Poród naturalny czy cięcie cesarskie?

Porodem jest nazywane zakończenie ciąży. Poród kończy dziewięciomiesięczny okres oczekiwania na dziecko. Noworodek jest przemieszczany z macicy matki do środowiska zewnętrznego. Jest to proces, do którego organizm matki przygotowuje się przez 40 tygodni trwania ciąży.

Ciąża może być zakończona porodem naturalnym albo cięciem cesarskim. Ciąża fizjologiczna kończy się porodem siłami natury, choć w ostatnich latach alternatywą dla porodu naturalnego stało się cięcie cesarskie „na życzenie”. Czasami też cięcie cesarskie jest koniecznością ze względu na stan zdrowia matki lub dziecka. W tym artykule przedstawimy wady i zalety zarówno porodu naturalnego, jak i cięcia cesarskiego.

Poród siłami natury

Poród siłami natury to urodzenie przez kobietę dziecka, bez użycia środków mechanicznych (chirurgicznych) i farmakologicznych przyspieszających poród. Czasami jednak konieczne staje się podanie środków wzmacniających lub wywołujących skurcze, ze względu na bezpieczeństwo matki i dziecka (poród drogami natury).

Poród dzieli się na 3 okresy:

I okres porodu trwa od chwili wystąpienia w miarę regularnych skurczy macicy, (co 20-15 min) do pełnego rozwarcia szyjki macicy.

Czas trwania tego okresu jest bardzo różny – od kilku do kilkunastu godzin. W tym czasie skurcze przybierają na częstotliwości, intensywności i długości trwania, dając postęp porodu, czyli rozwieranie się szyjki macicy.

Początek tego okresu możesz spędzić w domu, starając się jak najwięcej odpocząć, a nawet podrzemać. Gdy skurcze osiągną częstotliwość co 5 min, a nawet wcześniej, powinnaś udać się do szpitala. W tej fazie może pęknąć pęcherz płodowy i odejdą ci wody.

II okres  porodu – jeśli doszło do pełnego rozwarcia szyjki macicy (10 cm), a ty poczujesz skurcze parte, właśnie rozpoczyna się drugi okres porodu. Okres ten kończy się z chwilą urodzenia całego dziecka.

Drugi okres porodu trwa średnio 0,5 – 2 godzin. Jest to najbardziej aktywna, wymagająca najwięcej twojego wysiłku część porodu. Za zgodą położnej i lekarza prowadzących poród, będziesz mogła przyjąć wygodną dla siebie, ale przede wszystkim bezpieczną dla dziecka, pozycję.

To właśnie w tym etapie porodu może zostać nacięte krocze. Zabieg ten ma za zadanie poszerzyć ujście pochwy i ułatwić dziecku przejście przez ten odcinek dróg rodnych. Nacięcie wykonuje się na szczycie skurczu, gdy krocze jest maksymalnie napięte. Jeśli będziesz rodzić bez znieczulenia, krocze przed nacięciem (i ponownie przed zeszyciem) zostanie znieczulone miejscowo. Zwieńczeniem tego etapu porodu będzie Wasze dziecko w twoich ramionach.

III okres porodu – ty szczęśliwa i dumna cieszysz się dzieckiem i nawet nie zauważysz ze jesteś w III okresie porodu. Będzie on trwał 15 – 30 minut.

W tym czasie twoim zadaniem, przy „pomocy” kilku lekkich skurczy macicy, będzie urodzić popłód (łożysko i pęcherz płodowy).

Na koniec popłód zostanie dokładnie obejrzany i oceniony pod względem budowy i kompletności. Lekarz (lub położna) obejrzy szczegółowo twoje krocze, pochwę i szyjkę macicy – sprawdzi czy nie doszło do samoistnych obrażeń. Jeśli krocze zostało nacięte, teraz będzie zeszywane.

Poród naturalny  - zalety

Poród naturalny, jak sama nazwa wskazuje, zaplanowała matka natura. Jeśli zdecydujesz się na poród siłami natury, będziesz aktywnie i świadomie uczestniczyć w jednym z najważniejszych wydarzeń życiu.

Do większości kobiet, za porodem naturalnym, najbardziej przemawia to, że od razu po porodzie dostają swoje dziecko w ramiona, dzięki czemu nawiązują z nim jedyną i niepowtarzalną więź. Po porodzie naturalnym bardzo szybko „dojdziesz do siebie” i po obowiązkowej 2 godzinnej obserwacji poporodowej, będziesz mogła zajmować i cieszyć się swoim dzieckiem.

Umożliwienie bliskiego kontaktu z dzieckiem tuż po urodzeniu ma na celu złagodzenie szoku porodowego u dziecka i nawiązanie więzi emocjonalnej z matką. Pierwsza godzina po porodzie jest okresem największej gotowości do podejmowania interakcji z dzieckiem. Proces ten ma zasadniczy wpływ na dalszy prawidłowy, harmonijny rozwój emocjonalny i społeczny dziecka. źródło

Twojego brzucha nie będzie „zdobić” blizna, a co się z tym wiąże – nie zostanie przerwana ciągłość twojej macicy. Jeśli chodzi o bliznę po ewentualnym nacięciu krocza, jeśli zastosujesz się do wskazówek położnej i odpowiednio zadbasz o krocze, blizna będzie prawie niewyczuwalna.

Ta droga przyjścia na świat ma również pozytywne znaczenie dla rodzącego się dziecka. Dziecko rodzi się wtedy, kiedy jest na to gotowe – wysyła dla organizmu matki sygnały o swojej gotowości przyjścia na świat.

W trakcie porodu naturalnego, w chwili w której rodzi się główka, klatka piersiowa dziecka znajduje się w obrębie miednicy mamy i jest uciskana przez mięśnie krocza. Dlatego w momencie urodzenia się główki dochodzi do wypchnięcia na zewnątrz z płuc wód płodowych, a dziecko ma sposobność zaczerpnięcia pierwszego oddechu.

Poród naturalny - wady

Wady porodu siłami natury dla kobiety:

• rozpoczyna się niespodziewanie. „Nie znasz dnia ani godziny”, to jest istotne dla kobiet ceniących porządek w życiu.
• jest bolesny (znieczulenie podaje się, gdy szyjka macicy ma 3-4 cm rozwarcia),
• trudno przewidzieć, jak długo będzie trwał,
• towarzyszy mu strach przed bezwiednym oddaniem moczu lub stolca w trakcie porodu,
• poród naturalny trwa od kilku do kilkunastu godzin i jest ciężką, fizyczną pracą,
• istnieje możliwość uszkodzenia tkanek pochwy i krocza, co może mieć różne konsekwencje np. nietrzymanie moczu w starszym wieku.

Wady porodu siłami natury dla noworodka:

• w sytuacji, gdy poród nie jest monitorowany za pomocą KTG, istnieje ryzyko niedotlenienia,
• gdy dziecko jest duże bądź ma dysproporcję główki do tułowia, pojawia się ryzyko dystocji barkowej,
• złamania obojczyka, a nawet porażenia splotu ramiennego,
• poród bez profilaktycznej antybiotykoterapii zwiększa ryzyko zapalenia płuc w okresie noworodkowym u matek nosicielek GBS,
• istnieje ryzyko przeniesienia różnych zakażeń, np. wywołanych przez dwoinkę rzeżączki czy chlamydię.

Powikłania porodu naturalnego

Możliwe powikłania porodu siłami natury dla matki:

• ryzyko pęknięcia krocza, także z urazem, co wymaga interwencji chirurgicznej oraz rehabilitacji,

• ograniczona możliwość kangurowania noworodka w przypadku konieczności wykonania zabiegów u matki,

• ryzyko pęknięcia szyjki macicy, co wiąże się z większą utratą krwi oraz koniecznością zabiegu szycia po porodzie. Może się tak wydarzyć przy szybko postępującym porodzie lub dużym noworodku,

• ryzyko urodzenia niekompletnego łożyska, co jest powiązane ze zwiększonym krwawieniem oraz koniecznością wykonania zabiegu łyżeczkowania jamy macicy po porodzie,

• konieczność przeprowadzenia porodu zabiegowego (poród kleszczowy, poród za pomocą próżniociągu) lub zmiany trybu porodu na cesarskie cięcie, jeśli brak postępu porodu lub gdy pojawiają się okoliczności będące zagrożeniem życia dziecka,

• nieprawidłowe obkurczanie się macicy, co wiąże się z krwotokiem położniczym,

• ryzyko nieprawidłowego gojenia się rany po nacięciu krocza lub szyciu pęknięcia krocza, co może wiązać się z bólem przy współżyciu bądź dyskomfortem,

• powikłania związane z podanym znieczuleniem zewnątrzoponowym.

Jak się przygotować do porodu siłami natury?

• wybierz lekarza i położną na okres ciąży. Porozmawiaj z nimi na temat przebiegu porodu, metod znieczulenia. Dowiedz się, kiedy powinnaś udać do szpitala i czy możesz do niech dzwonić w razie wątpliwości.
• zapisz się do szkoły rodzenia - instruktorzy powiedzą, czego możesz się spodziewać podczas porodu i jak wziąć w nim aktywnie udział. Uczą również pomocnych technik oddychania i sposobów radzenia sobie z bólem.
• jeśli chcesz rodzić z osobą towarzyszącą, zawczasu porozmawiaj o tym z tą osobą,
• zdecyduj, gdzie chcesz urodzić i dowiedz się o warunkach panujących w wybranej palcówce
• nacięcie krocza jest po to, żeby pomóc tobie i dziecku. Lepiej jest wykonać nacięcie niż pozwolić na niekontrolowane pęknięcia krocza, które trudno się goją i niosą powikłania.
• spakuj rzeczy potrzebne tobie i dziecku. Nie zapomnij o dokumentach, wynikach badań oraz karcie przebiegu ciąży.
• możesz ogolić sobie w domu krocze – to ułatwi higienę po porodzie.

Cięcie cesarskie

Cesarskie cięcie to zabieg chirurgiczny polegający na rozcięciu powłok brzusznych i mięśnia macicy w celu wydobycia z niej dziecka. Najpierw anestezjolog musi cię znieczulić (dolędźwiowo lub ogólnie – głównie w zależności od tego czy zabieg jest planowany czy nagły).

Cięcie cesarskie wykonuje się od nieco ponad 100 lat. Z bardzo ryzykownej procedury ratującej życie matki, gdy dziecko w jej łonie już nie żyło, przekształciło się dzięki szybkiemu postępowi w dziedzinie aseptyki, techniki chirurgicznej oraz anestezjologii we względnie bezpieczną operację mającą na celu poprawienie wyników matczynych i noworodkowych. źródło

Następnie zostanie założony cewnik do pęcherza moczowego w celu odprowadzania moczu (usuną po około 24 godzinach, kiedy będziesz mogła wstać) – cewnik jest zakładany po zadziałaniu znieczulenia i nie boli (po usunięciu jego możesz przez kilka dni odczuwać pieczenie przy oddawaniu moczu).

Później twój brzuch, jako pole operacyjne, zostanie zdezynfekowany i przygotowany do wykonania operacji. Niewiele powyżej spojenia łonowego chirurg przecina brzuch na długości do 15 cm, dochodzi do jamy otrzewnej, przecina macicę i wydobywa dziecko, a następnie łożysko oraz błony płodowe. Całość trwa krótko, niecałą godzinę, przy czym od znieczulenia do wydobycia dziecka nie mija więcej niż 15 min.

Po wydobyciu maluszka zostaniesz zszyta, w odwrotnej kolejności do wykonywanych nacięć (macica, otrzewna, skóra). Jeśli cięcie cesarskie będzie wykonywane w znieczuleniu dolędźwiowym, od razu zobaczysz swoje dziecko.

Potem dziecko jest standardowo mierzone i badane przez lekarza pediatrę. Po około 2 godzinach pobytu na sali pooperacyjnej, zostaniesz przewieziona na oddział położniczy, gdzie będziesz mogła znowu zobaczyć swoje maleństwo, a jeśli będziesz się czuła na siłach – spróbować przystawić do piersi.

Cesarskie cięcie - zalety

Jeśli jest to zabieg planowany, znasz dokładną datę przyjścia dziecka na świat, co więcej – w pewnych granicach możesz sama zadecydować, kiedy to się stanie. Cięcie cesarskie jest zabiegiem rutynowym, zaplanowanym, czego nie da się powiedzieć o porodzie naturalnym.

Nie ma obawy, że nie starczy ci sił, że przestaniesz kontrolować swoje zachowanie. Nie będziesz zmęczona długo trwającymi skurczami i parciem. Twoja pochwa i krocze pozostaną w stanie „nienaruszonym”, co nie zmniejszy twojej atrakcyjności seksualnej. Również dziecko nie będzie zmęczone i będzie miało „normalny” kształt główki. Pomija się ryzyko zakażenia dziecka florą bakteryjną pochwy

Cesarskie cięcie - wady

Cięcie cesarskie to operacja, i jak każda niesie ze sobą ryzyko powikłań pooperacyjnych (np. zakażenia, krwotoku). Po cięciu cesarskim na zawsze pozostanie blizna, zarówno na skórze jak i na macicy (blizna na macicy zwiększa ryzyko wrośnięcia łożyska w następnej ciąży oraz pęknięcia macicy). Okres rekonwalescencji jest znacznie dłuższy niż po porodzie naturalnym. Bolesność rany utrudnia karmienie piersią i opiekę nad dzieckiem.

Dziecko rodząc się przez cięcie cesarskie, nie ma czasu na przygotowanie się do zmiany środowiska, nie ma miejsca wyżej wymieniony mechanizm wypchnięcia wód płodowych z dróg oddechowych dziecka, w związku z czym muszą one zostać odessane mechanicznie.

Powikłania przy cesarskim cięciu

Planowe cięcie cesarskie, w porównaniu z planowym porodem drogą pochwową, związane jest z większym ryzykiem wystąpienia powikłań u matki.

Możliwe powikłania przy cesarskim cięciu dla matki:

• ryzyko uszkodzenia pęcherza moczowego, do czego może dojść w czasie otwierania powłok brzusznych lub innych narządów jamy brzusznej,
• ryzyko powstawania zrostów wewnątrzbrzusznych, zrostów powięziowo-mięśniowych, które mogą być przyczyną: niedrożności jelit, zaparć, bolesnych stosunków płciowych, przewlekłych bólów podbrzusza,
• ryzyko pojawienia się komplikacji w kolejnej ciąży. Oznacza to ryzyko wrastania łożyska w bliznę po cięciu cesarskim, większe ryzyko łożyska przodującego, ryzyko ciąży zagnieżdżonej w bliźnie po cesarskim cięciu, ryzyko rozejścia się blizny po cięciu cesarskim,
• ryzyko pojawienia się powikłań związanych z podanym znieczuleniem,
• ryzyko nieprawidłowego obkurczania się macicy oraz krwotoku,
• większe niż w przypadku porodu naturalnego ryzyko konieczności usunięcia macicy w celu ratowania życia matki, ale i zgonu okołoporodowego z powodu krwotoku, zatorowości czy zakażeń.

Warto pamiętać, że ryzyko powikłań wzrasta wraz z każdym kolejnym cięciem cesarskim.

Wskazania do cesarskiego cięcia

W pewnych okolicznościach, ze względu na bezpieczeństwo matki i dziecka, lekarz podejmuje decyzje o konieczności zakończenia ciąży cięciem cesarskim.

Polskie Towarzystwo Ginekologiczne nie rekomenduje wykonywania cięć cesarskich na życzenie, bez wskazań medycznych.

Bezwzględnymi wskazaniami do wykonania cięcia cesarskiego są:

• łożysko przodujące i/lub łożysko odklejające się, gdzie skurcze macicy mogą doprowadzić do obfitego krwotoku;
• wypadnięcie pępowiny – pępowina wraz ze strumieniem odpływających wód płodowych zostaje „wypłukana” do szyjki macicy i pochwy, gdzie jest uciskana. To prowadzi do niedotlenienia płodu.
• czynne zakażenie wirusem opryszczki narządów rodnych (Herpes genitalia) u ciężarnej
• zatrucie ciążowe matki przebiegające z wysokim ciśnieniem tętniczym;
• poprzeczne położenie płodu;
• stwierdzone przez lekarza specjalistę schorzenia ciężarnej uniemożliwiające poród siłami natury.

Czasami w przebiegu porodu naturalnego dochodzi do stanów zagrażających matce i dziecku i cięcie cesarskie również staje się konieczne. Wskazaniami nagłymi są:

• zatrzymanie akcji porodowej
• zaburzenia akcji serca płodu
• pęknięcie macicy (najczęściej zdarza się u kobiet, który poprzedni poród zakończył się cięciem cesarskim)
• czas który upłynął od odejścia wód płodowych przekracza 18 godzin
• niewspółmierność porodowa (dysproporcja między główką dziecka a miednicą matki).

Przebyte cięcie cesarskie, bez    dodatkowych czynnikówryzyka, nie    jest    bezwzględnym wskazaniem do   ponownegorozwiązania ciąży cięciem cesarskim.

Jak się przygotować do porodu cięciem cesarskim?

• dowiedz się jak przebiega operacja, gdzie zabierają dziecko po wydobyciu, będziesz spokojniejsza wiedząc, co się z tobą i dzieckiem dzieje
• jeśli chcesz rodzić z osobą towarzyszącą, zapytaj w wybranym przez siebie szpitalu czy jest taka możliwość. Jeśli nie, poproś kogoś z personelu sali operacyjnej o wykonanie dziecku tuż po porodzie pamiątkowych zdjęć
• zorganizuj dodatkową pomoc po porodzie ze strony bliskich. Pomoc ta będzie ci niezbędna, gdyż po operacji będziesz osłabiona i obolała
• zapytaj ginekologa, czy twoje wskazania do cięcia cesarskiego pozwalają na poczekanie do czasu samoistnego rozpoczęcia akcji porodowej (jest to sygnał, że dziecko jest dojrzałe do porodu oraz daje korzyści dla ciebie
• nawet minimalne rozwarcie szyjki macicy znaczenie usprawnia przebieg połogu).
• spakuj rzeczy potrzebne tobie i dziecku. Nie zapomnij o dokumentach, wynikach badań oraz karcie przebiegu ciąży.
• również możesz ogolić sobie w domu krocze – to ułatwi higienę po porodzie

Dlaczego kobiety decydują się na cięcie cesarskie na życzenie?

Kobiety decydują się na cesarskie cięcie, ponieważ:

• odczuwają lęk przed bólem porodowym,
• wiedza o związku między porodem pochwowym a wypadaniem narządu rodnego i nietrzymaniem moczu,
• niedostateczny stopień satysfakcji (lub jej brak) z przebytego w przeszłości porodu drogą pochwową,
• obawa o stan zdrowia dziecka.

W artykule zostały przedstawione fakty, które mogą pomóc dokonać świadomego wyboru sposobu urodzenia dziecka. Mam nadzieję, że znalazłaś w nim odpowiedzi na stawiane przez ciebie pytania. Jeśli masz możliwość dokonania wyboru, najważniejsze abyś była jego pewna, żebyś czuła się bezpieczna. Twoje dobre samopoczucie jest najważniejsze w pomyślnym przebiegu porodu.
Życzę zdrowych dzieci!