1 miesiąc życia dziecka

Jak wygląda dziecko w pierwszych tygodniach życia? Cóż, możesz być nieco zaskoczona, zwłaszcza niedługo po narodzinach. Trudno się dziwić. Za nim długa i męcząca podróż, stąd maluch potrzebuje czasu, by dojść do siebie, uwodzić i czarować swoim wdziękiem oraz dziecięcą słodyczą.

Najczęściej maluszek zaraz po porodzieważy około 3500 g i ma średnio 55 cm długości. W pierwszym tygodniu życia jego masa urodzeniowa spada o mniej więcej 10%, ale wyrównuje się najczęściej już w drugim tygodniu życia. Miesięczne niemowlę może przybrać na wadze około 700 gramów i urosnąć o dwa centymetry.

Na początku, zaraz po narodzinach, dziecko nie jest specjalnie ładne (choć dla swojej mamy i taty najpiękniejsze na świecie). Może mieć opuchnięte powieki oraz czerwoną, pomarszczoną skórę, którą pokrywają zaskórniaki i inne wypryski. Czasami na małej twarzyczce widać także popękane naczynka krwionośne. Niektóre z dzieci rodzą się ze znamionami, większość z nich wywołana jest przez ciśnienie podczas porodu.

Na główce dziecka (która może być nieco zniekształcona) dwa miękkie miejsca, tzw. ciemiączka. Większe z nich, tzw. ciemiączko duże, całkowicie zarasta dopiero w 2. roku życia.

W pierwszym miesiącu życia dziecka noworodek śpi nawet 20 godzin na dobę i nie jest specjalnie towarzyski. Kiedy jest aktywny, koncentruje się głównie na delektowaniu się zaspokajaniem potrzeb: jedzeniu i pielęgnacji. Ale niech cię to nie zwiedzie – noworodek jest czujny i całkiem sporo umie.

Miesięczne dziecko często podkurcza rączki i nóżki, ale i zaczyna energicznie machać nogami. W podobny sposób zachowywał się w brzuchu mamy. Dopiero pod koniec pierwszego miesiąca życia ustępuje duże napięcie mięśniowe i znika płodowe ułożenie ciała.

Leżąc na płaskiej powierzchni, na brzuchu, noworodek może podnieść główkę na kilka sekund. To dla niego trudne, ponieważ mięśnie szyi, karku i pleców są jeszcze bardzo słabe i nie na tyle sprawne, by utrzymać ją pionowo. Dodajmy, że główka noworodka jest nieproporcjonalnie duża w stosunku do reszty jego ciała (jej obwód jest o około 2 cm większy od obwodu klatki piersiowej dziecka). Podnosząc dziecko zawsze należy pamiętać o podtrzymywaniu jego główki.

Od pierwszych dni życia młody człowiek przygotowuje się do mówienia. W pierwszym miesiącu wydaje gardłowe, krótkie dźwięki, a także głośno płacze, by wyrazić emocje lub swoje potrzeby (płacze gdy jest głodne, ma mokro lub coś mu dolega).

Noworodek zaczyna „gruchać". Pierwsze dźwięki przypominają samogłoski a, e. Zachęcaj maluszka do nawiązania kontaktu i wejścia w interakcję. Jak najczęściej zbliżaj twarz do dziecka i mów do niego. Pamiętaj, by się nie pieścić, nie zdrabniać słów.

W pierwszych dniach życia dziecka wzrok jest jego najsłabiej rozwiniętym zmysłem, choć w pierwszym miesiącu życia dziecko jest w stanie coraz dłużej skupiać wzrok. Może próbować brać do ręki zabawki, jednak koordynacja ręka-oko nie jest jeszcze do tego wystarczająca. Dziecko powoli odkrywa swoje ciało. Zauważa, że rączki i nóżki, które widzi, należą do niego. Jego uznaniem cieszą się zwłaszcza rączki, które chętnie wkłada do buzi.

Miesięczne niemowlę skupia wzrok na przedmiotach i osobach oraz śledzi przedmioty poruszające się w polu widzenia. Początkowo wszystko, co widzi, jest nieostre i bez koloru (dostrzega tylko to, co jest utrzymane w odcieniach czerni i bieli). Dopiero około 2. tygodnia życia, wraz z rozwojem narządów oraz umiejętności, takich jak choćby koncentracja, pojawiają się pierwsze barwy i ostrość (choć dziecko widzi w ten sposób co najwyżej do 25 cm).

Wzrok noworodka jest nadwrażliwy (utrzymuje się to przez cały okres niemowlęctwa) na światło, co nietrudno zrozumieć – w brzuchu mamy było ciemno).

Zawieś nad łóżeczkiem czarno-białe zabawki, podsuwaj dziecku czarno-białe książeczki. To świetnie stymuluje, poza tym łatwiej dziecku je dostrzec. Dopiero z czasem zastąp je kolorami.

Noworodek przestaje płakać, gdy dostrzega dorosłego lub słyszy jego głos. Reaguje na dźwięk, mogą mu się nie spodobać zwłaszcza te ostre i gwałtowne. Na razie nie odróżnia dnia od nocy, idzie więc nowe – właśnie teraz ustala się rytm snu i czuwania.

Dziecko, słysząc cię, stara się odwrócić główkę w twoją stronę. Pozwól mu przypatrywać się swojej twarzy, rób różne miny. Maluch rozsyła pierwsze odruchowe uśmiechy. Rozpoznaje cię przez zapach, widok oraz głos – i już cię uwielbia.

Maluszek może się czuć nieco zagubiony i niespokojny, zwłaszcza że jego obecne życie bardzo różni się od życia płodowego. Dobra wiadomość jest taka, że szybko uspakaja się, gdy mama lub tata wezmą go w ramiona.

Czy wiesz, że dziecko już od pierwszych chwil życia odróżnia smaki: słodki, słony, kwaśny i gorzki.

Noworodek rodzi się z bezwarunkowymi odruchami, z których większość zaniknie pod koniec 4. miesiąca życia. Jakie to odruchy?

• odruch Moro: dziecko przestraszone (nagłym ruchem lub dźwiękiem) gwałtownie rozprostowuje ręce i nogi, a następnie przyciska je do siebie, zaciskając piąstki,

• odruch Babińskiego: połaskotanie malucha po podeszwie stopy spowoduje, że jej palce zegną się do środka, z wyjątkiem dużego – ten wygnie się do góry,

• odruch kroczenia: jeśli dziecko, podtrzymywane pod paszkami w pozycji pionowej, stópkami będzie dotykało ziemi, to będzie przebierało nóżkami, jakby chodziło,

• odruch chwytny: noworodek z dużą siłą zaciska palce na palcu bądź podanym przedmiocie (można by je podnieść do góry),

• odruch Rootinga: wystarczy delikatnie dotknąć policzka dziecka, by odwróciło główkę w tę stronę i otworzy buzię - jest gotowe do ssania.

Rodzice mogą wspierać rozwój dziecka na różne sposoby. Na tym etapie życia malucha szczególnie ważny jest dotyk.

W pierwszym okresie życia dziecka dzięki dotykowi przekazujesz dziecku ważne informacje. Dzięki temu rozwija się w nim poczucie miłości i bezpieczeństwa. Przytulaj, głaszcz, kołysz i dotykaj. To ważne. Możesz też wykonywać masaż noworodka– to nic innego jak głaskanie, które możesz mu serwować po kąpieli, np. kiedy nacierasz maluszka oliwką.

Głaszcz delikatnie rączki, nóżki, plecki, klatkę piersiową, buzię. Pamiętaj, aby w pokoju było odpowiednio ciepło - około 24 stopni Celsjusza. Noworodka głaszcze się naprawdę delikatnie, ale im dziecko starsze, tym ruchy mogą być mocniejsze, aby masaż działał pobudzająco.

Warto także pamiętać o bliskim kontakcie z dzieckiem - skóra do skóry. Pierwsze kangurowanie po porodzie powinno trwać do zakończenia pierwszego karmienia. Później dzieci zdrowe i urodzone w terminie powinny być kangurowane co najmniej godzinę dziennie przez pierwsze 3 miesiące życia dziecka. Liczne korzyści płynące z tej formy kontaktu potwierdzają badania naukowe.

Okres noworodkowy to bardzo ważny dla was czas. Przed wami wiele dobrego i nowego, ale i sporo pracy. To dlatego tak ważna jest uwaga i czułość, ale miłość oraz spokój. Dobra atmosfera zapewnia dziecku poczucie bezpieczeństwa i zdrowy rozwój dziecka. Dbajcie o nią.

Co może jeść dziecko w 1. miesiącu życia? Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia(WHO) i inne autorytety w dziedzinie żywienia zalecają wyłączne karmienie piersią przez 6 pierwszych miesięcy życia dziecka. Można je kontynuować tak długo, jak tego pragną matka i dziecko, do końca 1. czy 2. roku życia dziecka, a nawet dłużej.

Mleko matki jest najbardziej wartościowym pokarmem, który zawiera wszystkie mikro- i makroelementy potrzebne do prawidłowego rozwoju niemowlęcia. Pamiętaj, że noworodek ma jeszcze słaby układ nerwowy, słabo rozwinięte mięśnie żuchwy, dlatego jada z przerwami, dużo odpoczywa i często dopomina się o karmienie. Rób to na żądanie.

W ciągu pierwszych tygodni po porodzie szczególnie ważna jest pielęgnacja. Skóra dziecka nie dość, że jest cienka i bardzo wrażliwa, podatna na otarcia, odparzenia i uczulenia, to i może się łuszczyć. Używaj łagodnych kosmetyków dla noworodków. W ich składzie nie powinny figurować żadne substancje zapachowe czy barwniki. W zasadzie lista składników powinna być jak najkrótsza. Do pielęgnacji wrażliwej skóry dziecka często stosuje się emolienty, zapewniające płaszcz ochronny delikatnej warstwie lipidowej.

Codzienna kąpiel noworodka nie jest koniecznością. To bardziej przyjemny rytuał, który ma budować więzi z rodzicem i przyzwyczajać maleństwo do rytmu dnia. Równie dobrze możesz kąpać dziecko kilka razy w tygodniu, a codziennie zadbać o czystość miejsc, które potrzebują uwagi - buzi, szyi i miejsc intymnych.

W pierwszym miesiącu życia dziecka bardzo ważna jest dbanie o pępek noworodka, a ściślej mówiąc kikut pępowinowy. U zdrowych noworodków zaleca się tzw. suchą pielęgnację, która polega na czyszczeniu dna pępka czystą wodą i dokładnym osuszeniu go, a także stosowaniu antyseptyków o szerokim spektrum bakteriobójczym. Tyle wystarczy.

Wydaje ci się, że noworodek ma łupież? Nie, to ciemieniucha, rodzaj łagodnego łojotokowego zapalenia skóry, który pojawia się zwykle na owłosionej skórze głowy w okolicy ciemiączka (stąd nazwa), zwykle kilka dni po urodzeniu, częściej latem. To skutek nadmiernej aktywności gruczołów łojowych i wydzielania łoju, który zasycha na skórze i łączy się ze złuszczającym się naskórkiem. Płaty zrogowaciałego naskórka, zlokalizowane najczęściej na skórze głowy może nie wyglądają ładnie, ale nie wywołują dyskomfortu dziecka. Ciemieniucha nie swędzi, nie boli i nie piecze. Łatwo też ją usunąć.

Pierwszy miesiąc życia dziecka to czas wielu nowości. Jedną z nich jest pierwszy spacer. To, kiedy możecie się na niego wybrać, zależy od samopoczucia tak mamy, jak i dziecka. Jeśli miałaś cesarskie cięcie lub ciężki poród, skonsultuj się z lekarzem. W innym przypadku, jeśli dziecko urodziło się o czasie i dziecko jest zdrowe, a ty czujesz się dobrze, na spacer powinno się je zabrać 2-4 tygodnie po urodzeniu.

Wyjątkiem jest ciepła wiosna lub niezbyt upalne lato. Wówczas można zabrać maluszka na dwór pod koniec pierwszego tygodnia życia. Jesienią i zimą należy zacząć od werandowania, czyli kilkudniowego oswajania dziecka z chłodnym, świeżym powietrzem.

W pierwszych miesiącach życia szczególnie ważne jest, by bacznie obserwować dziecko, a wszelkie wątpliwości i objawy, które wydają się niepokojące, konsultować z pediatrą. Jeśli to konieczne, należy się z nim kontaktować nie tylko na okoliczność wizyt kontrolnych czy szczepienia. Lepiej dmuchać na zimne niż coś przeoczyć. Najważniejsze jest zdrowie dziecka.

Niektóre sytuacje wymagają pilnego kontaktu z lekarzem. Zadzwoń do niego, gdy:

• dziecko jest niespokojne, marudne lub pobudzone,
• pojawia się stan podgorączkowy lub gorączka - temperatura ciała noworodka wynosi więcej niż 37,5 ° C,
• maluch ma katar, sapkę, kaszel,
• dokucza mu ból brzuszka, nadmierne gazy, kolka niemowlęca,
• na skórze pojawiła się wysypka, np. zlewające się pęcherzyki,
• obserwuje się rzadkie, wodniste tryskające kupki o gnilnym zapachu lub stolce z krwią,
• dziecko oddaje niewielką ilość moczu (moczy mniej niż 8 pieluszek),
• dziecko nie chce jeść, słabo ssie,
• pojawia się drżenie ciała,
• wokół kikuta pępowinowego pojawia się obrzęk, zaczerwienienie lub ropna wydzielina.

Jeśli zaś chodzi o rozwój dziecka to pamiętaj, że każdy młody człowiek rozwija się w swoim własnym tempie. Stopniowo zdobywa poszczególne sprawności – nie tylko motoryczne. Umiejętności podane w podręcznikach przypisane odpowiedniemu wiekowi dziecka są pewną średnią. Pamiętaj o tym, zanim zaczniesz się martwić.