Skurcze w ciąży. Co musisz wiedzieć?

Skurcze w ciąży - jakie to uczucie?

Skurcze w ciąży to trwające jakiś czas napięcie mięśnia macicy. Zwykle kobieta odczuwa je bezboleśnie (choć mogą budzić dyskomfort lub lekki ból podbrzusza) jako twardnienie brzucha i uczucie napięcia. To zwykle objawy charakterystyczne dla prawidłowego przebiegu ciąży.

Niegroźne skurcze macicy, którym nie towarzyszą niepokojące objawy, uznaje się za fizjologiczne. Co ważne pierwsze, delikatne skurcze, wywoływane rozciąganiem się włókien mięśniowych macicy pojawiają się po 20 tygodniu jej trwania.

Niestety niektóre rodzaje skurczów, zwłaszcza we wczesnej ciąży, mogą wskazywać na odklejenie się łożyska, a nawet poronienie. To dlatego tak ważne jest obserwowanie własnego ciała i zachowanie czujności.

Co zwiększa ryzyko skurczy podczas ciąży?

Niektóre kobiety bardziej niż inne są narażone na pojawienie się przedwczesnych skurczów. American Pregnancy Association do tej grupy zalicza kobiety:

• w ciążach mnogich, które poprzednie dzieci rodziły przedwcześnie,

• kobiety, które urodziły sześć do dziewięciu miesięcy przed ponownym zajściem w ciążę,

• przyszłe mamy, które na narodziny dziecka czekają po zapłodnieniu in vitro,

• kobiety zmagające się z różnymi schorzeniami. Przedwczesne skurcze może wywoływać wysokie ciśnienie krwi, choroby nerek czy zaburzenia krzepnięcia.

Oprócz przyczyn medycznych przyczyną skurczy mogą być pewne nawyki bądź zmiany w stylu życia. Kobiety, które pracują fizycznie przez długie godziny, palą, piją alkohol, są ofiarami przemocy domowej lub podlegają długotrwałemu lub bardzo intensywnemu stresowi na przedwczesne skurcze są narażone zdecydowanie bardziej.

Rodzaje skurczów podczas ciąży

Skurcze w ciąży mogą pojawić się na każdym jej etapie, mogą mieć różny charakter i przyczynę. To dlatego wyróżnia się ich kilka rodzajów. Jakie czynniki wywołują skurcze przed porodem?

Wczesne skurcze

Za skurcze macicy w pierwszych tygodniach ciąży może odpowiadać rozciąganie więzadeł obłych macicy, które przygotowują ciało do ciąży oraz powiększanie się narządu. Niektóre kobiety we wczesnej ciąży mogą odczuwać lekki, skurczowy lub palący ból w podbrzuszu, miednicy lub dole pleców. Nie jest to niepokojące, jeśli napięciom brzucha nie towarzyszą inne objawy. Jeśli pojawi się plamienie, krwawienie czy ból brzucha, trzeba wykluczyć ciążę pozamacicznąlub potencjalne poronienie.

Jeśli nie jesteś pewna, czy to, co odczuwasz jest skurczem, połóż się i połóż rękę na swojej macicy. Jeśli podczas skurczu twardnieje cała macica, to zapewne skurcz. Jeśli brzuch twardnieje w różnych miejscach, a w innych pozostaje miękki, to mogą być pierwsze ruchy dziecka.

Skurcze Alvareza

Skurcze Alvareza oznaczają nieskoordynowaną aktywność skurczową mięśnia macicy o małej amplitudzie i sile. Są to pierwsze skurcze ciążowe, mogące pojawiać się już od 20 tygodnia. Występują znacznie częściej niż skurcze Braxtona Hicksa.

Tego typu skurcze pojawiają się od 20. tygodnia ciąży. Ich istotą jest napinanie włókien mięśniowych macicy, dzięki czemu narząd przygotowuje się do porodu. Twardnienie brzucha może wywoływać dyskomfort. Skurcze Alvareza są nieregularne, a ich natężenie nie zmienia się. Najczęściej są odczuwane wieczorem lub po gwałtownym ruchu. Zwykle ustępują po zmianie pozycji.

Nieprawidłowe, bolesne skurcze macicy w ciąży

Przedwczesne skurcze porodowe, które pojawiają się pomiędzy 20 a 37 tygodniem ciąży, mogą prowadzić do rozwarcia się szyjki macicy i porodu przedwczesnego. Odpowiadają za nie różne czynniki, w tym wewnątrzmaciczne procesy zapalne. Niepokoić powinien twardniejący brzuch oraz regularna oraz wzmożona akcja skurczowa, która nie mija po zmianie pozycji.

Bolesne skurcze macicy, ból o różnym nasileniu w podbrzuszu i okolicy krzyżowej kręgosłupa, a także krwawienie z dróg rodnych oraz odejście wód płodowych należą do typowych objawów poronienia, czyli utarty ciąży przed 22 tygodniem jej trwania.

Objawem przedwczesnego odklejenia łożyska jest nagły, rozlany ból podbrzusza, skurcze macicy, krwawienie, a nawet krwotok z dróg rodnych. Mówi się o nim, gdy łożysko odklei się częściowo lub całkowicie od ściany macicy po 20. tygodniu ciąży, a przed przewidywanym terminem porodu.

Skurcze po seksie

Czasami skurcze macicy mogą pojawić się po stosunku. Mogą, ale nie muszą być silne. Trwają nawet 30 minut.

Jeśli nie jesteś w grupie ryzyka, skurcze po seksie w ciąży nie wywołają one porodu i nie są szkodliwe. Oznacza to, że jeśli twój lekarz nie widzi przeciwwskazań, a ty masz ochotę na seks w ciąży, nie ma powodu, aby się obawiać skurczy po stosunku.


Przedwczesne skurcze w ciąży

Skurcze często pojawiają się w ostatnich tygodniach ciąży. Chociaż mogą być sygnałem nadchodzącego porodu, to wcale nie oznacza, że nastąpi on zaraz. Są zwykle one sporadyczne, mogą być bolesne, często odczuwalne w dole podbrzusza. Najczęściej oznacza to, że dziecko ustawia się w miednicy. Zmiana pozycji ciała powinna je zmniejszyć, bądź wyciszyć.

Skurcze przepowiadające, czyli skurcze Braxtona-Hicksa

Skurcze przepowiadające, czyli skurcze Braxtona Hicksa, zazwyczaj nie rozpoczną się przed trzecim trymestrem ciąży. Są odczuwane po 20 tygodniu ciąży, zwykle między 13 a 27 tygodniem ciąży. W tym czasie mięsień macicy napina się, przygotowując się do prawdziwych skurczów porodowych i czekającego ją wysiłku.

Skurcze tego typu zazwyczaj nie są bolesne, ale mogą być nieprzyjemne, podobne do bólu menstruacyjnego. Zwykle zaczynają się od dna macicy i powoli przesuwają się ku dołowi. Są nieregularne, pojawiają się co kilkanaście minut. Trwają od 15 do 30 sekund, a niekiedy nawet kilka minut. Pod koniec ciąży stają się częstsze i bardziej bolesne.

Skurcze przepowiadające mogą wywoływać ćwiczenia, długie spacery, podnoszenie ciężkich przedmiotów, duża aktywność dziecka, stosunek płciowy, pełny pęcherz, nadmierny stres czy odwodnienie podczas biegunki.

Jeśli doświadczysz skurczy Braxtona Hicksa, połóż się na lewym boku i staraj się spokojnie oddychać. Pij małymi łykami chłodną wodę i zrób kilka ćwiczeń relaksacyjnych. W porozumieniu z lekarzem możesz wziąć no-spę. Jeśli ich intensywność zmaleje lub ustaną to zdecydowanie słabsze, twój maluch jeszcze nie wybiera się na świat.

Jak odróżnić skurcze przepowiadające od skurczów porodowych?

Skurcze Braxtona-Hicksa w przeciwieństwie do skurczów porodowych:

• nie stają się coraz mocniejsze ani częstsze. Najczęściej w niedługim czasie łagodnieją i ustępują,
• nie powodują skracania i rozwierania szyjki macicy (choć mogą pod koniec ciąży),
• stają się mniej dolegliwe lub ustępują po lekach uspokajających albo spazmolitykach,
• skurczom przepowiadającym nie towarzyszą dodatkowe objawy, takie jak np. odejście wód płodowych, uczucie rozpierania, biegunka, plamienie.

Gdy przed 36 tygodniem ciąży pojawiają się skurcze, które nie ustępują, występują częściej niż co godzinę, dokucza ból krzyża i złe samopoczucie, należy skontaktować się lekarzem prowadzącym ciążę lub udać się na pogotowie.

W razie wątpliwości, czy obserwowane skurcze są skurczami porodowymi niezbędna jest obserwacja trwająca 1-2 godziny.

Skurcze porodowe

Skurcze porodowe, nazywane bólami porodowymi, są łatwo zauważalne, ponieważ ból jest trwały i narasta. Ich celem jest doprowadzenie do pełnego rozwarcia ujścia macicy, wydalenia płodu i łożyska. Mogą umiejscowić się w podbrzuszu, pachwinach, okolicy krzyżowej, a nawet nad pępkiem. Ból ten może promieniować aż do kości ogonowej. Wraz z częstotliwością i intensywnością bólu mogą pojawić się biegunka lub wymioty.

Jak rozpoznać skurcze porodowe? Pierwsze skurcze mogą być niezbyt dotkliwe, ale za to pojawiają się regularnie co 10 minut, co 8 minut, a potem co 5 minut. Z czasem przybierają na sile. Początkowo są jeszcze delikatne, jednak wraz z rozwieraniem się szyjki macicy stają się coraz bardziej silne.

Skurcze porodowe charakteryzuje:

• postęp porodu, czyli skracanie i rozwieranie szyjki macicy,
• nasilanie się częstości i intensywności w czasie obserwacji, regularność występowania,
• jednoczesny ból w podbrzuszu i okolicy krzyżowej,
• nieustępowanie po podaniu leków uspokajających lub spazmolitycznych

Jeśli bolesne skurcze nie będą słabły pod wpływem chodzenia, przy zmianie pozycji, podczas leżenia lub kąpieli, po dwóch godzinach powinnaś pojechać do szpitala. Generalnie skurczów porodowych nie da się z niczym pomylić.

Pierwsze pojawiają się zwykle w odstępach około 20 minut. Jeśli są regularne, należy pojechać do szpitala. W miarę postępu porodu skurcze występują częściej.

Początek porodu może być rozpoznany na podstawie czynności skurczowej macicy powodującej postęp porodu, czyli skracanie i rozwieranie szyjki macicy. Niekiedy, na 2-3 tygodnie przed porodem mogą pojawić się skurcze przepowiadające wymagające zawsze różnicowania z właściwymi skurczami porodowymi.

Jak długo trwają skurcze podczas porodu?

To, jak długo trwają skurcze porodowe, jest kwestią indywidualną w przypadku każdej kobiety rodzącej. Czas ten można jednak uśrednić i przyjąć:

• wczesna faza porodu (utajona): skurcze trwa zwykle około 30 do 45 sekund,

• aktywna faza porodu: Skurcze stają się coraz bardziej intensywne, częste i dłuższe, trwają od 40 do 60 sekund,

• skurcze porodowe przejściowe: skurcze nagle przybierają na intensywności i częstotliwości, każdy z nas trwa między 60 a 90 sekund,

• skurcze parte (występujące podczas parcia): skurcze trwają 60 do 90 sekund, ale z czasem mogą stawać się rzadsze i być mniej bolesne.

Skurcze w ciąży - kiedy jechać do szpitala?

Najczęściej zadaniem skurczów w ciąży jest przygotowanie macicy do porodu. Jednak niektóre z nich, zwłaszcza we wczesnej ciąży, mogą wskazywać na odklejenie się łożyska, a nawet poronienie. To dlatego w niektórych sytuacjach ich pojawienie się wymaga szybkiej reakcji. Ponieważ mogą być groźne, należy szybko jechać do szpitala. Niepokojące jest, gdy:

• skurcze są coraz silniejsze i występują przed 38 tygodniem ciąży,

• pojawia się uczucie, że dziecko coraz silnie uciska w drogach rodnych,

• dokucza ból w dolnej części pleców i podbrzusza.

• obserwuje się odejście bądź sączenie wód płodowych, nawet jeśli nie ma skurczów.

To może być sygnał rozpoczęcia przedwczesnego porodu.

Do szpitala trzeba jechać także wtedy, gdy wody płodowe mają zieloną barwę, nawet jeśli poród następuje o czasie oraz w sytuacji, kiedy pojawia się silne plamienie lub krwawienie z dróg rodnych.

Skurcze poporodowe

Chociaż wydawałoby się, że skurcze powinny ustać, kiedy dziecko pojawi się na świecie, jednak tak nie jest. Nieprzyjemne doznania będą towarzyszyć jeszcze przez jakiś czas – zarówno bezpośrednio po porodzie, jak i w połogu (około 6 tygodni) - bez względu na to, czy poród odbył się siłami natury, czy poprzez cesarskie cięcie. Skurcze poporodowe, nazywane bólami poporodowymi są oznaką, że macica się obkurcza, pozbywa odchodów połogowych oraz wraca do swojego pierwotnego rozmiaru.

W momencie, kiedy czujesz się zaniepokojona - pamiętaj, żeby skontaktować się ze swoim lekarzem!