Problemy z ciśnieniem w ciąży

Wywiad z dr n.med. Agnieszka Kaźmierczak

Jakie są w praktyce lekarskiej najczęstsze problemy kardiologiczne dotyczące ciężarnych?

Dr n.med. Agnieszka Kaźmierczak: W okresie ciąży dochodzi do wielu zmian adaptacyjnych w organizmie kobiety, przyśpiesza się tętno, zwiększa się ilość krwi krążącej, zmienia się stężenie wielu hormonów.

Wszystkie te zmiany stanowią istotne obciążenie dla organizmu zdrowej kobiety, nie mówiąc o tych kobietach, które już przed ciążą miały problemy kardiologiczne.

Nadciśnienie tętnicze oraz zaburzenia rytmu serca objawiające się jako napadowe kołatania serca są głównymi problemami, które powodują, że kobieta ciężarna zgłasza się do kardiologa.

Jakie są prawidłowe wartości ciśnienia tętniczego u kobiety w ciąży?

Prawidłowe wartości ciśnienia tętniczego dla kobiet w ciąży są takie same jak dla ogólnej populacji pacjentów czyli powinny być niższe niż 140/90mmHg.

Czy podwyższone wartości ciśnienia tętniczego mogą pojawić się również u kobiety bez NT przed ciążą?

Tak, jest to stosunkowo częsta sytuacja gdy mamy do czynienia prawidłowymi wartościami ciśnienia tętniczego w okresie przed ciąża a nadciśnienie tętnicze rozwija się dopiero w okresie ciąży. Na tej podstawie Europejskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego jak również Polskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego zaproponowało oddzielną klasyfikację nadciśnienia u ciężarnych .

I tak jeśli nadciśnienie tętnicze istnieje przed ciążą tj. przed 20 tygodniem ciąży rozpoznajemy wówczas nadciśnienie tętnicze przedciążowe. Jeśli nadciśnienie tętnicze obserwujemy po 20 tygodniu ciąży jest to najpewniej nadciśnienie tętnicze spowodowane ciążą i zazwyczaj ustępuje ono w ciągu 12 tygodni po porodzie.

Czasami jednak nie wiadomo czy kobieta miała podwyższone ciśnienie tętnicze przed zajściem w ciążę, ponieważ w codziennej praktyce lekarskiej niestety rzadko lekarze rodzinni mierzą ciśnienie jeśli pacjent zgłasza się np. z powodu infekcji, wówczas mówimy o nadciśnieniu tętniczym niesklasyfikowanym.
Na szczęście pomiary ciśnienia tętniczego stanowią jedno z podstawowych badań u kobiety ciężarnej i wpisywane są obligatoryjnie w momencie założenia karty ciąży przez ginekologa-położnika,

Jakie badania powinna zrobić kobieta w ciąży jeśli stwierdzi wysokie ciśnienie tętnicze w ciąży?

Przede wszystkim powinna zgłosić się do hipertensjologa bądź kardiologa celem przeprowadzenia odpowiednich badań. Każda osoba z nadciśnieniem tętniczym powinna mieć wykonane badania laboratoryjne, tj. oznaczone parametry nerkowe, monitorowane wydalanie białka w moczu, oznaczoną morfologię, wykonany holter ciśnieniowy, który najlepiej oceni realne wartości ciśnienia tętniczego również w godzinach nocnych kiedy pomiary ciśnienia nie są praktycznie możliwe.

Czy zawsze potrzebne jest leczenie farmakologiczne?

Każda kobieta u której rozpozna się nadciśnienie tętnicze powinna mieć zalecony oszczędzający tryb życia, co wiąże się najczęściej z ograniczeniem czy wręcz zawieszeniem pracy zawodowej. Oczywiście zaleca się bezwzględnie zaprzestanie palenia tytoniu i spożywania alkoholu. Jeśli pacjentka miała rozpoznane nadciśnienie tętnicze również przed ciążą, wówczas akceptuje się jedynie leczenie niefarmakologiczne przy wartościach ciśnienia tętniczego oscylujących nawet do 150/95mmHg. W pozostałych przypadkach leczenie farmakologiczne, łącznie z modyfikacją stylu życia, należy rozpocząć już gdy ciśnienie osiąga graniczne wartości czyli 140/90mmHg.

Czy NT w ciąży może być niebezpieczne dla kobiety i jej dziecka?

Niestety tak, z tego właśnie powodu kobieta powinna przez cały okres ciąży pozostawać pod opieką lekarską. Najczęstszym powikłaniem nieleczonego lub źle leczonego nadciśnienia tętniczego w ciąży jest zahamowanie wewnątrzmacicznego wzrostu dziecka ale są też powikłania jeszcze poważniejsze, takie jak gestoza - stan przedrzucawkowy czy rzucawka, kiedy może zginąć zarówno matka jak i dziecko. Z tego właśnie powodu nadciśnienia w ciąży nie należy lekceważyć.