Noworodek

Jak się przygotować na powitanie noworodka?

Oczekiwanie na dziecko to piękny czas, który warto wykorzystać na przygotowania do powitania malucha na świecie. Urządzenie pokoju lub kącika dla dziecito dla młodych rodziców czysta przyjemność.

Czy wiesz, co powinno się znaleźć w wyprawce dla noworodka -  jakie ubranka, akcesoria i kosmetyki? Kiedy wybrać się na zakupy? Co kupić, by maluszek czuł się komfortowo i spał spokojnie? Lepiej zdecydować się na łóżeczko, kołyskę, a może… pudełko? Szczególnie dużo uwagi trzeba poświęcić zakupowi wózka dla noworodka i fotelika samochodowego – jakie modele spiszą się na medal? Podpowiemy ci, na co zwrócić szczególną uwagę.

Witaj na świecie bobasie! Pierwsze chwile w szpitalu

Nareszcie się doczekałaś! Twoje dziecko przyszło na świat. Średnia masa urodzeniowa dzieci urodzonych w Polsce wynosi od 3300 do 3400 g, a średnia długość ciała to około 50 cm. Chłopcy rodzą się ciężsi od dziewczynek o około 250 g i są o około 5% dłużsi. Noworodek ważący poniżej 2,5 kg to dziecko z niską wagą urodzeniową.

I co teraz? Aby cieszyć się zdrowiem, w pierwszej dobie życia dzieci zostają poddane wielu zabiegom i badaniom. Po co i kiedy są stosowane? Na czym polegają? Koniecznie zapoznaj się ze szczegółowym planem działań personelu medycznego. Będziesz bardziej spokojna wiedząc, co czeka twoje dziecko w ciągu pierwszych godzin życia.

Pierwszą procedurą szpitalną, jakiej podlega noworodek, jest wstępna ocena stanu zdrowia. Lekarze posługują się tak zwaną skalą Apgar, której wyniki pozwalają ocenić, w jakiej kondycji jest maluch i czy nie jest mu potrzebna natychmiastowa pomoc.

Na postawie skali Apgar sprawdza się (w skali 0-2 pkt.) pięć głównych parametrów dotyczących kondycji noworodka: oddychanie, czynność serca, zabarwienie skóry, napięcie mięśni i odruchy fizjologiczne.

W pierwszej dobie maluszkom podaje się także dwa szczepienia: przeciwko gruźlicy oraz wirusowemu zapaleniu wątroby typu B. Jednak część noworodków szczepienie BCG dostanie po pierwszej dobie, ale przed wyjściem ze szpitala. Dotyczy to sytuacji, kiedy neonatolog z jakichś względów potrzebuje dłuższego czasu na obserwację noworodka.

W drugiej dobie u dzieci wykonuje się przesiewowe badanie słuchu. Natomiast u noworodków, które ukończyły 72 godziny robi się badanie w kierunku fenyloketonurii.

Jak wygląda noworodek? Co może zaskoczyć?

Choć twój synek czy córka są dla ciebie najpiękniejsze na świecie, jednak jesteś nieco zaskoczona jego wyglądem.

Jak wygląda noworodek tuż po urodzeniu? Ma opuchnięte powieki, małe krwiaczki na buzi, siną i pomarszczoną skórę i niekształtną główkę. Możesz też zaobserwować spuchniętą mosznę u synka i obrzmiałe wargi sromowe u córeczki. Jest to normalną reakcją na twoje hormony, które wciąż krążą w organizmie noworodka. Jego ciało pokrywa maź płodowa. Ale to nie wszystko. Ciało maluszka mogą pokrywać cienkie, puszyste włoski, które nazywają się lanugo i znikną w ciągu kilku następnych tygodni.

Twoje dziecko może mieć łysą główkę lub bujną czuprynkę. Jednak te pierwsze włosy zmienią się po jakimś czasie i będą miały zupełnie inną fakturę i kolor. Oczy twojego maleństwa są granatowe, szare lub błękitne. Jednak  kolor oczu dziecka będzie się zmieniać, aż do 3 roku życia.

Cóż, trzeba to sobie otwarcie powiedzieć: tuż po porodzie dziecko nie jest zbyt urodziwe. Ale spokojnie, to naturalne - defekty urody szybko miną.

Niepokoje mamy noworodka, czyli dlaczego nie dostałam instrukcji obsługi?

Pierwsze dni po narodzinach dziecka to dla opiekujących się nim rodziców piękny, ale i stresujący czas. Cudownie jest tulić wyczekiwane maleństwo, ale i łatwo ugiąć się pod ciężarem odpowiedzialności i lęku przed nieznanym. Można również paść ofiarą wyobrażeń, które nie do końca znajdują odzwierciedlenie w rzeczywistości.

Dzierżę w dłoni wypis ze szpitala, tulę do siebie kwilący tobołek. I ten wachlarz uczuć: duma, spełnienie, ciepło w sercu, a w głowie lekki chaos. I niepokojące myśli – czy dam radę? Czy będę umiała odczytać potrzeby dziecka? Czy będę dobrą, odpowiedzialną mama? I dlaczego nie dostałam instrukcji obsługi noworodka?

Jeśli i ty czujesz się oszołomiona izaniepokojona, spokojnie! Jesteśmy z tobą, by podpowiadać, jak sobie radzić, gdy noworodek jest już pod twoją opieką w domu. Z nami będziesz gotowa (prawie) na wszystko.

Noworodek w domu - wyobrażenia kontra rzeczywistość

Po porodzie mama i dziecko spędzają w szpitalu mniej więcej trzy dni, co zależy od sytuacji oraz stanu ich zdrowia. A w domu...

Wyobrażałaś sobie, że kiedy tylko na świecie pojawi się dziecko, będziesz je tulić, bawić się z nim, opowiadać mu o świecie? Tymczasem wychodzi na to, że noworodek pierwsze kilkanaście dni postanowił spędzić zupełnie inaczej. Pierwszy tydzień życia noworodka, a właściwie pierwsze tygodnie  (po miesiącu maluch przestaje być noworodkiem, a staje się niemowlakiem) są zaskakujące.

Pierwsze tygodnie życia dziecka: w rytmie spania i karmienia

Jak wygląda rytm dnia noworodka? Maluch niemal ciągle śpi (nawet 20 godzin na dobę!), budzi się co kilka godzin tylko na chwilę, by zjeść i dać się przewinąć. Nie denerwuj się, to normalne. Noworodek potrzebuje odpoczynku po narodzinach, a i czasu, by i dostosować się do nowej sytuacji. Ty także odpocznij, nabierz sił – z pewnością będą ci zaraz potrzebne, ponieważ w miarę upływu czasu i rozwoju twoje dziecko będzie coraz bardziej aktywne.

Czego jeszcze możesz się spodziewać w pierwszych tygodniach życia noworodka? Okazuje się, że zdumiewać może nie tylko harmonogram dnia i wygląd małego człowieka, ale także dziwne, tzw. odruchy noworodkowe. To:

• odruch Moro (odruch zaskoczenia) wyzwalany przez  nieoczekiwany hałas, nagły ruch lub uczucie upadku. U większość dzieci ten odruch zanika między 4 a 6 miesiącem.
• odruch szukania - delikatne pogłaskanie w policzek powoduje, że maluszek przekręca główkę w kierunku bodźca. Objaw utrzymuje się do 3 do 4 miesiąca.
• odruch chwytania - wyzwalany jest, kiedy w dłoń noworodka wsadzimy palec lub grzechotkę, dziecko zaciska rączkę w piąstkę. Odruch zanika między 3-6 miesiącem.
• odruch ssania - dotknięcie okolic ust noworodka powoduje otwieranie ust i wykonywanie ruchów ssania.
• odruch kroczenia (odruch chodzenia) trzymanie dziecka w pozycji pionowej ze stopami na płaskiej powierzchni powoduje podnoszenie jednej stopy, a potem drugiej, jakby robił krok lub chodził. Odruch utrzymuje się do 2 miesiąca życia.
• odruch Babińskiego - po połaskotaniu wewnętrznej strony stopy noworodek  energicznie napina palce, rozprostowuje  i kieruje stopę na siebie. Odruch zanika pomiędzy 7-24 miesiącem.

Część maluszków po położeniu na brzuchu będzie mogła na chwilę unieść głowę.

Może cię również zaskoczyć, że dziecko w ciągu pierwszych kilku dni po urodzeniu straci na wadze od 5-10% masy urodzeniowej. Gdy jest karmione piersią, wróci niej pod koniec 2 tygodnia, szybszy przyrost zauważa się u maluchów karmionych mieszanką.

Pierwszy tydzień to również czas, kiedy się pojawia tak zwana żółtaczka fizjologiczna. Dotyczy ona 60%  noworodków. Zwykle pojawia się od dwóch do trzech dni po urodzeniu i trwa od tygodnia do 10 dni. W większości przypadków ustępuje samoistnie (lub czasami po łagodnym leczeniu) bez żadnych skutków ubocznych.

Niepokojące dolegliwości - ratunku! Co robić?

Pierwsze dni spędzone z pewnością dostarczą ci wielu emocji i wrażeń,  chwil szczęścia, ale i niepokoju. Lęk będzie pojawiał się zawsze, gdy zaobserwujesz niepokojące zmiany bądź dolegliwości.

Typowe są białe plamki w buzi maluszka (to mogą być pleśniawki), wysypka na skórze (to najczęściej potówki) czy łupież (spokojnie, to tylko ciemieniucha). Strachu może ci też napędzić niespodziewana konsystencja kupy, ulewanie pokarmu, odparzenia pupy czy bóle brzuszka i kolka, która najczęściej pojawia się około 2. tygodnia życia u donoszonego noworodka (lub później u maluszków urodzonych przedwcześnie). Czy powinnaś panikować? Jak pomóc dziecku? Jak sobie z nimi radzić, no i kiedy iść do lekarza? Podpowiemy!

Pamiętaj jednak, że gdy dzieje się coś niepokojącego bądź nie potrafisz sobie poradzić z jakąś sytuacją, zgłoś się z maluchem do lekarza bądź porozmawiaj z położną środowiskową. Lepiej dmuchać na zimne (pamiętaj, że twój spokój jest bardzo cenny).

Pielęgnacja i opieka

Tematem, wokół którego koncentruje się życie świeżo upieczonych rodziców jest pielęgnacja noworodka. Pojawia się mnóstwo pytań. Kiedy i jak kąpać dziecko? Czy lepiej jest kąpać noworodka rano czy wieczorem? Jak go przewijać? Kiedy noworodka można zabrać na pierwszy spacer? Jak się nie pogubić w zaleceniach dotyczących pielęgnacji kikuta pępowinowego? Które wytyczne są obowiązujące? Jak dbać o oczy, nos i uszy, a także miejsca intymne? Opieka nad noworodkiem w domu wymaga sporo uwagi. Jeśli o nią chodzi, znamy odpowiedzi na wszystkie wasze pytania.

Czego potrzebuje noworodek?

Jakiej opieki wymagać będzie noworodek podczas pierwszych dni po porodzie? Wydawać by się mogło, że jedyne, o co należy dbać w początkowych tygodniach życia dziecka, to pełny brzuszek, spokojny sen oraz czysta pielucha.

Wbrew pozorom noworodek ma także potrzeby psychiczne. Poza tym pierwsze dni życia także dla niego są niemałym szokiem. Po opuszczeniu bezpiecznego brzucha mamy musi się dostosować do kompletnie nieznanego środowiska. Jak możesz mu pomóc?

Maluch lubi być nie tylko nakarmiony i przewinięty, ale i przytulany, otaczany opieką, czułością i miłością. Możesz mu pomóc, dając swoją uwagę i poczucie bezpieczeństwa. Bardzo ważne jest także nawiązanie relacji.

Jak nawiązać więź? Mów do dziecka, uśmiechaj się, całuj i przytulaj. Wykorzystuj krótkie chwile, kiedy maluszek jest aktywny, na nawiązanie z nim więzi i podtrzymanie komunikacji. Jednym z fantastycznych sposobów na praktykowanie bliskości z maluszkiem jest kangurowanie. Pierwsze powinno trwać od porodu do zakończenia pierwszego karmienia. Zaleca się jednak, by kontakt „skóra do skóry” był kontynuowany przez pierwsze 3 miesiące życia dziecka.

Celebrowanie więzi i bliskość z noworodkiem ma cudowny wpływ nie tylko na dziecko, ale i na samopoczucie matki. Jeśli i ty borykasz się z pytaniami typu „Dlaczego podczas pierwszych dni z noworodkiem odczuwam przygnębienie zamiast tryskać radością?”, koniecznie poczytaj o baby blues i depresji poporodowej. Dbaj także o siebie, bądź dla siebie wyrozumiałą i troskliwa. Pamiętaj, że szczęśliwa mama to szczęśliwe dziecko.

Bezpieczeństwo noworodka - na co zwrócić uwagę?

Dla debiutujących mam pierwsze dni spędzone z dzieckiem są prawdziwym wyzwaniem. Ponieważ maluszki nie są jeszcze zwinne, ruchliwe i mobilne, ich bezpieczeństwo w domu schodzi na drugi plan. Rodzice nie przypuszczają, by dziecku, które niemal ciągle śpi, mogło się coś przydarzyć.

To błąd - nie pozwól, by twoja czujność została uśpiona. Już od pierwszych dni przestrzegaj zasad bezpieczeństwa i koniecznie przeczytaj, na co zwrócić uwagę.

Karmienie maluszka - pytania, problemy i dylematy

I jeszcze jedna ważna kwestia: karmienie dzieci. To temat rzeka (mleka), niezależnie od tego, czy karmisz piersią, czy też nie. Karmienie mlekiem mamy jest uznanym na świecie „złotym standardem” w żywieniu niemowląt, stąd tak ważny jest dobry start i rozpoczęcie mlecznej przygody. Nie zawsze jednak wszystko idzie gładko.

Dlaczego karmienie piersią nie przychodzi nam łatwo? Jak mogę się przygotować na karmienie piersią w domu podczas pierwszych dni w domu noworodka? Dlaczego mleko mamy jest najlepszym pokarmem dla dziecka? Co może zaskoczyć podczas laktacji? Jakie mogą się pojawić problemy (nawał, brak pokarmu czy zastój)? Na co zwrócić uwagę na początku karmienia? To tylko niektóre z pytań, które dręczą świeżo upieczone mamy.

A jeśli nie możesz bądź nie chcesz dziecka w ten sposób? Nie rób sobie wyrzutów i przeczytaj, jak wybrać mleko modyfikowane, butelkę i smoczek, a także jak zadbać o wasz komfort.