metale ciężkie, substancje chemiczne w miejscu pracy) oraz promieniowanie. Należy również uważać na wysoką temperaturę - niewskazane jest częste korzystanie z sauny lub gorących kąpieli (może obniżyć jakość nasienia).

Czynniki psychologiczne

Duże znaczenie mają także czynniki psychologiczne, na przykład lęk przed niepłodnością (nadmierne skupienie się na zajściu w ciążę może wywoływać stres i zaburzać równowagę hormonalną), ale także traumy lub problemy emocjonalne (np. depresja, PTSD).

Stosowanie antykoncepcji

Niektóre metody antykoncepcji: np. wkładki domaciczne (IUD) lub hormonalne metody antykoncepcyjne, mogą czasowo opóźnić powrót do pełnej płodności.

Czas współżycia

Na zajście w ciążę negatywnie wpływa zarówno zbyt rzadkie, jak i zbyt częste współżycie. Zbyt mało zbliżeń może sprawić, że łatwo można przegapić okres płodny. Warto pamiętać, że szansa na zajście w ciążę jest największa w okresie owulacji, co oznacza, że brak współżycia w tym czasie zmniejsza szanse. Nie jest dobrze, jeśli chcąc zostać rodzicami uprawiacie seks zbyt często. Dlaczego? Może się okazać, że męska sperma zawiera mniej plemników. 

Inne przyczyny to błędne określenie dni płodnych lub stosowanie lubrykantów, które mogą wpływać na spermę i utrudniać zajście w ciążę. Niektóre preparaty blokują lub spowalniają ruchy plemników, są plemnikobójcze (sięganie po lubrykanty to sposób na to, jak zmniejszyć szanse na zajście w ciążę po stosunku).

Jeśli starania o dziecko trwają dłużej niż rok (lub 6 miesięcy w przypadku kobiet powyżej 35. roku życia), warto zgłosić się do specjalisty ds. płodności, aby przeprowadzić dokładne badania i zidentyfikować potencjalne przyczyny.