Ciąża bliźniacza – szanse, objawy, zagrożenia

Ciąża bliźniacza potęguje nie tylko szczęście czy obawy, ale także dolegliwości, intensywność objawów, ryzyko wystąpienia powikłań i zagrożenia. Można powiedzieć, że to stan podwójnie wyjątkowy - w każdym wręcz wymiarze. Jakie czynniki zwiększają szanse na podwójną ciążę? Jakie są jej objawy i zagrożenia? Dlaczego jest ona wyzwaniem nie tylko dla mamy, ale i dla maluchów? Ciąży bliźniaczej zdecydowanie warto przyjrzeć się bliżej, by wiedzieć więcej. Zapraszamy na materiał… o podwójnej objętości.

Co zwiększa szanse na podwójną ciążę?

Jeśli chodzi o poczęcie bliźniąt, genetyka w tym temacie zdaje się być kluczowa. Jeśli jesteś jedną z bliźniaczek albo w twojej rodzinie pojawiały się już bliźniaki, szanse na ciążę mnogą rosną i wynoszą nawet aż 1 do 60. Co interesujące nie ma na to wpływu fakt, że bliźniaki występowały w rodzinie twojego partnera.

Specjaliści skłaniają się ku teorii, że skłonność do ciąż mnogich jest dziedziczona przez kobiety, a występowanie bliźniąt w rodzinie ojca dziecka nie odgrywa roli.

Co jeszcze zwiększa szanse na ciążę mnogą?

• Bez wątpienia są to metody leczenia niepłodności, zarówno terapie hormonalne i podawanie środków stymulujących owulację, jak i in vitro. Dlaczego wówczas zwiększają się szanse na ciążę mnogą? Podczas leczenia hormonalnego może dojść do uwolnienia 2 komórek jajowych jednocześnie, z kolei podczas zapłodnienia pozaustrojowego dochodzi do podania do jamy macicy maksymalnej liczby zarodków (lub wskutek podjęcia w okresie okołozabiegowym współżycia).

Obecnie w USA około 30% ciąż to ciąże mnogie, a w jej wyniku rodzi się około połowa dzieci poczętych dzięki in vitro.

• Antykoncepcja hormonalna. Jeśli dojdzie do zapłodnienia niedługo po jej zakończeniu, możesz zajść w ciążę bliźniaczą - odpowiada za to wzmożona praca jajników.
• Prawdopodobieństwo ciąży bliźniaczej wzrasta z wiekiem. Po 30. roku życia ciało kobiety produkuje więcej FSH (hormon folikulotropowy), co prowadzi do uwolnienia więcej niż jednego jajeczka. Zwiększa to szanse na ciążę bliźniaczą.
• Jeśli masz BMI 30 lub wyższe, co wskazuje na I stopień otyłości według klasyfikacji poszerzonej, szanse na zajście w ciążę z bliźniakami zwiększają się.
• Jeśli jesteś już mamą bliźniaczek, masz szansę na powtórkę.
• Im więcej razy rodziłaś, tym większe jest prawdopodobieństwo poczęcia bliźniąt.
• Kobiety wyższe i ważące więcej częściej zachodzą w ciąże mnogie niż panie niskie i szczupłe.

Badanie dr. Gary'ego Steinmana z Long Island Jewish Medical Cent w Nowym Jorku ujawniło, że większe szanse na podwójne macierzyństwo mają matki, które jedzą mięso i produkty pochodzenia zwierzęcego. Dlaczego w przypadku kobiet, które są wegetariankami lub wegankami prawdopodobieństwo jest mniejsze? Dr Steinman twierdzi, że może to być także konsekwencją podawania krowom hormonu wzrostu w celu zwiększenia produkcji mleka i wołowiny.

Jakie są objawy ciąży bliźniaczej

Choć USG to idealny sposób na potwierdzenie ciąży, a i liczby dzieci, jeszcze przed badaniem możesz zacząć podejrzewać, że będziesz mamą dwojga. Co może na to wskazywać? Jakie są wczesne objawy podwójnej ciąży?

Jakie są wczesne objawy podwójnej ciąży?

Ciąża bliźniacza od pierwszych chwil różni się od ciąży pojedynczej, ponieważ przyszła mama najczęściej wszystko odczuwa wcześniej, mocniej, wręcz… podwójnie.

Okazuje się, że kobiety, które są w ciąży mnogiej, odczuwają wyjątkowo silne dolegliwości ciążowe, takie jak mdłości i wymioty, które nękają już na samym początku ciąży. Winę ponosi za to wyższy poziom HCG.

Ciąża jest wykrywana przez podwyższony poziom hCG we krwi lub moczu. Jeśli poziom jest wyższy niż normalny, oznacza to ciążę bliźniaczą. Na teście ciążowym, wykonanym około po 2 tygodni od zapłodnienia (w terminie spodziewanej miesiączki), można – w przypadku ciąży pojedynczej – dostrzec słabą linię potwierdzającą ciążę. W przypadku ciąży mnogiej linia jest wyraźna i ciemna.

Czy różni się ciąża pojedyncza od mnogiej? Jakie objawy towarzyszą ciąży mnogiej?

Większy - niż wskazuje wiek ciąży - obwód brzucha. Cóż, nic dziwnego - musi on pomieścić dwoje dzieci.

Można zaobserwować wyższe - nie odpowiadające wiekowi ciąży - położenie dna macicy.

Lekarz regularnie sprawdza wysokość dna macicy, którą mierzy się od wierzchołka kości łonowej do górnej części macicy. Wskazuje to na wiek rozwojowy płodu - wysokość dna jest miarą tygodni ciąży. Jeśli przyrost tygodniowy jest większy niż centymetr, może to być oznaką ciąży bliźniaczej.

Ruch płodowy jest wczesny i częstszy w przypadku ciąży bliźniaczej. To dlatego ruchy dzieci są odczuwane wcześniej, częściej, a i w dwóch różnych miejscach jednocześnie.

Ciąża bliźniacza wiąże się z większym obciążeniem organizmu przyszłej mamy. Oznacza podwójne wręcz zmęczenie, wyczerpanie i senność, masz też większy apetyt. Zdecydowanie potrzebujesz regenerującego snu i wystarczającej ilości pokarmu.

Huśtawki nastroju – te stają się powszechne ze względu na większą intensywność w wydzielaniu hormonów.

Możesz przybierać na wadze szybciej niż przy noszeniu jednego dziecka.

Podczas badania mającego wykryć tętno płodu możesz usłyszeć bicie dwóch serc.

Trzeba jednak pamiętać, że wynik badania jest mniej dokładny niż USG, ponieważ wielokrotne uderzenia serca można pomylić z szumem w tle lub biciem serca matki.

W ciążach bliźniaczych potęgują się dolegliwości, takie jak zadyszka, która sygnalizuje nacisk na przeponę przez dwoje dzieci czy skurcze, które mogą się pojawiać, ponieważ macica powiększa się bardziej niż w przypadku ciąży pojedynczej. Dokuczliwe mogą być także częste bóle pleców. Są one wynikiem nadmiernego przyrostu masy ciała, powiększenia macicy i nadmiernej aktywności hormonalnej.

Ciąża bliźniacza może być przyczyną częściej występujących powikłań, takich jak nadciśnienie tętnicze czy niedokrwistość.

Częste oddawanie moczu, które jest typowe dla ciąży, w przypadku ciąż bliźniaczych nasila się z powodu nacisku wywieranego przez powiększającą się macicę na pęcherz.

W ciąży mnogiej serce bije szybciej, a tętno rośnie. Dzieje się tak dlatego, że krwioobieg potrzebuje więcej tlenu, aby wykonać dodatkową pracę wychowania bliźniąt.

Ciało podwójnej mamy zatrzymuje więcej wody. Aby uniknąć obrzęku, upewnij się, że pijesz dużo wody. Jedz arbuzy, jabłka, owoce cytrusowe, groch i seler. Zmniejsz spożycie soli.

Test alfa-fetoproteinowy (APF), który przeprowadza się w drugim trymestrze ciąży, aby zmierzyć ilość białka wydzielanego przez wątrobę płodu, może dać wynik nieprawidłowy. Poziom APF może wskazywać na bliźniaczą ciążę, gdyż podwaja się jej ilość.

Bliźniacze ciąże zwiększają ryzyko depresji poporodowej, ponieważ nie tylko szaleją hormony, ale i opieka nad dziećmi jest podwójnie absorbująca i wyczerpująca.

Jak podwójna ciąża może wpłynąć na zdrowie niemowląt?

Ciąża bliźniacza uznawana jest za ciążę wysokiego ryzyka. Po pierwsze - stanowi duże obciążenie dla organizmu matki. Po drugie – jest zagrożeniem dla dzieci, ponieważ w pewnym stopniu może na nie wpływać.

Ponad połowa bliźniąt rodzi się przedwcześnie. Przeciętny czas trwania ciąży pojedynczej to 39 tygodni, natomiast bliźniaczej - 35.

Poród przedwczesny może prowadzić do różnych problemów zdrowotnych. Mogą pojawić się problemy z jelitami czy z oddychaniem. Maluszki muszą pozostawać pod opieką specjalistów nie tylko bezpośrednio po porodzie, ale często także dłużej.

W około 50% przypadków ciąż bliźniaczych poród przebiega samoistnie bez powikłań.

Niedowaga oraz przedwczesny poród naraża dzieci na niewydolność oddechową, przetrwały przewód Botalla, martwicze zapalenie jelit, krwawienia śródczaszkowe. Ponadto u bliźniąt częściej mogą się pojawiać zagrożenia w postaci opóźnionego wzrostu wewnątrzmacicznego, wielowodzia i wypadnięcia pępowiny. Ciąża bliźniacza może niekiedy powodować wady wrodzone u niemowląt wpływające na ich ogólny organizm. Może to prowadzić do zmian w funkcjonowaniu organizmu lub może zmieniać kształt części ciała.

Ciąża bliźniacza może być związana z problemami rozwojowymi dotyczącego wzrostu czy niskiej masy urodzeniowej. Dzieci urodzone z bardzo niską masą urodzeniową są narażone na problemy zdrowotne, takie jak retinopatia wcześniactwa i wysokie ciśnienie krwi.

Bliźnięta maja zazwyczaj niższą masę urodzeniową – przeciętnie ważą 2500 g (noworodki z ciąż pojedynczych ważą średnio 3300 g).

Istnieje także ryzyko obumarcia jednego płodu. Śmierć jednego z noworodków w ciąży bliźniaczej jest związana także z przedwczesnym porodem.

Śmiertelność  jednego lub obu płodów wynosi tylko około 4% w ciążach bliźniaczych.

Czasami płody nie rozwijają się równomiernie - jedno dziecko rośnie szybciej niż drugie. Duża różnica masy ciała pomiędzy nimi stwarza zagrożenie dla ich życia. Największe występuje wówczas, gdy bliźnięta różnią się masą ciała o > 25%. Wówczas umieralność okołoporodowa wzrasta nawet o 80%.

Prawie połowa ciąż bliźniaczych kończy się szczęśliwie, dopiero po 36. tygodniu, bez stosowania jakichś specjalnych, wyśrubowanych zaleceń.

Bardzo groźny jest także zespół przetoczenia między płodami (występuje u bliźniąt jednojajowych ze wspólną kosmówką), kiedy naczynia obu płodów łączą się ze sobą, a rew jest przetaczana z jednego płodu do drugiego.

Niekiedy bliźnięta mają wspólne łożysko (dotyczy to bliźniąt jednojajowych), co oznacza bardzo wysokie ryzyko wystąpienia śmiertelnie groźnych powikłań.

Ciąża bliźniacza pod specjalnym nadzorem

Ciąża bliźniacza należy do grupy podwyższonego ryzyka, ponieważ wszystko jest w niej większe, a może i podwójne: waga, ilość płynu owodniowego, odczuwane dolegliwości, ale i potencjalne powikłania i zagrożenia.

Donoszenie bliźniaków wiąże się z dużym wysiłkiem i – siłą rzeczy – niepokojem. To dlatego przyszła mama ma częściej wyznaczane wizyty kontrolne, wykonuje większą ilość badań. W niektórych przypadkach konieczna jest zwolnienie lekarskie, a i hospitalizacja.

Wiele ciąż bliźniaczych kończy się przedwczesny porodem, dlatego wręcz nieustannie trzeba być pod czujną opieką lekarską.

Jak radzić sobie ze stresem w ciąży?

Kiedy jesteś w ciąży z bliźniakami, przeżywasz wiele niedogodnosci, a i nie jest ci obcy niepokój oraz stres. Nic dziwnego - stanęłaś w obliczu podwójnego wyzwania, ale pamiętaj: dasz radę. Mało tego! Czeka na ciebnie podwójna nagroda.

Oto kilka wskazówek, jak sobie radzić:

Bądź dla siebie wyrozumiała i dobra. Podczas ciąży bliźniaczej czujesz się wyjątkowo wyczerpana, dlatego dbaj o siebie, żyj higienicznie, wprowadź racjonalną dietę i ruch. Nie zpaomniej o rozrywce!

Postaraj się o redukcję stresu i wystarczającą ilość snu.

Twoja dieta musi być bogata w białko, wapń, kwas foliowy i żelazo. Pamiętaj, aby codziennie przyjmować witaminy przepisane przez lekarza. Unikaj takich aktywności, jak jogging czy aerobik. Postaw na pływanie, jogę i spacery.

Proś o pomoc partnera, przyjaciółke, rodzinę i znajomych, ponieważ jej potrzebujesz. Mów o swoich potzrebach, ale i obawach. Razem jest raźniej i mniej starsznie.

Pozostawaj pod opieką lekarza. Chodź regularnie na wizyty, wykonuj badania i stosuj się do zaleceń lekarskich. To sprawi, że będziesz miała spokojniejszą głowę.

Odwiedzaj strony parentingowe, a nade wszystko fora internetowe i blogi. Rozmawiaj z innymi mamami, które mają bliźnięta. Czerp z ich doświadczeń. To niezasąpiona grupa wsparcia i żywa skarbnica wiedzy.

Jeśli pracujesz, pamiętaj o możliwościach, jakie daje zwolnienie lekarskie czy wcześniejszy urlop macierzyński. Dobro twoje i dzieci na tym etapie życia to najwyższy priorytet.

Jeśli jest ci źle, czujesz że sytuacja cię przerasta - porozmawiaj o tym nie tylko z partnerem i przyjaciółką, ale i lekarzem.

Podczas ciąży bliźniaczej możesz spodziewać się przedwczesnego porodu, dlatego wszystko planuj go z wyprzedzeniem.