Czym jest skala Apgar i co ocenia u noworodka?

Skala Apgar, została zaprezentowana w 1953 przez dr. Wirginię Apgar i jest sposobem oceny stanu dziecka zaraz po jego urodzeniu i w ciągu kolejnych kilku minut. Oceny dokonuje się w pierwszej, trzeciej i piątej (albo dziesiątej) minucie po porodzie. Pierwsze litery nazwiska dr. Apgar są też mnemotechnicznym skrótem elementów skali (po angielsku). I tak, ocenia się:

A - Appearance - wygląd (kolor skóry)

• 0 punktów: dziecko jest niebiesko-szare, całkowicie blade
• 1 punkt: normalny kolor, oprócz kończyn
• 2 punkty: normalny kolor na powierzchni całego ciała

P - Pulse - puls

• 0 punktów: brak tętna
• 1 punkt: poniżej 100 uderzeń serca na minutę
• 2 punkty: powyżeh 100 uderzeń serca na minutę

G Grimace - grymas (reakcja na drażnienie)

• 0 punktów: brak reakcji
• 1 punkt: grymas
• 2 punkty: kichnięcie, kaszlnięcie, próba odsunięcia się

A Activity - aktywność (napięcie mięśni)

• 0 punktów: brak
• 1 punkt: ręce i nóżki napięte, naprężone
• 2 punkty: aktywnie się rusza

R Respiration - oddech

• 0 punktów: brak
• 1 punkt: powolny, nieregularny
• 2 punkty: dobry, płacz

Punkty z każdej kategorii sumuje się, co daje ocenę od 0 do 10 punktów.

Ocenę noworodka lekarz wykonuje dwukrotnie: w pierwszej i piątej minucie życia, jeżeli w pierwszej ocenie maluch dostał 8  8–10 pkt Apgar.

Natomiast u noworodków urodzonych w stanie  w stanie średnim (4–7 pkt Apgar) i ciężkim (0–3 pkt Apgar) pomiar wykonuje się czterokrotnie, czyli  w pierwszej, trzeciej, piątej i dziesiątej minucie życia.

• 8 - 10 punktów dziecko urodziło się w dobrym stanie i jest zdrowe
• 4 - 7 punktów - dziecko jest w średnim stanie i potrzebuje pomocy, żeby się przystosować do życia pozamacicznego.
• 0 - 4 punktów stan dziecka po porodzie jest ciężki i potrzebuje ono natychmiastowej specjalistycznej pomocy. 

Skala Apgar opisuje stan noworodka bezpośrednio po urodzeniu i, jeśli jest prawidłowo zastosowana, jest narzędziem do standaryzowanej oceny. Jednak elementy oceny, takie jak kolor i  odruchy mogą być subiektywne i częściowo zależą od fizjologicznej dojrzałości niemowlęcia.

Na podstawie badań populacyjnych wynik Apgar poniżej 5 po 5 minutach i 10 minutach  wskazuje na zwiększone  ryzyko porażenia mózgowego, jednak u większości niemowląt z niską punktacją ono nie wystąpi. Na wynik wpływa wiele czynników, w tym wiek ciążowy, leki stosowane przez matkę, stany sercowo-oddechowe i neurologiczne. Ważne jest, aby zdawać sobie sprawę z ograniczeń wyniku, bo jest on wyrazem stanu fizjologicznego niemowlęcia w pewnym momencie.

Niska ocena wg skali Apgar w pierwszej minucie życia może być bardzo niepokojąca. Natomiast jeśli stan noworodka szybko się poprawia, to z zasady w późniejszym życiu jego rozwój psychofizyczny nie odbiega od rozwoju rówieśników.