Nadwaga w ciąży - zalecenia, dieta, zagrożenia

Nadwaga w ciąży: dieta

Ogólne zalecenia żywieniowe dla kobiet ciężarnych z nadmierną masą ciała dotyczą regularnego spożywania posiłków. Należy pamiętać o 3 posiłkach głównych oraz 3-4 przekąskach. Trzeba pamiętać, że wielkość porcji też ma znaczenie.

Trzeba jeść tak, aby unikać przejadania się i podjadania. Dieta powinna być zróżnicowana, a jej kaloryczność nie powinna być niższa niż 2000 kcal.

Dobowe zapotrzebowanie energetyczne kobiety ciężarnej powinno wynosić od 2200 do 2500 kcal/dobę. Ogólna wartość energetyczna codziennej diety w odniesieniu do stanu z przed ciąży nie musi ulec zmianie w I trymestrze ciąży, natomiast w II i III trymestrze powinna być zwiększona o około 300 kcal/dobę.

Jeśli masz nadwagę, kontroluj przyrost wagi. Nie musisz jeść za dwoje. Właściwie nie powinnaś.

Jak powinna wyglądać optymalna dieta ciężarnej z nadwagą?

Dieta od początku ciąży powinna zawierać wszystkie niezbędne składniki odżywcze potrzebne do budowy rozwijającego się młodego organizmu. Racjonalne odżywianie w ciąży jest niezwykle istotnym czynnikiem warunkującym prawidłowy rozwój płodu oraz stan zdrowia matki.

Ważne, by dieta dostarcza wielu składników odżywczych, ale i była przemyślana.

Bardzo ważna jest różnorodność produktów spożywczych. Należy pamiętać o:

• warzywach i owocach o niskim indeksie glikemicznym,
• pełnoziarnistych produktach zbożowych (pieczywo, naturalne płatki, kasze, ryż, makarony),
• białku pod postacią naturalnych produktów mlecznych, chudych rodzajów mięs i przetworów, różnych rodzajów ryb, jaj i warzyw strączkowych,
• tłuszczu zawierającego głównie wielonienasycone kwasy tłuszczowe: kwas linolowy, linolenowy, dezoksyheksaenowy (oleje: sojowy, kukurydziany, słonecznikowy, oliwa z oliwek, orzechy, ryby morskie),
• wodzie i innych płynach bezkalorycznych.

Należy unikać cukru do posiłków, a także produktów zawierających kwasy tłuszczowe typu trans (utwardzone tłuszcze roślinne).

W ciąży postaraj się zrezygnować ze słodyczy. Zastąp je suszonymi lub świeżymi owocami, które zawierają fruktozę. Pamiętaj jednak, żeby nie przesadzić z ilością.

Nadwaga w ciąży: ćwiczenia

W ciąży nie każdy ruch oznacza zdrowie. Bezpieczne aktywności to chodzenie czy pływanie. A co z zajęciami dla przyszłych mam, takich jak gimnastyka czy prenatalna joga bądź pilates? Jeśli nie byłaś aktywna przed ciążą, koniecznie skonsultuj się z położną lub lekarzem. Prawdopodobnie powinnaś zacząć od 15 minut ciągłego ćwiczenia trzy razy w tygodniu. Jeśli zaczniesz uczęszczać na zajęcia dla przyszłych mam, porozmawiaj z instruktorem.

Ważne, byś wiedziała, że ćwiczenia nie muszą być wyczerpujące, aby być korzystne. W czasie ich wykonywania powinnaś być w stanie prowadzić rozmowę. Jeśli brak ci tchu - odpocznij.

Aktywność fizyczna w ciąży daje pozytywne efekty dla zwiększenia wydatku energetycznego. Nie tylko jednak pomaga schudnąć, ale również obniża ryzyko niektórych powikłań i dolegliwości ciążowych. Ponadto poprawia samopoczucie, pozytywnie dodaje energii, wpływa na jakość snu, zmniejsza częstość cesarskich cięć oraz czas trwania porodu naturalnego, obniża ryzyko pojawienia się depresji poporodowej.

Nadwaga w ciąży: zagrożenia

Otyłość ma wpływ na przebieg ciąży, wiąże się ze zwiększonym ryzykiem nadciśnienia tętniczego, cukrzycy typu 2 (pojawia się także ryzyko zachorowania na cukrzycę ciążową), obturacyjnego bezdechu podczas snu oraz hipercholesterolemii. Ryzyko to zwiększa się wraz ze wzrostem BMI.

Otyłość w ciąży stwarza zagrożenie dla matki, a i przyczynia się istotnie do zwiększenia kosztów opieki zdrowotnej. Zagrożone jest również zdrowie dziecka.

Kobiecie z nadmierną masą ciała w czasie ciąży zaleca się wykonanie dodatkowych kontrolnych badań laboratoryjnych dotyczących:

• gospodarki węglowodanowej (glikemia na czczo, test obciążenia glukozą, stężenie insuliny i wskaźnik HOMA),
• funkcji tarczycy (stężenie TSH),
• profilu lipidowego (stężenie cholesterolu całkowitego, frakcji LDL-cholesterolu i HDL-cholesterolu, triglicerydów),
• ocenę wydolności układu krążenia (pomiary ciśnienia tętniczego, EKG).
• Wielu położników zalicza ciąże u kobiet z nadwagą bądź otyłych do grupy ciąż wysokiego ryzyka ze względu na zwiększoną częstość występowania powikłań. Większość kobiet, które maja nadwagę przechodzą ciążę bez żadnych problemów. Jednak, jeśli twoje BMI jest 30 to w ciąży grozi ci:
• poronienie,
• cukrzycy ciążowej,
• wysokie ciśnienie krwi i stan przedrzucawkowy,
• zakrzepy,
• zakażenie dróg moczowych,
• krwotok po porodzie,
• problemy z karmieniem piersią.

Nadwaga w ciąży a poród

Jeśli zaszłaś w ciążę mając nadwagę, twoja ciąża może zakończyć się poprzez cesarskie cięcie lub poród kleszczowy. Otyłość izolowana, bez towarzyszących powikłań w przebiegu ciąży, nie jest wskazaniem do indukcji porodu. W patologicznej otyłości niektórzy zalecają indukcję porodu przed terminem, ze względu na wzrost ryzyka obumarcia płodu.

Masa ciała kobiety ciężarnej jest ważnym wskaźnikiem położniczym. Zarówno jej niedobór, jak i nadmiar mogą zaburzać przebieg ciąży, rozwój dziecka i zdrowie kobiety. Wśród powikłań, które obserwuje się w przypadku ciąży obciążonej nadwagą lub otyłością wymienia się poronienia, makrosomię płodu, wady wrodzone dzieci, porody operacyjne, cukrzycę ciążową, nadciśnienie indukowane ciążą i stan przedrzucawkowy, zaburzenia zakrzepowo-zatorowe czy zespół bezdechu sennego. Im wyższa masa ciała, tym ich ryzyko zwiększa się. [5]

Trzeba pamiętać, że przeprowadzenie cesarki u otyłej kobiety to jednak też trudność, ponieważ duża ilość tkanki tłuszczowej. Do innych problemów w okresie poporodowym należą większa częstość występowania zapalenia endometrium, rzadsze rozpoczynanie i częstsze wczesne przerywanie karmienia piersią, utrzymywanie się przyrostu masy ciała z okresu ciąży, a także depresja poporodowa.

Otyłość jest najsilniejszym czynnikiem zwiększającym ryzyko nadmiernej masy ciała u dziecka. Warto również pamiętać, że z otyłością koreluje gorszy stan urodzeniowy dziecka.

Nadwaga w ciąży a połóg

Z uwagi na wysokie ryzyko powikłań zakrzepowych w połogu należy zwrócić szczególną uwagę na to, by szybko zacząć się ruszać. Trzeba również pamiętać, że otyłość u świeżo upieczonych mam może wpłynąć na laktację, wywołując jej zaburzenia. Odpowiada za to zmniejszenie wydzielania prolaktyny w odpowiedzi na odruch ssania, a także problem z doborem właściwej pozycji karmienia.

Bardzo ważne jest, by po porodzie zwrócić uwagę na modyfikacje nawyków żywieniowych i zwiększenie aktywności fizycznej, w celu zmniejszenia masy ciała. Zaleca się również wykonanie testu obciążenia 75 g glukozy w 6. - 12. tygodniu po porodzie.