Jak w okresie połogu dbać o krocze (okolice intymne)

Krocze po porodzie jest źródłem bólu i dyskomfortu. Sprawia, że świeżo upieczona mama ma trudności z chodzeniem, oddawaniem moczu i wypróżnianiem się, a siedzenie jest możliwe wyłącznie przy użyciu specjalnej poduszki poporodowej. Dlaczego tak się dzieje?

Po porodzie naturalnym, zwłaszcza w okresie połogu, ból krocza jest czymś naturalnym. Podczas akcji porodowej drogami natury główka dziecka bardzo silnie napiera na mięśnie dna miednicy, które rozciąga się do granic możliwości.

Zdarza się, że gdy krocze jest mało elastyczne, w czasie porodu pęka. Bywa, że zostaje nacięte w celu ułatwienia porodu. Gdy na rany zostają założone szwy, każdemu ruchowi towarzyszy nieprzyjemne uczucie odrętwienia czy ciągnięcia.

Jak wygląda zszyte krocze po porodzie? Okolice intymne są obolałe, rozciągnięte, opuchnięte i posiniaczone. Zwykle widać na niej założone szwy (w miejscu pęknięcia lub nacięcia krocza).

Rana po nacięciu krocza goi się zazwyczaj około 7 dni. Czas ten zależy od rozległości rany, indywidualnych predyspozycji regeneracyjnych skóry oraz przestrzegania specjalnych zasad higieny.

Nacięcie krocza po porodzie najczęściej zaopatrywane jest szwami rozpuszczalnymi. Po maksymalnie 3 tygodniach szwy się rozpuszczają i nie wymagają zdjęcia. Gdy na krocze założone są szwy niewchłanialne, należy się zgłosić do przychodni na ich usunięcie po około 7 dniach od porodu.

Połógto okres obejmujący sześć tygodni po porodzie. W tym czasie organizm kobiety powinien dojść do stanu sprzed ciąży. W tym czasie następuje gojenie obrażeń porodowych krocza i macicy. Pojawiają się odchody połogowe. Jest to związane z cofaniem się zmian związanych z ciążą i porodem. Rozpoczyna się także laktacja, a macica silnie kurczy się, wracając do rozmiaru z przed ciąży.

W tym czasie szczególnie ważne staje się dbanie o krocze. Najważniejsza jest odpowiednia, szeroko rozumiana higiena. By rany szybko się goiły, wskazane jest także noszenie odpowiedniej bielizny oraz przemywanie rany krocza środkami odkażającymi.

Higiena intymna

By uniknąć powikłań i infekcji intymnych w połogu, podczas połogu bardziej niż kiedykolwiek trzeba dbać o higienę intymną. Co to znaczy?

Krocze należy obmywać kilka razy dziennie, nawet po każdej wizycie w toalecie (bez znaczenia jest, czy był oddawany mocz czy stolec) bądź każdej zmianie wkładki lub podpaski. Ważne jest, by zawsze podmywać się wykonując ruchy od przodu w kierunku odbytu, zaczynając od wzgórka łonowego.

Najlepiej robić pod prysznicem lub nad bidetem. Podczas połogu kąpiele w wannie, zwłaszcza w gorącej wodzie, są niewskazane. To ryzykowne, ponieważ rozszerzenie naczyń krwionośnych w drogach rodnych może nasilać krwawienie połogowe. Poza tym stwarza to ryzyko rozniesienia chorobotwórczych drobnoustrojów.

Z tego powodu nie powinno się także używać myjek i gąbek, które także mogą być siedliskiem bakterii. W czasie połogu niedopuszczalne są kąpiele w basenie i innych zbiornikach wodnych.

Czym myć krocze po porodzie? Ważne jest, by używać bieżącej wody oraz łagodnego środka myjącego, takiego jak:

• sprawdzony płyn do higieny intymnej używany w trakcie ciąży. Pozwala to uniknąć ewentualnych reakcji alergicznych na nowe preparaty,
• szare mydło,
• przegotowana woda z dodatkiem preparatu o działaniu przeciwbólowym (są dostępne w aptekach bez recepty).

Trzeba także pamiętać o osuszeniu krocza. Wskazane jest użycie miękkiego, chłonnego jednorazowego ręcznika papierowego. Nie zaleca się wycierania rany zwykłym ręcznikiem. Krocze należy delikatnie oklepywać, a nie pocierać materiałem.

Kolejną istotną czynnością jest wietrzenie krocza. Jak wietrzyć krocze po porodzie?

Jeśli warunki w domu sprzyjają, warto kilka razy dziennie, na kilka minut, położyć się bez bielizny. W takich okolicznościach sprawdza się pozycja w lekkim rozkroku z ugiętymi nogami. Dobrze jest podłożyć podkład poporodowy lub do przewijania, by zabezpieczyć podłoże przez poplamieniem.

Zmiana podkładów poporodowych

Po porodzie pojawiają się odchody połogowe. Te w pierwszych dniach połogu są krwiste, dość obfite. Pod koniec pierwszego tygodnia po porodzie zmniejsza się ich ilość, wydzielina zawiera coraz mniej krwi (przypominają obfite krwawienie miesiączkowe). W drugim tygodniu odchody stają się surowicze, lekko podbarwione krwią. Między trzecim a czwartym tygodniem zanikają. Jakość i ilość odchodów jest wykładnikiem gojenia się błony śluzowej macicy.

Po porodzie należy stosować wkładki przeznaczone dla kobiet w połogu, a i pamiętać o ich częstej wymianie. Wkładki połogowe nie powinny zawierać kleju, który może on zaburzać przepływ powietrza przez bieliznę, a tym samym utrudniać gojenie. Połóg oznacza także okres rezygnacji z tamponów, które zatrzymują krew i odchody połogowe co stwarza ryzyko zakażenia.

Gdy odchody połogowe są obfite, zmiana podkładów jest zalecana nawet co 2-3 godziny, później można to robić rzadziej, co 3-4 godziny. To ważne, ponieważ wydzielina to nie tylko krew oraz fragmenty tkanek, ale i bakterie (w tym paciorkowce czy gronkowce), które mogą wywoływać objawy chorobowe.

Bielizna w połogu

W czasie połogu (choć nie tylko wtedy) bardzo ważne jest, by nosić odpowiednią bieliznę. Ta powinna być wykonana z naturalnych, przewiewnych i komfortowych materiałów. Nie może podrażniać, musi zapewniać dostęp powietrza. Według specjalistów kobieta, udając się na odpoczynek nocny lub w ciągu dnia, nie powinna mieć na sobie żadnej bielizny.

W początkowym okresie po porodzie doskonałym wyborem są jednorazowe majtki siateczkowe. Później sprawdzą się majtki bawełniane.

Należy jednocześnie unikać noszenia obcisłych ubrań, które mogłyby dodatkowo obcierać miejsca intymne. Dobrym rozwiązaniem są dresy i spodnie z przyjemnych materiałów, koszule oversize, przewiewne sukienki i spódnice.

Co na gojenie i ból krocza po porodzie?

By przyspieszyć gojenie się krocza i złagodzić ból, warto przemywać rany krocza środkami odkażającymi.

Czym przemywać krocze po porodzie? Pomocny jest:

• napar z ziół, które mają właściwości antybakteryjne. To na przykład napar z rumianku, kory dębu czy nagietka.
• roztwór nadmanganianu potasu,
• preparat wspomagający gojenie krocza po porodzie w postaci proszku lub płynu do nasiadówek bądź przemywania krocza.

Kąpiele nasiadowe skutecznie łagodzą ból krocza oraz swędzenie spowodowane hemoroidami. Przydatna jest maść na gojenie krocza po porodzie czy spray regenerujący, który zmniejsza obrzęki, hamuje krwawienie, łagodzi ból uszkodzonych mięśni dna miednicy i tkanek krocza, wspiera leczenie hemoroidów. O pomoc w wyborze najlepszego warto poprosić specjalistę.

Na ból krocza po porodzie pomóc może również zimny okład. W tej roli sprawdzi się niewielki ręcznik zmoczony w chłodnej wodzie, ale i mrożonka, zamrożona butelka z wodą czy kostki lody owinięte w ręcznik,

Dostępne są także leki przeciwbólowe w formie preparatów doustnych i czopków doodbytniczych. Przed ich zastosowaniem należy skontaktować się z lekarzem lub zapytać o nie położną bądź farmaceutę.

Dolegliwości bólowe krocza pojawiające się podczas siadania można łagodzić stosując poduszkę poporodową w kształcie koła, która zapobiega bezpośredniemu kontaktowi krocza z podłożem. Rozwiązaniem jest także napompowane kółko do pływania.

Oszczędzający tryb życia i wypoczynek

Okres połogu to bardzo intensywny czas, zarówno jeśli chodzi o emocje, jak i aktywności. W centrum wydarzeń znajduje się noworodek, który absorbuje myśli rodziców, ale i ich czas. Przewijanie, karmienie, mycie, pielęgnacja wymagają od świeżo upieczonej mamy sporo wysiłku, to oczywiste.

Warto jednak pamiętać także o sobie. Nie należy się forsować, dźwigać, przemęczać się, za to jak najwięcej odpoczywać, leżeć i spać. Warto do tego celu wykorzystywać drzemki dziecka (na które maluch poświęca jeszcze sporo czasu).To ważne, ponieważ pozwala nabrać sił po porodzie.

Ćwiczenia po porodzie

Aktywność fizyczna poprawia krążenie krwi, dzięki czemu rany krocza, czy te po cesarskim cięciu, szybko się goją. Nie ma się jednak co spieszyć.

Warto zacząć ćwiczyć 7-10 dni po porodzie, kiedy krocze się już zagoi. Początkowo powinny to być krótkie serie naprzemiennego napinania i rozluźniania mięśni dna miednicy. Ćwiczeń mięśni dna miednicy nie należy rozpoczynać bezpośrednio po porodzie, ponieważ może im towarzyszyć silny ból w obrębie miednicy mniejszej i krocza.

Z czasem, gdy poczujesz się lepiej, pogoda będzie sprzyjająca, a a maluszek będzie mógł już wyjść z domu, spaceruj po świeżym powietrzu. Powoli zaczynaj także ćwiczyć. Doskonałym wyborem będzie joga czy oszczędzający pilates dla świeżo upieczonych mam.

Krocze po porodzie boli, wywołuje dyskomfort, utrudnia wykonywanie prozaicznych czynności i codzienne funkcjonowanie. To normalne. Trzeba jednak uważnie obserwować swoje ciało, ranę krocza i odchody poporodowe i obowiązkowo reagować na wszelkie niepokojące symptomy.

Zdarzają się jednak sytuacje, które powinny skłonić do konsultacji z lekarzem. Niepokojące są:

• ból krocza nieustępujące po podaniu środków przeciwbólowych dostępnych bez recepty,

• zmiany wyglądu rany krocza, które bolą mocniej niż wcześniej, puchną, stają się zaczerwienione, pojawia się uczucie rozpierania w okolicy blizny, co może wskazywać na zakażenie rany po nacięciu krocza,

• ropne wycieki z ran,

• intensywne krwawienie z dróg rodnych,

• ból w podbrzuszu niezwiązany z karmieniem piersią,

• ropne odchody połogowe, to jest takie, które wydzielają cuchnącą, gnilną woń i zmieniają kolor oraz konsystencję, co może wskazywać na rozwijający się stan zapalny w drogach rodnych,

• dreszcze i gorączka, ale i utrzymujący się stan podgorączkowy niezwiązany ze stanem zapalnym piersi ani infekcją ogólnoustrojową.

O niepokojących objawach możesz także powiedzieć położnej, która odwiedza cię w domu.