Niedrożność jajowodów a zajście w ciążę

Niedrożność jajowodów pojawia się zwykle w wyniku:

• stanów zapalnych dróg rodnych, których przyczyną jest infekcja wywołana przez bakterie (chlamydia, rzeżączka), ale także grzybice. Prowadzą one do powstania zgrubień/zrostów ścian jajowodów, które zamykają plemnikom drogę do komórki jajowej,
• endometrioza (zrosty w jajowodach powstają wskutek wszczepiania się w nie komórek endometrium),
• ciąża pozamaciczna,
• poronienie,
• stany zapalne w obrębie jamie brzusznej (np. zapalenie wyrostka robaczkowego),
• nowotwory jajowodów,
• przebyte operacje chirurgiczne w obrębie jamy brzusznej,
• antykoncepcyjna - wkładka domaciczna,
• wrodzona nieprawidłowa budowa jajowodów (bardzo rzadko).

Niedrożność jajowodu nie powoduje bólu, a o problemie mogą świadczyć problemy z zajściem w ciążę. To dlatego niedrożność jajowodów jest diagnozowana najczęściej podczas specjalistycznych badań ginekologicznych, mających na celu ustalenie przyczyny niepłodności.

Jeśli ginekolog podejrzewa niedrożność jajowodów, wykonuje się badania:

• USG przezpochwowe,
• badanie HSG (histerosalpingografia). Przez pochwę i szyjkę podaje się kontrast, a następnie wykonuje się zdjęcia RTG (lub USG) - gdy środek kontrastowy się przemieszcza. Jeśli kontrast nie wypływa, potwierdza to niedrożność jajowodów,
• laparoskopię diagnostyczną.

Leczenie niedrożności jajowodów zależy od tego, czy niedrożny jest wyłącznie jeden jajowód, czy też niedrożność jest obustronna.

W zależności od przyczyny niedrożności można podjąć próbę leczenia, czyli udrażniania jajowodów, niestety te nie zawsze są skuteczne.

Jajowody udrażnia się metodą laparoskopową (do niedawna wykonywano tzw. laparoskopową plastykę jajowodów). Jeśli zrosty nie są duże, lekarz może próbować udrożnić jajowody, wtłaczając w nie strumień powietrza lub płynu. Ginekolog może również podjąć działania operacyjnie, to znaczy usunąć najbardziej zwężoną część jajowodu.

Prawda jest taka, że nawet niewielkie zwężenie światła jajowodu może stanowić poważny problem dla par starających się o dziecko. Dlatego aby mogło dojść do naturalnego poczęcia musi być drożny przynajmniej jeden jajowód.

Choć zazwyczaj proces zapalny dotyka dwóch jajowodów i wtedy obydwa mogą być uszkodzone, zdarza się niedrożność jednostronna.

Jeśli jeden z jajowodów jest drożny, to ciąża jest możliwa (zwłaszcza, że wystąpienie owulacji w jajniku znajdującym się po stronie zdrowego jajowodu można z powodzeniem wspomagać). Ponieważ owulacje występują na przemian z dwóch jajników, szansa pojawia się raz na dwa cykle, kiedy owulacja jest z jajnika położonego za drożnym jajowodem.

Kobietom z niedrożnością jajowodów (zwłaszcza po 35. roku życia) zaleca się zapłodnienie pozaustrojowe (in vitro).

Podejmując próby zajścia w ciążę przy niedrożności jajowodów może dojść do powikłań. Dzieje się tak wówczas, gdy przez przewężenie w jajowodzie do komórki jajowej dotrą plemniki i dojdzie do zapłodnienia, ale zapłodniona komórka w nim uwięźnie.

Jeśli osiądzie w ścianie jajowodu i zacznie się w niej rozwijać, mówimy o ciąży jajowodowej, pozamacicznej. Nie ma szans na jej utrzymanie, istnieje natomiast ryzyko powikłań – pęknięcia jajowodu, krwotoku wewnętrznego. Rozwijającą się ciążę pozamaciczną należy usunąć (i to wraz z jajowodem). To na szczęście nie przekreśla szans na zajście w ciążę w przyszłości, jeśli pozostaje drugi jajowód.