Borelioza w ciąży

redakcja babyboom.pl
Ostatnie zmiany: 31 lipca 2021
Borelioza w ciąży

Kleszcze budzą postrach nie tylko wśród ciężarnych. Trudno się dziwić – co trzeci z nich może wywołać boreliozę. Co warto wiedzieć o chorobie? Czy jest ona groźna dla płodu? Jak leczyć boreliozę w ciąży i jak unikać zakażenia?

Czym jest borelioza?

Boreliozę, zwana też krętkowicą kleszczową lub chorobą z Lyme, przenoszoną kleszcze, a wywołują krętki z rodzaju Borrelia (Borrelia burgdorferi), które przenoszą się na człowieka za pośrednictwem kleszczy z rodzaju Ixodes.

Badania dowodzą, że zainfekowane kleszcze zaczynają przenosić bakterie na człowieka dopiero po 36. godzinach po przyłączeniu się do skóry, niestety znane są przypadki, że choroba rozwinęła się pomimo szybkiego usunięcia kleszcza.

Borelioza jest chorobą wieloukładową, dotkliwą i niebezpieczną, ponieważ atakuje nie tylko skórę, ale również stawy, układ nerwowy, serce. Jej objawy mogą się pojawić zarówno kilka dni po ugryzieniu przez kleszcza, jak i po miesiącu. Zdarza się też, że nie pojawiają się żadne symptomy choroby, a czasem nie zdajemy sobie sprawy, że chorujemy bądź że ugryzł nas kleszcz (ukłucie jest często bezbolesne, gdyż wydziela on substancję znieczulającą skórę).

Dobra wiadomość jest taka, że nie każdy kleszcz zarażony jest boreliozą.

Objawy zakażenia boreliozą są liczne i rozległe. Najbardziej oczywistym i charakterystycznym objawem jest rumień wędrujący, który pojawia się najczęściej pomiędzy 7. a 14. dniem od ugryzienia, choć zdarza się, że występuje później lub wcale.

Objawy boreliozy przypominają grypę, a infekcja ma charakter rozproszony i przewlekły - zainfekowane są stawy, nerwy obwodowe, mięsień sercowy. Pojawiają się: niedowład, zaburzenia czucia, zaburzenia psychiczne, problemy z pamięcią, długotrwałe zmęczenie. Może też dojść do zapalenia opon mózgowych.

Kleszcze występują zarówno w lasach, jak i w parkach czy ogrodach. Według Państwowego Zakładu Higieny w Warszawie niemal cała Polska jest rejonem endemicznym dla boreliozy - co trzeci kleszcz roznosi boreliozę.

Czy borelioza jest zagrożeniem dla płodu?

Bez podjęcia leczenia objawy choroby mogą się nasilać, dlatego tak ważna jest konsultacja z lekarzem. Przyszłe mamy, które zachorowały na boreliozę, muszą jak najszybciej rozpocząć antybiotykoterapię, by zminimalizować wpływ boreliozy na płód.

Choć znane są jednostkowe przypadki wystąpienia wad wrodzonych i porodu przedwczesnego u kobiet, które chorowały na boreliozę, to nie udowodniono bezpośredniego wpływu choroby na zdrowie nienarodzonego dziecka. Większość kobiet, które chorowały na boreliozę w ciąży, a które podjęły szybko leczenie, urodziły zdrowe maluchy.

Specjaliści uspokajają twierdząc, że nie ma dowodów naukowych, które potwierdzałyby wpływ boreliozy na zdrowie nienarodzonego dziecka (badania nie udowodniły, że chora matka przekazuje zakażenie swojemu dziecku), niemniej lepiej dmuchać na zimne - borelioza jest przecież groźna nie tylko dla kobiet w ciąży.

Ponadto niektórzy badacze są innego zdania. Uważają, że bakterie odpowiedzialne za boreliozę mogą być przekazywane przez łożysko i w rezultacie infekować płód. Twierdzą, że w rezultacie dziecko może urodzić się z boreliozą wrodzoną, objawiającą się alergiami, zaburzeniami psychicznymi i neurologicznymi czy wadami serca.

Co do jednego wszyscy, nie tylko naukowcy, są zgodni - dzięki szybkiej reakcji i leczeniu można opanować chorobę, a i zmniejszyć ryzyko ewentualnych powikłań (które wzrasta w razie braku diagnozy i nie leczenia).

reklama

Co robić, jeśli znalazłaś w ciele kleszcza?

Jeśli dojdzie do bliskiego spotkania z kleszczem, należy go usunąć (najlepiej za pomocą specjalnego narzędzia dostępnego w każdej aptece). Później trzeba się obserwować.

Choroba rozwija się nie po każdym ugryzieniu, a tylko wówczas, gdy kleszcz był zainfekowany. Tylko wtedy dochodzi do zakażenia krętkami z rodzaju Borrelia. Jeśli pojawią się charakterystyczne objawy boreliozy, niezbędna jest wizyta u lekarza i rozpoczęcie leczenia. Boreliozę u ciężarnych leczy się tak samo, jak u wszystkich innych chorych, tj. stosując antybiotyki (wyjątkiem jest zakaz stosowania doksycykliny).

Borelioza jest chorobą bakteryjną, którą leczy się skutecznie antybiotykami.

Jeśli przyszła mama nie zaobserwuje u siebie objawów choroby, po 6. tygodniach od ukąszenia warto zrobić badania. Jeśli wynik będzie pozytywny, również należy rozpocząć leczenie. Choroba w czasie ciązy może rozwijać się w sposób niezauważalny (bezobjawowo), by zamanifestować się ze zdwojoną siłą po porodzie.

Badania układu immunologicznego stosowane w diagnostyce boreliozy w Polsce:

  • test Elisa
  • test Western-Blot(inna nazwa Immunoblot)
  • LTTborelioza
  • C6 lyme
  • kompleksy immunologiczne KKT

Niestety żaden z dostępnych testów nie może w 100%  wykluczyć ani potwierdzić boreliozy.

Profilaktyka boreliozy w ciąży

Pomimo tego, że nie każdy kleszcz roznosi chorobę, a i sama borelioza nie jest wyrokiem (nie udowodniono jej wpływu na płód), zaleca się, aby kobiety ciężarne unikały narażenia na kontakt z kleszczem. Dlatego:

  • Unikaj wypraw w rejony, w których jest dużo kleszczy. Najlepiej byłoby, gdybyś nie spacerowała po lasach, zaroślach czy łąkach. Nie siadaj też w trawie, na skałach czy na zwalonych pniach drzew.
  • Jeśli jednak planujesz wycieczkę w plener, zachowaj środki ostrożności:
    • przed wyjściem zastosuj repelent, który odstrasza kleszcze. Zakładaj jasne ubrania (łatwiej zauważysz kleszcza): długie spodnie i koszulę z długimi rękawami. Zadbaj o nakrycie głowy i wysokie skarpetki lub buty,
    • po przyjściu do domu obejrzyj ciało w poszukiwaniu ugryzień. Wypierz ubrania, weź prysznic,
  • jeśli zauważysz kleszcza, jak najszybciej go usuń pęsetą lub specjalnym przyrządem, który kupisz w każdej aptece. Kleszcza trzeba chwycić tuż przy skórze i pociągnąć wzdłuż osi wkłucia. Miejsce po ukąszeniu dokładnie zdezynfekuj. Pamiętaj, by kleszcza nie miażdżyć i niczym nie smarować. Kleszcza warto zachować do badania. W razie konieczności i wątpliwości skonsultuj się z lekarzem.

Czy ta strona może się przydać komuś z Twoich znajomych? Poleć ją:

Kalendarz ciąży