Wielowodzie w ciąży - przyczyny, objawy, leczenie

Przyczyny wielowodzia

Co może być przyczyną wielowodzia? Co wpływa na ilość wód płodowych W mniej więcej połowie przypadków nie udaje się tego stwierdzić (wielowodzie idiopatyczne). Jest to diagnoza z wykluczenia. Oznacza to, że by ją postawić, trzeba przeprowadzić wiele badań w poszukiwaniu możliwego źródła problemu.

W pozostałych przypadkach winą zwiększonej objętości płynu owodniowego obarcza się albo chorobę matki (np. cukrzyca, choroby nerek), wady wrodzone płodu (ośrodkowego układu nerwowego, przewodu pokarmowego, toksoplazmoza wrodzona), konflikt serologiczny. Wielowodzie często towarzyszy ciążom bliźniaczym.

Najczęstsze przyczyny wielowodzia to cukrzyca u ciężarnej, wady płodu utrudniające lub uniemożliwiające połykanie płynu owodniowego i infekcje wewnątrzmaciczne.

Powikłania podczas porodu

Nadmierna ilość wód płodowych, czyli wielowodzie, może być nie tylko wyznacznikiem nieprawidłowości w ciąży, ale także prowadzić do powikłań w czasie porodu. Powikłaniami wielowodzia są między innymi:

• przedwczesny poród,
• przedłużenie pierwszej fazy porodu (rozciągnięte mięśnie macicy osłabiają skurcze),
• wypadnięcie pępowiny,
• przedwczesne oddzielenie łożyska,
• osłabienie czynności porodowej,
• niedotlenienie wewnątrzmaciczne płodu,
• ostre wielowodzie.

Wielowodzie w ciąży to także częste zmiany ułożenia dziecka w macicy, dlatego często ciążę kończą się cesarskim cięciem (dziecko w dniu porodu może być ułożone miednicowo lub poprzecznie).

Wielowodzie w ciąży jest groźne dla płodu

Zwiększona objętość wód płodowych nie jest obojętna dla płodu. Badania dowodzą, że dzieci urodzone z ciąży z wielowodziem, częściej są hospitalizowane w oddziale intensywnej terapii noworodka i osiągają niższe wyniki w skali Apgar. Okazuje się jednak, że kluczowe dla rokowań jest nie tyle wielowodzie, co jego przyczyna.

Diagnostyka i leczenie wielowodzia

Podstawą diagnostyki wielowodzia jest badanie USG. Aby sprawdzić, czy wód płodowych jest za dużo, wykonuje się USG przezbrzuszne. To standardowa część badania w 18.-22. oraz 28.-32. tygodniu ciąży. Dwie najczęściej stosowane metody to pomiar najgłębszej kieszeni płynowej (MVP – maximal vertical pocket) oraz obliczanie wskaźnika płynu owodniowego (AFI – amniotic fluid index).

- Zmiany objętości płynu owodniowego odzwierciedlają stan zdrowia płodu i ciężarnej. Podczas gdy prawidłowa objętość płynu owodniowego jest zazwyczaj dobrym prognostykiem przebiegu ciąży, to wszelkie odstępstwa od tego stanu – zarówno w postaci zwiększonej, jak i zmniejszonej objętości płynu – budzą niepokój, ponieważ mogą świadczyć o istnieniu patologii u płodu lub ciężarnej. Chociaż zmiany te są jedynie objawem różnych stanów, a nie konkretnym schorzeniem, ich stwierdzenie – zwłaszcza w nasilonej postaci – często stanowi sygnał zagrożenia ciąży. Stąd też niezwykle ważne znaczenie ma diagnostyka, polegająca po pierwsze na wykryciu małowodzia lub wielowodzia, a następnie na próbie ustalenia przyczyny tej nieprawidłowości. - prof. dr hab. n. med. Mirosław Wielgoś [mp.pl]

Leczenie wielowodzia zależy od ilości wód płodowych, tempa wzrostu ich objętości, a także wieku ciąży. Bardzo ważna jest kontrola ilości wód płodowych podczas badania USG.

Leczenie zachowawcze jest możliwe gdy wielowodzie jest co najwyżej umiarkowane, a objętość wód szybko nie wzrasta. Będzie polegało na częstych kontrolach lekarskich i oszczędnym trybie życia. Lekkie i umiarkowane przypadki wielowodzia rzadko wymagają interwencji.

Z kolei leczenie objawowe polega na odciąganiu nadmiaru płynu owodniowego oraz podawaniu NLPZ. W skrajnych przypadkach przez powłoki brzuszne nakłuwa się macicę, by powoli puścić płyn owodniowy (amnioredukcja). Działania podejmuje się, gdy ciąża jest bardzo zaawansowana, a wielowodzie jest duże i postępujące. Możliwe jest także ukończenie ciąży.

Trzeba pamiętać, że amnioredukcja nie usuwa przyczyny problemu, jakim jest wielowodzie, a zmniejsza jedynie nasilenie objawów. Niestety zabieg wiąże się z ryzykiem porodu przedwczesnego. To dlatego wykonuje się go, gdy objawy wielowodzia u matki są bardzo uciążliwe.