Test obciążenia glukozą – co to takiego?

Lista badań, jakie musi wykonać kobieta w ciąży ciągle się zmienia, a raczej stale się rozszerza.Okazuje się bowiem, że często łatwe i stosunkowo tanie badania w ciąży potrafią  zapobiec rozwojowi naprawdę poważnej choroby.

Jednym z takich badań jest test obciążenia glukozą – dawniej zalecany tylko w przypadku podejrzeń lekarza, dziś obowiązkowy dla każdej kobiety w ciąży.

Po co się robi test obciążenia glukozą?

Trzustka to gruczoł, który produkuje insulinę, hormon odpowiadający za „transport” glukozy do komórek. Obniża to poziom glukozy we krwi. Jeżeli ów poziom utrzymuje się na wysokim poziomie zbyt długo, to wówczas może być niebezpieczny dla dziecka, gdyż glukoza przenika przez barierę łożyska. Pobudza wówczas trzustkę dziecka do wzmożonego wysiłku, a insulina działa na płód podobnie jak hormon wzrostu.

Dziecko rośnie znacznie bardziej niż powinno, stąd ryzyko wcześniejszego porodu (jednak jego narządy nie są jeszcze odpowiednio rozwinięte), trudny poród, które może się skończyć urazami okołoporodowymi i cesarskim cięciem. Dzieci matek, które dopadłacukrzyca w ciąży częściej mają też różnego rodzaju wady, a przy porodzie otrzymują mniej punktów punktów Apgar. Dlatego odpowiednio wczesne wykrycie cukrzycy u matki, dieta, a w razie potrzeby leczenie są takie ważne.

Test obciążenia glukozą -przesiewowy czy diagnostyczny?

Test obciążenia glukozą polega na podaniu glukozy i obserwowaniu reakcji na nią. Na początku badania pobiera się krew, podaje obliczoną dawkę glukozy, a po pewnym czasie ponownie pobiera krew.

W ciąży wykonuje się test przesiewowy między 24 a 28 tygodniem ciąży (czasem lekarz zaleca zrobić to badanie nawet wcześniej, można też spotkać się z informacją, że powinno być zrobione między 21 a 26 tygodniem).

Przed badaniem nie trzeba być na czczo, choć zwykle takie badanie robi się z innymi, więc przeważnie jest to rano. Najpierw pobiera się krew. 50 gramów glukozy rozpuszcza się w 150 ml wody. Napój trzeba dość szybko wypić (w ciągu 2 minut). Krew badana jest ponownie po godzinie, w tym czasie raczej należy siedzieć, nie wolno energicznie chodzić.

Ponieważ może się robić słabo, to warto być z osobą towarzyszącą. Jeżeli po godzinie poziom glukozy przekracza 180 mg/dl to jest to podstawa do rozpoznania cukrzycy. Wynik pomiędzy 140 a 180 mg/dl  jest wskazaniem do wykonania testu
diagnostycznego.

Test diagnostyczny wymaga przygotowania się, aby wyniki były wiarygodne. Przez 3 dni przed badaniem należy odżywiać się racjonalnie i regularnie. Przed badaniem należy być co najmniej 8 godzin na czczo, a badaniu należy się poddać po przespanej nocy, trzeba być też zdrowym (nawet przeziębienie może mieć wpływ na wynik).

Tym razem wypija się 75g glukozy rozpuszczonej w 250-300 ml wody. Płyn trzeba wypić w ciągu 5 minut. Podczas oczekiwania należy siedzieć. Krew pobiera się dopiero po 2 godzinach, warto więc zaopatrzyć się w coś do słuchania czy czytania.

Czasem lekarze uznają, że wynik testu przesiewowego nie jest do końca wiarygodny, albo i tak wymaga zrobienia kolejnego testu, lepiej więc od razu wykonać obciążenie 75 gramami glukozy. Trzeba się też liczyć z tym, że jeśli kobieta miała cukrzycę we wcześniejszej ciąży, ma dużą nadwaga w ciąży lub wyniki są na granicy normy, to lekarz zaleci powtórzenie badania po jakimś czasie.

Test obciążenia glukozą - czy mogę dodać cytrynę do glukozy?

Dodanie cytryny do roztworu glukozy znacznie ułatwia jej wypicie. Sama glukoza ma słodkomdlący, dla niektórych bardzo nieprzyjemny, smak. Wypicie takiego płynu czasem kończy się nawet wymiotami, a na mdłości narzeka większość ciężarnych. Stąd pomysł, żeby dodać soku z cytryny. Jako argument za tym, podaje się fakt, że w innych krajach jest to standard: już w laboratorium dodawana jest substancja zakwaszająca czy nadająca smak np. owoców leśnych.

W Polsce natomiast laboratoria niechętnie patrzą na taką innowację, uważając, że jeżeli badanie ma być zgodne z procedurą, to nie może być w nim miejsca na różne dodatki, bo nie na tym diagnostyka polega, żeby było smacznie. I o ile cytryna w badaniu przesiewowym 50g (kiedy badana nie musi być na czczo) nie ma większego znaczenia, to przy teście 75g należy koniecznie trzymać się standardów.

Joanna Górnisiewicz