Niski poziom witaminy D w pierwszym trymestrze wiąże się z wyższym ryzykiem porodu przedwczesnego i niską masą urodzeniową dziecka. Dowodzi tego badanie opublikowane w American Journal of Clinical Nutrition, w którym analizowano zależność między poziomem witaminy D u matki w pierwszym i drugim trymestrze ciąży a rozwojem płodu oraz wynikami ciąży.
Witamina D odgrywa kluczową rolę w ciąży. Wpływa na produkcję czynników wzrostu odpowiedzialnych za prawidłowe unaczynienie łożyska, jest również istotna dla formowania kości i masy urodzeniowej noworodka. Tymczasem według badań około 28% kobiet w ciąży lub karmiących piersią w USA miało niedobór witaminy D.
Poziom witaminy D u ciężarnej w rozwój płodu i ciąży
Dotychczasowe badania powiązały poziom witaminy D u matki z masą urodzeniową i rozwojem szkieletu dziecka. Niewiele jednak analizowało, czy stężenie witaminy D wpływa na wzorce wzrostu płodu. Prowadzone prace naukowe dawały również sprzeczne wyniki dotyczące skuteczności suplementacji witaminą D w poprawie wyników ciąży.
Obecne badanie koncentrowało się na powiązaniach pomiędzy poziomem witaminy D w I i II trymestrze ciąży a wzorcem wzrostu płodu, w tym wiekiem ciążowym przy urodzeniu, niską masą urodzeniową w stosunku do wieku ciążowego (SGA) i ryzykiem porodu przedwczesnego.
Badanie przeprowadzone w ramach Nulliparous Pregnancy Outcomes Study: Monitoring Mothers-to-Be (nuMoM2b) objęło 10 038 pierworódek w USA. Próbkę 351 kobiet do pomiaru stężenia 25-hydroksywitaminy D (25(OH)D) wybrano losowo. Wzrost płodu monitorowano za pomocą USG w 16.–21. i 22.–29. tygodniu ciąży, oceniano również parametry antropometryczne noworodków po porodzie.
Średnie stężenie 25(OH)D wynosiło 68,1 nmol/l w i trymestrze i 78,0 nmol/l w ii trymestrze. Niedobór witaminy D (<50 nmol/l) stwierdzono u 20% kobiet w i trymestrze i u 13% w ii trymestrze.
W badaniu zaobserwowano, że poziom witaminy D u matki w I trymestrze ciąży jest silnie związany z wzorcami wzrostu płodu. Jej niedobór w tym okresie wiązał się z wyższym ryzykiem krótszej średniej długości ciąży i porodu przedwczesnego.
Stężenie poniżej 50 nmol/l wiązało się z niekorzystnymi konsekwencjami zarówno dla matki, jak i dziecka, w tym zwiększonym ryzykiem cukrzycy ciążowej, stanu przedrzucawkowego oraz porodu przedwczesnego. Niedobór witaminy u matki może prowadzić do niskiej masy urodzeniowej noworodka oraz zwiększać ryzyko wystąpienia u dziecka w przyszłości chorób takich jak alergie, astma czy cukrzyca typu 1.
Analiza wykazała także, że niski poziom witaminy D w I trymestrze ciąży był związany z wolniejszym wzrostem płodu. Każdy wzrost poziomu 25(OH)D o 10 nmol/l wiązał się ze zwiększeniem długości płodu o 0,05 z-score. Co istotne, kobiet z poziomem 25(OH)D poniżej 40 nmol/l dotyczyło 4,35 razy większe ryzyko urodzenia wcześniaka (średnio o 1,17 tygodnia wcześniej niż kobiety z poziomem powyżej 80 nmol/l).
W II trymestrze ciąży nie stwierdzono istotnej zależności między poziomem witaminy D a wzorcami wzrostu płodu, ryzykiem SGA (niskiej masy urodzeniowej w stosunku do wieku ciążowego) czy porodem przedwczesnym.
Wyniki badania potwierdzają, że odpowiedni poziom witaminy D we wczesnej ciąży jest kluczowy dla prawidłowego wzrostu płodu i obniżenia ryzyka porodu przedwczesnego. W przyszłości konieczne są dalsze badania nad mechanizmem, za pomocą którego witamina D wpływa na rozwój płodu oraz nad optymalnymi strategiami suplementacji w ciąży.
Uwaga! W Polsce, ze względu na ograniczoną ekspozycję na słońce w miesiącach jesienno-zimowych, zaleca się suplementację witaminy D dla kobiet w ciąży w dawkach 1500-2000 IU dziennie, najpóźniej od drugiego trymestru aż do porodu. Odpowiedni poziom witaminy D jest kluczowy dla zdrowia zarówno matki, jak i dziecka, dlatego warto monitorować jej stężenie i w razie potrzeby wprowadzić suplementację po konsultacji z lekarzem.
źródło: www.news-medical.net