Jak zadbać o siebie podczas porodu?

Efektywność akcji porodowej

Jak możesz wpłynąć na efektywność porodu? Małgorzata Gierada-Radoń, położna i certyfikowana konsultantka laktacyjna, radzi próbowanie różnych pozycji u korzystanie z udogodnień proponowanych przez szpital.

Wypróbuj różne pozycje

Czasy, kiedy leżenie na plecach w trakcie porodu było jedyną słuszną pozycją, mamy już za sobą! Dzięki temu kobieta nie tylko bardziej aktywnie może uczestniczyć w akcie narodzin, ale sam poród przebiega łatwiej. Wypróbuj różne pozycje, które mogą pomóc w łagodzeniu bólu i pomogą dziecku przyjść na świat. To na przykład klęk podparty, chodzenie, różne pozycje pionowe i półpionowe z podparciem i lekkim pochyleniem do przodu lub do tyłu, pozycja kuczna z szeroko rozstawionymi kolanami, na całych stopach, z podparciem z tyłu lub trzymając się drabinki, pozycja na czworakach. 

Odpowiednia pozycja ciała w poszczególnych okresach porodu ma wpływ na jego przebieg. Zgodnie z wytycznymi rodząca powinna być zachęcana do poruszania się i przyjmowania pozycji wertykalnych podczas pierwszego okresu porodu. To ułatwia poród wykorzystując siłę grawitacji, która przyspiesza rozwieranie szyjki macicy, wzmacnia skurcze, zwiększa przestrzeń w kanale rodnym i zmniejsza ból. Pozycje pionowe poprawiają ukrwienie łożyska, zmniejszają nacisk na nerwy, ograniczają uszkodzenia tkanek oraz redukują konieczność nacinania krocza. Ułatwiają oddychanie, pozwalają na relaksację między skurczami i sprzyjają wydzielaniu endorfin, co pozytywnie wpływa na przebieg porodu.

Korzystaj z różnych udogodnień oferowanych przez szpital

Jeśli masz szansę, korzystaj z różnych udogodnień proponowanych ci przez szpital. Mogą to być drabinki, wanna bądź prysznic, worek sako, piłka czy krzesło.

• Drabinki możesz wykorzystać w chwilach odpoczynku, odciążając kręgosłup. Możesz się o nie wesprzeć w trakcie skurczu czy przykucnąć.
• Wanna lub prysznic prysznic. Ciepła woda łagodzi ból. W wodzie możesz bardziej się odprężyć. Odchodzenie wód płodowych nie jest przeciwwskazaniem do skorzystania z kąpieli.
• Worek sako, który jest wypełniony kulkami ze styropianu - przypomina ogromny puff. Fantastycznie dopasowuje się do kształtów ciała.
• Piłka położnicza. Siedzenie na niej rozluźnia mięśnie krocza. Poruszanie biodrami na boki, do przodu i do tyłu pomoże dziecku szybciej przesunąć się w rozluźnionym kanale rodnym do dołu. Możesz też klęknąć i oprzeć się o piłkę żeby odpocząć pomiędzy skurczami.
• Krzesło porodowe. Usiądź na krześle przodem w kierunku oparcia, na którym możesz położyć poduszkę pod głowę. Poproś partnera, bądź położną o zrobienie masażu. To może pomóc.

Łagodzenie bólu

Aby poród nie był traumatycznym wspomnieniem z powodu bólu, który towarzyszy skurczom i narodzinom dziecka, poznaj, omów z lekarzem i wykorzystaj najlepsze dla ciebie metody łagodzenia bólu: tak naturalne, jak i farmakologiczne. 

Jak złagodzić bóle porodowe naturalnie? Niefarmakologiczne metody łagodzenia bólu porodowego to na przykład:

• przyjmowanie dogodnych pozycji zmniejszających odczucia bólowe i aktywność fizyczna, taka jak spacer, kołysanie ciałem lub biodrami, również przyjmowanie pozycji kucznej lub pozycji wertykalnych z wykorzystaniem sprzętów bloku porodowego,
• aromaterapia, czyli otaczanie się zapachem. Można wykorzystać ulubione olejki, na przykład lawendy, drzewa różanego czy geranium. To pozwala zrelaksować się i rozluźnić,
• muzykoterapia, polegająca na słuchaniu ulubionej muzyki,  
• ciepły okład na barki i dół brzucha, ciepłe lub zimne okłady w okolicach odczuwania bólu,
• ciepła kąpiel, ciepły prysznic bądź naprzemienne prysznice. Hydroterapia zmniejsza napięcie mięśniowe, ból, lęk (dochodzi do podwyższenia stężenia oksytocyny i szybszego postępu porodu),
• masaż dolnej części pleców, który pozwala zmniejszyć odczuwanie bólu w okolicy krzyżowo-lędźwiowej, ale i zredukować lęk przed porodem,
• stosowanie termoforu czy przezskórna stymulację nerwów (Transcuteneous Electrical Nerve Stimulation – TENS),
• techniki oddechowe. Jak oddychać podczas porodu? Wskazane jest powolne, spokojne, miarowe, kontrolowane oddychanie, które pomaga w rozluźnieniu mięśni i zmniejszeniu bólu oraz napięcia. Należy pamiętać, iż odpowiednie dotlenienie matki wpływa na poziom tlenu przekazywany dziecku.

Stopień odczuwania bólu zależy od indywidualnego progu bólowego, co oznacza, że nie wszystkie metody niefarmakologiczne mogą okazać się pomocne. Zgodnie ze standardem organizacyjnym opieki okołoporodowej z 2019 roku w przypadku braku oczekiwanej skuteczności zastosowanych metod niefarmakologicznych lub wystąpienia wskazań medycznych do ich zastosowania są wdrażane farmakologiczne metody łagodzenia bólu porodowego.

Farmakologiczne metody łagodzenia bólu porodowego obejmują znieczulenie zewnątrzoponowe, zastrzyk z petydyny podawany domięśniowo, znieczulenie nerwu sromowego (polega na zablokowaniu ścieżki przewodnictwa nerwów w okolicy krocza), analgezja wziewna (mieszanka podtlenku azotu oraz tlenu podawana przez maskę) i znieczulenie podpajęczynówkowe (znieczulenie rdzeniowe, które polega na podaniu środka znieczulającego bezpośrednio do torebki z płynem otaczającym nerw. To najsilniejsze znieczulenie farmakologiczne. Najczęściej stosuje się je podczas cesarskiego cięcia).

Dlaczego warto dbać o siebie podczas porodu? Podsumowanie 
 

Podczas porodu warto zadbać o swoje potrzeby fizyczne i emocjonalne. Dlaczego? Świadome podejście, słuchanie własnego ciała, korzystanie z metod relaksacyjnych czy odpowiednie wsparcie może zmniejszyć stres i ból. Dbając o siebie zapewniasz lepszy komfort i bezpieczeństwo zarówno sobie, jak i dziecku. To sprzyja sprawnemu przebiegowi akcji porodowej i szczęśliwemu finałowi.