42. tydzień ciąży

W 42. tygodniu ciąży dziecko jest w pełni rozwinięte i gotowe do życia poza organizmem matki. Jego waga może wynosić od 3,2 do 4,1 kg, a długość ciała od 48 do 56 cm, choć te wartości mogą się różnić.

Skóra dziecka może być nieco pomarszczona z powodu długotrwałego kontaktu z płynem owodniowym i może brakować na niej mazi płodowej, która wcześniej chroniła skórę. Dziecko może mieć długie włosy na głowie i paznokcie, które mogą nawet wystawać poza opuszki palców. Gromadzi również dodatkową tkankę tłuszczową, co pomoże mu regulować temperaturę ciała po urodzeniu.

Organy dziecka są w pełni rozwinięte i gotowe do funkcjonowania samodzielnie. Płuca są przygotowane do oddychania, a serce bije regularnie. Układ nerwowy dziecka jest w pełni rozwinięty, co pozwala na koordynację ruchów i reakcję na bodźce zewnętrzne.

Dziecko może reagować na dźwięki i światło, a także ma wykształcone odruchy, takie jak ssanie i chwytanie. Kontynuuje również produkcję smółki, pierwszej kupki, która składa się z połkniętych komórek skóry, włosów i płynu owodniowego.

Ostatnie tygodnie stanu błogosławionego są trudne. W 42. tygodniu ciąży także i ty, jak większość mam w zaawansowanej ciąży, jesteś zmęczona zarówno oczekiwaniem na rozwiązanie, jak i dolegliwościami ciążowymi.

Dokuczają ci opuchnięte nogi, ból kręgosłupa, parcie na pęcherz, kłucie w pochwie czy duży brzuch. Coraz częściej i mocniej doskwiera ból w okolicy miednicy, odcinka lędźwiowego pleców, a skurcze Braxtona-Hicksa mogą być bolesne. Ponieważ w 42. tygodniu ciąży zazwyczaj zwiększa się ilość wydzieliny z pochwy, na bieliźnie możne pojawić się śluz podbarwiony krwią.

Pojawiają się trudności z zasypianiem, trudno ci się zrelaksować i odpoczywać. Ty także, jak każda przyszła mama z niecierpliwością czekasz na przyjście dziecka na świat. Można powiedzieć, że jesteś mistrzynią w trenowaniu cierpliwości. Nic dziwnego, że masz dość, bywasz poirytowana i rozdrażniona. Męczy cię nie tylko zniecierpliwienie czy lęk przed porodem, ale i niepokój o życie i dobrostan dziecka.

Przede wszystkim próbuj odpoczywać i zbierać siły na poród. Nie zapomnij o leczeniu ruchów dziecka! Możesz też wypróbować naturalne metody na wywołanie skurczów. Jakie są sposoby na przyspieszenie porodu?  Co możesz robić?

• Spacerować, ponieważ chodzenie pomaga dziecku przemieścić się w macicy i wsunąć główkę w kanał rodny.
• Stymulować brodawki sutkowe. Wzrost poziomu oksytocyny mogą wywołać skurcze macicy.
• Namówić partnera na seks.

Po wyznaczonym terminie porodu przyszła mama powinna zgłosić się do lekarza lub do szpitala i być w stałym kontakcie z ginekologiem. Najważniejsze jest kontrolowanie dobrostanu dziecka. Służą temu częste zapis KTG (tętno dziecka) czy USG (ocena dojrzałości łożyska, stanu dziecka, ilości płynu owodniowego, jakości przepływu krwi w tętnicy pępowinowej, aorcie i tętnicy mózgowej dziecka, a także inne badania, takie jak test dynamiczny wydolności łożyska (tzw. test oksytocynowy)..

Najczęściej ciężarna na tym etapie ciąży jest przyjęta do szpitala, by być pod stałą obserwacją personelu i trzymać rękę na pulsie.

42. tydzień ciąży to wciąż okres wyczekiwania na moment, w którym nastąpi poród fizjologiczny. A ten może rozpocząć się w każdej chwili. Po czym go poznać? Zwiastują go: odejście czopa śluzowego, odejście wód płodowych, ale także biegunka, rozstrój żołądka czy mdłości, a także ból brzucha, ból w okolicy krzyża i skurcze, które będą coraz częstsze, regularne i mocniejsze. Jedno jest pewne – momentu, w którym rozpocznie się poród nie da się przegapić.

42. tydzień ciąży – niezależnie od planów natury - oznacza jej definitywny koniec. Jeżeli tym czasie nie rozpoczną się skurcze porodowe, lekarz może zdecydować o wywołaniu porodu bądź rozwiązaniu przez cesarskie cięcie. Łożysko zaczyna się starzeć (osiąga dojrzałość w 40. tygodniu), zmniejsza się ilość płynu owodniowego – warunki panujące w macicy nie są już optymalne. Dodatkowo po 42. tygodniach ciąży wzrasta ryzyko zagrożenia płodu i poród martwego płodu.

Jeśli stan dziecka jest dobry, a szyjka gotowa do rozwierania, zwykle dochodzi do wywołaniu porodu. Przyszłej mamie podaje się leki naskurczowe - najczęściej oksytocynę oraz przebija pęcherz płodowy. Jeśli pojawiają się niepokojące czynniki (np. niewydolność łożyska, lekarz decyduje o cesarskim cięciu.

Na czym polega indukowanie porodu?

Society of Obstetricans and Gynecologist of Canada jako jedno ze wskazań do indukcji porodu podaje czas trwania ciąży powyżej 41. tygodnia dla ciąży pojedynczej. Indukcją porodu nazywamy wywołanie czynności skurczowych mięśnia macicy u ciężarnej i w efekcie urodzenie dziecka drogami natury w ciągu 24-48 godzin.  

Wśród mechanicznych metod najskuteczniejszą i najczęściej stosowaną jest cewnik Foleya , który wprowadza się w warunkach aseptycznych przez kanał macicy i pozostawia  do 24. godzin lub do samoistnego wypadnięcia. Cewnik mechanicznie drażni ujście wewnętrzne kanału szyjki i rozciąga dolny odcinek macicy.

Do metod farmakologicznych preindukcji porodu stosuje się najczęściej prostaglandynę E1 lub prostaglandynę E2 w postaci żelu do szyjkowego. Powodują one relaksację włókien kolagenowych szyjki macicy oraz wywołują̨ czynność skurczową mięśnia macicy.

Możliwe jest również zastosowanie przebicia pęcherza płodowego. Zarówno w trakcie jej wykonania, jak i bezpośrednio po niej należy monitorować akcję serca płodu. Do przeciwwskazań amnio-tomii należą łożysko i naczynia przodujące oraz aktywna infekcja narządu rodnego z wyjątkiem kolonizacji Streptococcus agalactiae. W celu zainicjowania porodu cięzarna dostaje dodatkowo oksytocynę, co skraca czasu oczekiwania na sa-moistne rozpoczęcie akcji porodowej

Kolejnym ze sposobów jest masaż szyjki macicy, który ze względu na bolesność jest coraz rzadziej stosowany. Polega ona na delikatnym otwieraniu kanału szyjki i odklejeniu dolnego bieguna pęcherza płodowego od ścian macicy. To powoduje, że organizm kobiety zaczyna wytwarzać więcej hormonów, które są odpowiedzialne za rozpoczęcie porodu.

Najczęstszą metodą jest jednak dożylne podanie oksytocyny. Oksytocyna stosowana jest do wywołania akcji porodowej, gdy zbliża się termin porodu, a jego przyspieszenie jest wskazane zarówno dla matki, jak i dziecka. Czasami może ją poprzedzać tzw. test oksytocynowy, który polega na podaniu niewielkiej ilości hormonu wywołującego skurcze macicy i jednoczesnej obserwacji stanu dziecka. Podanie oksytocyny może wywołać bardzo bolesne skurcze.

Trzeba pamiętać, że niezależnie od metody wywoływanie porodu może zakończyć się niepowodzeniem, dlatego tak ważne jest monitorowanie i w sytuacji zagrożenia zdrowia mamy czy dziecka poród może zakończyć cesarskim cięciem.

Uwaga ! Każda ciąża jest inna, dlatego podawane przez nas fakty pełnią jedynie funkcję orientacyjną. W razie jakichkolwiek wątpliwości, skontaktuj się ze swoim lekarzem lub położną.