Badanie krwi. Normy laboratoryjne

Odczytując normy laboratoryjne pamiętaj:

• nie istnieją wartości uniwersalne dla wszystkich laboratoriów (przez różne metody analityczne, odczynniki, sprzęt, sposób pobierania materiału), dlatego przy odczytywaniu wyników sugeruj się normami podanymi przez pracownię analityczną (obok twoich wyników).
• nie stawiaj diagnozy sama! Normy badań są wartościami orientacyjnymi - nie każde odchylenie świadczy o chorobie. Do tego nie powinny być one rozpatrywane w oderwaniu od innych elementów.

Trzeba wziąć także pod uwagę błędy pomiarowe (nieprawidłowy odczyt, pomyłka). Dlatego warto, nie tylko w przypadku wątpliwości, wyniki badań pokazać swojemu lekarzowi.

Hemoglobina

podstawowy parametr w rozpoznawaniu niedokrwistości

Norma: 12-16 g/dl

Wynik powyżej normy

skutek odwodnienia, niedokrwistość, nadkrwistość wtórna, niedotlenienie

Wynik poniżej normy

niedokrwistość i przewodnienie

Erytrocyty (RBC)

czyli tzw. czerwone krwinki

Norma: 4,2-5,4 mln/ul

Wynik powyżej normy

przyczyną może być leczenie sterydami, odwodnienie, zapalenie otrzewnej, przewlekłe choroby płuc, wady serca, torbielowatość nerek, zespół Cushinga

Wynik poniżej normy

niedokrwistość, przewodnienie, nagła utrata krwi

MCV

średnia objętość pojedynczej krwinki

Norma: 81-99 fl

Wynik powyżej normy

może świadczyć o niedoborze witaminy B12 czy kwasu foliowego; zapalenie/niewydolność wątroby, alkoholizm, mielodysplazję, niedoczynność tarczycy

Wynik poniżej normy

może świadczyć o niedokrwistości i chorobach przewlekłych

MCH

średnia masa hemoglobiny w krwince

Norma: 27-31 pg

Wynik powyżej normy

może świadczyć o sferocytozie

Wynik poniżej normy

może wynikać z zaburzeń wodno-elektrolitowych typu przewodnienia hipotonicznego, w niedokrwistościach niedobarwliwych

MCHC

średnie stężenie hemoglobiny w krwince

Norma: 33-37 g/dl

Wynik powyżej normy

może świadczyć o sferocytozie lub hipertonicznym odwodnieniu

Wynik poniżej normy

może wskazywać na zaburzenia wodno-elektrolitowe typu hydrotonicznej hiperhydracji, niedokrwistość spowodowaną niedoborem żelaza

Hematokryt (HCT)

stosunek objętości krwinek czerwonych do objętości osocza

Norma: 37-47%

Wynik powyżej normy

leczenie sterydami, niedotlenienie tkanek, przewlekłe choroby płuc, wady serca, nowotwory, torbielowatość nerek, czerwienica prawdziwa

Wynik poniżej normy

niedokrwistość, przewodnienie

Leukocyty (WBC)

stosunek objętości krwinek czerwonych do objętości osocza

Norma: 4-10 tys/µl

Wynik powyżej normy

może świadczyć o stresie, ciąży, wysiłku, a także przewlekłych procesach zapalnych, zakażeniach, chorobach nowotworowych, krwotokach, uszkodzeniu tkanek, zawale mięśnia sercowego, zaburzeniach metabolicznych

Wynik poniżej normy

może być wynikiem aplazji i hipoplazji szpiku wrodzonej i nabytej, ciężkiego zakażenia bakteryjnego, zakażenia wirusowego, zespołu rozrostowego

Limfocyty (LYMPH)

komórki układu odpornościowego

Norma: 2,5-4,5 tys./µl

Wynik powyżej normy

występuje w wyniku przewlekłej białaczki, krztuśca, chłoniaków, przewlekłej białaczki, odry, świnki, gruźlicy, kiły, różyczki oraz chorób immunologicznych

Wynik poniżej normy

może świadczyć o przewlekłym stresie, białaczce, w przebiegu przewlekłego leczenia preparatami glikokortykosterydów

Monocyty (MONO)

komórki żerne, oczyszczają krew z obumarłych tkanek i bakterii

Norma: 0,3-0,8 tys./l’l

Wynik powyżej normy

może świadczyć o gruźlicy, kile, zapaleniu wsierdzia, mononukleozie zakaźnej, zakażeniu pierwotniakowego, nowotworze

Wynik poniżej normy

może być wynikiem toczącej się w organizmie infekcji lub stosowania niektórych leków (np. glikokortykosterydów)

Eozynofile (EOS)

krwinki białe zaliczane do granulocytów kwasochłonnych

Norma: 0,1-0,3 K/µl (G/l)

Wynik powyżej normy

może wystąpić w wyniku chorób alergicznych, pasożytniczych, chorób krwi, wskutek zażywania leków

Wynik poniżej normy

może być skutkiem nadmiernego wydzielania hormonów nadnerczowych, zakażeń, duru brzusznego, czerwonki, posocznicy, urazów i oparzeń

Bazofile (BASO)

krwinki białe zaliczane do granulocytów kwasochłonnych

Norma: 0-0,13 x 109/l

Wynik powyżej normy

to skutek chorób alergicznych, przewlekłej białaczki szpikowej, przewlekłego stanu zapalnego przewodu pokarmowego, wrzodziejącego zapalenia jelit, niedoczynności tarczycy oraz rekonwalescencji po przebytej infekcji

Wynik poniżej normy

występuje w stresie, ostrych infekcjach, gorączce reumatycznej, nadczynności tarczycy, ostrym zapaleniu płuc

Neutrofile (NEUT)

komórki układu odpornościowego

Norma: 1,5-8 tys./µl

Wynik powyżej normy

występuje u kobiet w trzecim trymestrze ciąży i u palaczy; u pozostałych świadczy o zakażeniach, chorobach nowotworowych, hematologicznych, metabolicznych

Wynik poniżej normy

może świadczyć o zakażeniach bakteryjnych, wirusowych, pierwotniakowych

Trombocyty (PLT)

Płytki krwi

Norma: 150-400 tys/µl

Wynik powyżej normy

czyli nadpłytkowość,  może świadczyć o infekcji, choroby nowotworowej

Wynik poniżej normy

czyli małopłytkowość, może świadczyć o niedokrwistości aplastycznej, chłoniakach, z niedoboru żelaza, w zakażeniach wirusowych, w niewydolności nerek

Odczyn Biernackiego (OB)

badanie szybkości opadania krwinek czerwonych

Norma: 3-15 mm

Wynik powyżej normy

może świadczyć o stanie zapalnym, ciąży, nowotworze, niedokrwistości

Wynik poniżej normy

występuje w chorobach alergicznych, w nadkrwistości

Żelazo (Fe)

Norma: 12,5-26 l’mol/l

Wynik powyżej normy

przedawkowanie preparatów żelaza, stany zapalne nerek

Wynik poniżej normy

niedobory żywieniowe (często w ciąży czy w okresie karmienia piersią), utrata żelaza

Ferrytyna

wskaźnik niedoboru żelaza

Norma: 12-150 µg/l

Wynik powyżej normy

może świadczyć o stanach zapalnych, reumatoidalnym zapaleniu stawów, uszkodzeniu wątroby, martwicy komórek, nadmiarze żelaza w organizmie

Wynik poniżej normy

niedobór żelaza

Transferyna (TRF)

białko regulujące stężenie jonów żelaza w osoczu i transportujące je do tkanek

Norma: 223-446 µg/dl

Wynik powyżej normy

może wystąpić w trzecim trymestrze ciąży (objaw prawidłowy) oraz podczas stosowania doustnych leków antykoncepcyjnych i estrogenów

Wynik poniżej normy

może świadczyć o w zespole nerczycowym, przedawkowaniu żelaza, w hemochromatozie, hemolizie, chorobie krwi

Erytropoetyna (EPO)

hormon peptydowy - stymuluje proces powstawania (erytrocytów) w szpiku kostnym

Norma: 6-32 µg/ml

Wynik powyżej normy

może świadczyć o zwyrodnieniu wielotorbielowatym nerek

Wynik poniżej normy

przewlekła mocznica