Przegroda macicy a szansa na ciążę

Przegroda macicy to wrodzona wada anatomiczna zaliczana do najczęściej występujących anomalii rozwojowych układu rozrodczego kobiet. Pojawia się na etapie życia płodowego podczas tworzenia narządów płciowych. Spowodowana jest brakiem zaniku przegrody po połączeniu się przewodów Müllera.

Macica przegrodzona, inaczej macica przegrodzona, to patologia o której mówi się, gdy w jej jamie obecna jest przegroda w postaci błony łącznotkankowej (lita i gruba lub włóknista, błoniasta, bardzo cienka). Ta może przegradzać jamę macicy całkowicie, dochodząc do pochwy lub częściowo.

Oznacza to, że przegroda na mniejszym lub większym odcinku dzieli organ na dwie części: w całości lub częściowo, przy czym deformuje jamę macicy (ta swoim kształtem przypomina serce). Wpływa także na błonę śluzową, czyli endometrium.

Nasilenie wady zależy od wielkości i umiejscowienia nieprawidłowo występującej tkanki. Podział ten powinien mieć długość co najmniej 15 mm. Budowa zewnętrzna macicy jest prawidłowa.

Jakie są najczęstsze wady macicy?

Wady wrodzone macicy klasyfikuje się według kilku grup, przy czym obowiązujący systemem klasyfikacji wad żeńskich narządów płciowych opracowany został przez European Society of Human Reproduction and Embryology (ESHRE) i European Society of Gynaecological Endoscopy (ESGE) w 2013 roku.

Najczęstsze wady macicy to wrodzony brak lub dysgenezja szyjki macicy, macica dwurożna, macica jednorożna, macica łukowata, macica z przegrodą (grupa V) i macica podwójna.

Macica to narząd złożony z mięśni gładkich i tkanki łącznej. Swoim kształtem przypomina odwróconą, spłaszczoną gruszkę. Składa się z:

• trzonu macicy (część górna), którego wewnętrzne ściany wyścieła błona śluzowa,
• dna macicy połączonego z jajowodami,
• cieśni macicy (przez którą szyjka uchodzi do jamy macicy) oraz szyjki macicy (część dolna), która jest otwarta w stronę pochwy.

Górna część trzonu macicy połączona jest z jajowodami. Połączenie to wyglądem przypomina rogi (nazywa się je rogami macicy).

Macica jest niewielkim organem. Ma około 8 cm długości i około 4 cm. W czasie ciąży jednak ulega wielu zmianom i zwiększa swoją wagę nawet 20 razy (z 50-60 g na 1000 g). O ile w 8 tygodniu ciąży ma wielkość cytryny, pod jej koniec swoim rozmiarem przypomina dojrzałego arbuza.

Macica to narząd umiejscowiony wewnątrz miednicy mniejszej. Prawidłowo umiejscowiona macicy znajduje się poniżej pępka, pomiędzy pęcherzem moczowym a odbytem. Narząd kształtuje się na etapie życia płodowego.

W większości przypadków wady wrodzone macicy nie dają objawów lub te są niespecyficzne. To dlatego rozpoznanie stawiane jest dość późno, na drodze poszerzonej diagnostyki. Działają podejmowane są w sytuacji, gdy pojawia się:

• bolesne krwawienie miesięczne i inne zaburzenia miesiączkowania,
• ból podczas współżycia,
• problem z zajściem w ciążę,
• poronienie, porody przedwczesne.

Przegroda macicy – USG i inne badania

W diagnostyce wad anatomicznych macicy wykorzystuje się różne badania. Jeśli chodzi o USG, może ono nie wykryć tkanek tworzących przegrodę. Wystarczające może być, gdy jest wykonywane w drugiej fazie cyklu przez lekarza doświadczonego w rozpoznawaniu wad macicy.

Kluczową rolę odgrywa USG 3D i sonohisterografia, a przy niemożności postawienia jednoznacznej diagnozy histeroskopia (badanie w znieczuleniu ogólnym umożliwiające przeanalizowanie budowy i zmian w wewnętrznej budowie macicy, a także określenie ich charakteru, rozmiaru i zakresu).

W przypadku macicy z przegrodą proces diagnostyczny powinien uwzględnić badanie rezonansem magnetycznym (MRI) z oceną układu moczowego. Ma to związek z tym, że możliwe jest współistnienie wad obu układów (nawet do 20% przypadków).

Rola macicy w procesie rozrodczym

Jaka jest rola macicy w procesie rozrodczym? Macica to narząd, który w ciąży pełni bardzo ważną rolę. Tu odbywa się proces migracji plemników i ich przygotowanie do zapłodnienia komórki jajowej, implementacja zarodka oraz jego rozwój i wzrastanie komórek płodu.

Macica przez 9 miesięcy odżywia dziecko, co ma związek z tym, że łożysko powstaje zarówno z zewnętrznej warstwy komórek otaczających zarodek, jak i z części matczynej (błona śluzowa macicy). Co więcej, macica pełni również ważną rolę podczas porodu. Jej skurcze umożliwiają poród naturalny.

Z tego powodu anatomiczne wady macicy mogą być problemem z zajęciem w ciążę, a nawet być przyczyną niepłodności, co ma związek z tym, że nieprawidłowo zbudowana macica oznacza upośledzenie jej ważnych funkcji (np. gdy przestrzeń macicy jest ograniczona i nie może dojść do jej rozciągnięcia, płód nie ma miejsca do rozwoju). Taka macica zwiększa również ryzyko porodu przedwczesnego.

Przegroda macicy to wada anatomiczna narządu, która może być przyczyną niepłodności - wiązać się z zajściem w ciążę (zapłodnieniem, zagnieżdżeniem się zarodka i rozwojem płodu), jak i jej donoszeniem. Istnieje duże ryzyko poronień nawracających i przedwczesnych porodów. Może sprawić, że nawet jeśli dojdzie do zapłodnienia, płód nie będzie miał odpowiednich warunków do rozwoju.

Ciąża u kobiet z przegrodą w macicy jest ciążą wysokiego ryzyka. Według specjalistów ciążę udaje się donosić zaledwie 15% pań z tą wadą anatomiczną.

Jednak nie wszystkie kobiety, u których rozpoznano przegrodę macicy zmagają się z niepłodnością. Wiele zależy od zakresu nieprawidłowości: rozmiaru i umiejscowienia tkanki zniekształcającej jamę macicy. Zdecydowanie większe szanse na powodzenie ciąży mają kobiety po usunięciu przegrody.

Nie zawsze udaje się wykryć wadę przed poczęciem. W sytuacji, gdy rozpoznanie tej wady macicy miało miejsce czasie ciąży, zaleca się poród przez cesarskie cięcie. Ma to związek z ryzykiem pojawienia się nieprawidłowych skurczów podczas porodu naturalnego (cesarkę przeprowadza się w celu uniknięcia wystąpienia nieprawidłowości kurczenia się mięśnia macicy).

Sposób leczenia w przypadku rozpoznania przegrody macicy zależy od rozmiaru i lokalizacji patologii (umiejscowienia przegrody w jamie macicy). Zdarza się, że tego typu wada nie wpływa na płodność kobiety lub wpływ ten jest niewielki, niewymagający specjalistycznego leczenia. Przegroda może rozdzielać całą macicę, co niestety pogarsza rokowanie dotyczące zarówno możliwości zajścia w ciążę, jak i jej donoszenia.

Wskazaniem do leczenia operacyjnego są stwierdzane niepowodzenia położnicze:

• niepłodność partnerska,
• poronienia, utraty ciąży,
• trudności z poczęciem i zajściem w ciążę.

W przypadku bardziej zaawansowanych zmian, gdy anomalia jest przyczyną niepłodności i powikłań ciąży, konieczne może okazać się histeroskopowe usunięcie przegrody macicy (histeroskopia operacyjna).

Na czym polega zabieg resekcji przegrody macicy?

Zabieg polega na histeroskopowej wycięciu przegrody macicy (resekcji), czasem w asyście laparoskopowej lub ultrasonograficznej. Jak przebiega? Histeroskop wprowadza się drogą przezpochwową (bez nacinania powłok brzucha), przez szyjkę macicy do jamy macicy. Przegroda szeroka lub nietypowa wymaga zwykle jednoczasowej laparoskopii lub przybrzusznego lub przezodbytniczego badania USG przez doświadczonego lekarza.

Co istotne, zabieg powinien być przeprowadzany po miesiączce, kiedy endometrium wyściełające macicę jest cienkie. To ułatwia usunięcie tkanki.

Usunięcie przegrody znacząco wpływa na odsetek zajść w ciążę i powodzeń położniczych zwłaszcza u kobiet po przebytych utratach ciąż. Ciąża po usunięciu przegrody macicy oznacza szanse na donoszenie dziecka porównywalne do przebiegu ciąży zdrowych kobiet.

Po zabiegu odsetek poronień spada z 88% do 14% natomiast odsetek pacjentek, które rodzą w terminie wzrasta z 3%. do 80%.

Ważne jest, by po operacji odczekać około 3 miesiące przed podjęciem starań o dziecko.