Czy wiek ojca wpływa na jego płodność?

Czy wiek ojca wpływa na jego płodność?

Dla wszystkich oczywiste jest, że płodność kobiet zmienia się wraz z wiekiem, a przekroczenie 35. roku życia oznacza istotne obniżenie potencjału rozrodczego. Ma to związek z tym, że kobiecy organizm nie produkuje komórek jajowych na bieżąco. Został wyposażony w komplet jajeczek, które starzeją się wraz z nim (i upływem czasu). Gdy kobieta wchodzi w okres przekwitania, płodność traci bezpowrotnie.

Specjaliści nie mają jednak wątpliwości, że wiek odgrywa dużą rolę także w przypadku płodności męskiej. Przebiega to jednak w inny sposób. Ta nie zanika, ale zmienia się wraz z upływem czasu.

Teoretycznie mężczyzna może być płodny nawet do późnej starości. Dzieje się tak, ponieważ w przeciwieństwie do kobiety produkuje komórki rozrodcze przez całe życie, od momentu osiągnięcia dojrzałości płciowej. Oznacza to, że ojcem może zostać nawet starszy pan. Jest to jednak o tyle utrudnione, że jego zdolności prokreacyjne pogarszają się. Co to znaczy?

Z wiekiem u mężczyzn zmniejsza się objętość nasienia oraz liczba i jakość plemników (w zakresie ruchliwości oraz budowy):

• po 35. roku życia spada liczba i ruchliwość plemników,
• po 40. zmniejsza się koncentracja plemników o prawidłowej budowie,
• po 45. roku życia maleje objętość ejakulatu.

Badania dowodzą, że gdy mężczyzna przekroczy 45. rok życia, szansę na zapłodnienie maleją o około 30%. Ma to związek z tym, że ilość, prawidłowa budowa oraz ruchliwość zawartych w nasieniu plemników to najważniejsze elementy brane pod uwagę w ocenie płodności u mężczyzn. Z zaburzeniami w tym zakresie wiąże się niepłodność męska.

W myśl norm WHO za prawidłowe uznaje się nasienie, gdy:

• objętość ejakulatu wynosi co najmniej 1,5 ml,
• liczba plemników wynosi przynajmniej 39 ml, przy czym w mililitrze nasienia musi się znaleźć minimum 15 mln plemników,
• ejakulat ma odczyn pH >7,2
• w ruchu postępowym i niepostępowym obecnych jest co najmniej 40% plemników, przy czym tych o ruchu postępowym musi być 32% lub więcej,
• powyżej 4% plemników ma odpowiednią budowę.

Dlaczego wiek ojca wpływa na płodność?

To, że wiek ojca wpływa na płodność, ma bezpośredni związek z poziomem testosteronu. To główny hormon męski, który odpowiada za utrzymanie funkcji seksualnych i płodność, stopień nasilania się typowo męskich cech, takich jak muskulatura i owłosienie ciała.

Objawy spadku poziomu testosteronu to: osłabienie libido, zaburzenia erekcji, huśtawki nastroju, zmniejszenie masy mięśniowej i zaburzenia metabolizmu (otyłość, insulinooporność, cukrzyca, nadciśnienie).

W kontekście wieku i męskiej płodności istotne są także takie zjawiska, jak:

• sukcesywne wygasanie czynności osi podwzgórze-przysadka-jądro,

• obniżenie stężenia globulin wiążących hormony płciowe (SHBG), wpływających na zmniejszenia stężenia męskich hormonów płciowych, zanik komórek Leydiga i zmniejszenie objętości jąder,

• uszkodzenia DNA plemnika (zwiększona fragmentacja chromatyny plemnikowej „SCD”) ,

• pogorszenie funkcjonalności plemników (zmniejszony indeks HBA). Plemniki nie łączą się z kwasem hialuronowym, nie jest możliwa prawidłowa interakcja z komórką jajową,

• nasilenie zjawiska apoptozy (programowanej śmierci komórek),

• zaprzestanie funkcjonowania mechanizmów naprawczych plemników,

• problemy z erekcją i obniżonym libido.

Wiek ojca a przebieg ciąży  

Pogarszająca się z wiekiem jakość nasienia ma negatywny wpływ nie tylko na poczęcie dziecka, ale i na powodzenie w donoszeniu ciąży. Co to znaczy?

Późne ojcostwo sprawia, że znacząco wzrasta ryzyko poronień, porodów przedwczesnych oraz innych patologii. Może się ono także przyczyniać do występowania ciężkich powikłań w czasie ciąży, takich jak stan przedrzucawkowy i rzucawka. Znacznie wzrasta częstość i odsetek dzieci z niską wagą urodzeniową.  

Wiek ojca a przebieg zdrowie dziecka

Jeszcze inną kwestią związaną z płodnością mężczyzny i jego wiekiem są mutacje w DNA plemników, do których dochodzi podczas spermatogenezy, czyli procesu tworzenia się nowych plemników. Jej istotą są liczne podziały mitotyczne.

Specjaliści są zadania, że z wiekiem delecji i duplikacji jest coraz więcej. Zostało udowodnione, że wraz ze wzrostem wieku przyszłych ojców wzrasta odsetek zaburzeń chromosomalnych u płodu.

Typowe przykłady zaburzeń to wzrost częstości występowania:

• trisomii 21 chromosomu (zespół Down’a),
• trisomii 18 chromosomu (zespół Edwards’a),
• trisomii 13 chromosomu (zespół Patau).

Zaobserwowano także wzrost częstości występowania zespołu Klinefeltera (47,XXY) i zespołu Turnera (45,X). Zwraca się także na zmiany w genach odpowiadających za zaburzenia dwubiegunowe czy autyzm.  

Z wiekiem ojca można również połączyć częstsze występowanie wad zastawkowych serca i ubytków w przegrodzie międzyprzedsionkowej, bezmózgowia czy przełożenia wielkich pni tętniczych. Zauważono również statystycznie znaczący wzrost występowania nerwiakowłókniakowatości, wrodzonej łamliwości kości i siatkówczaka.

Co wpływa na płodność mężczyzny?

Płodność mężczyzny zależy od wielu czynników. Negatywny wpływ na zdolności reprodukcyjne ma nie tylko wiek, ale i:

• szybki rozwój cywilizacji i tempo życia,
• stres,
• nieprawidłowe odżywianie, niedobory witamin i minerałów,
• brak aktywności fizycznej, siedzący tryb życia,
• otyłość,
• zły stan zdrowia, choroby przewlekłe, zwłaszcza nieleczone,
• nałogi.

Co zrobić, żeby pobudzić produkcję testosteronu, a zatem zwiększyć płodność u mężczyzny? Ważne jest przestrzeganie zdrowego trybu życia: zmniejszenie poziomu stresu, regularne ćwiczenia i zadbanie o prawidłową masę ciała, ograniczenie sterydów, spożywania alkoholu i palenia papierosów. Równie istotna jest zbalansowana dieta oraz odpowiednia suplementacja.

Aby dowiedzieć się więcej na temat przygotowań do ciąży, ale i by wiedzieć na przykłąd, jakie objawy w pierwszym trymestrze ciąży mogą być niepokojące, odwiedź naszą stronę główną Babyboom.pl