In Vitro. Podstępny hormon hCG

Pierwszy pomiar hormonu β – hCG nie mieści się w normach na dany tydzień? A może obsesyjnie biegasz na badania krwi co drugi dzień, a przyrosty są dalekie od książkowych. Nie panikuj! Jeszcze nic nie jest przesądzone. Pamiętaj to produkcja gonadotropiny kosmówkowej (hCG) jest wynikiem ciąży, a nie odwrotnie.

Pierwszy pomiar hormonu hCG czy β - hCG pomiędzy 16 – 18 dniem po zapłodnieniu potrafi być bardzo pomocny w określeniu dalszych rokowań ciąży. Jeżeli poziom hormonu hCG wynosi powyżej 300 mIU/ml szanse na urodzenie dziecka wynoszą 88%. Natomiast gdy poziom hCG jest poniżej tej wartości, badania pokazują że, aż 22% ciąż również zostanie szczęśliwie donoszonych [2]. Dane zostały zebrane w grupie kobiet, które zaszły w ciąże dzięki technikom wspomaganego rozrodu. Czyli znana była dokładna data poczęcia.

Na samym początku ciąży lekarze zalecają wykonanie kilku pomiarów β – hCG w odstępie 2 - 3 dni. Ma to na celu wczesne wykrycie wszelkich patologii ciąży, takich jak na przykład ciąża ektopowa, w której to zarodek zaimplantował się poza błoną śluzową macicy i dalej rozwija się na przykład w jajowodzie.
Takie postępowanie ginekologów nie jest bezcelowe. Pękniecie jajowodu stwarza duże zagrożenie krwotoku do jamy otrzewnej, który może nawet zakończyć się zgonem. Ponadto ostatnimi czasy stwierdza się zwiększone występowanie częstości ciąży pozamacicznej.

Dodatkowo zakłada się, że we wczesnej, dobrze rokującej ciąży, stężenie beta hCG powinno wzrastać nie mniej niż o 66% w ciągu 48 godzin, co często prowadzi do kompulsywnego pomiaru przyrostów hormonu przez ciężarne w odstępie kilku dni. Gdy przyrosty hormonu nie mieszczą się w ustalonych normach, przyszłe mamy zaczynają żyć w przeświadczeniu, że utracą ciążę, co może być bardziej niebezpieczne dla nienarodzonego płodu niż jeden czy dwa „złe” przyrosty hCG.

Jednak jak pokazują badania naukowe „idealne” przyrosty β - hCG odnotowano zaledwie w 85% szczęśliwie donoszonych ciąż. Reszta ciąż (czyli te 15%),  gdzie przyrosty były inne od książkowych, również zakończyło się urodzeniem zdrowego dziecka. Ponadto najniższy przyrost, jaki odnotowali badacze, wynosił 53% w ciągu 48h [1]. To potwierdza jak bardzo istotne jest badanie USG przy określaniu rokowań ciąży.

Zauważono, że również poziom progesteronu odbiega od ogólnie przyjętych norm. Poziom progesteronu poniżej 5ng/mL sugeruje, że jest wysokie prawdopodobieństwo, iż ciąża zostanie zakończona, gdyż nie rozwija się prawidłowo. Z przeprowadzonych badań wynika, że jeden przypadek na 1500  kończy się urodzeniem zdrowego dziecka [2].

Należy też wspomnieć, że po 10. tygodniu ciąży nie zaobserwujemy dynamicznych przyrostów hCG, a wręcz możemy zarejestrować delikatne spadki poziomu tego hormonu, gdyż w miarę intensywnego rozwoju łożyska zwiększa ono swoją funkcjonalność, a co za tym idzie powoli przejmuje funkcję ciałka żółtego, jako że nie jest już konieczne dalsze stymulowanie ciałka żółtego do produkcji progesteronu.

Zauważa się spowalnianie produkcji hCG po 10. tygodniu ciąży, a gdy łożysko jest już w pełni wykształcone, stężenie hCG utrzymuje się na stałym poziomie, aż do rozwiązania. Od tej pory to łożysko jest odpowiedzialne za produkcje hormonów fundamentalnych dla dalszego rozwoju płodu.

Ciąża to skomplikowany mechanizm, a hCG to tylko hormon, na podstawie którego możemy wyciągnąć „jakieś” wnioski. Tylko i wyłącznie zarejestrowanie złych wartości hCG bez wykonanego badania USG nie jest obrazem klinicznym ciąży ektopowej czy poronienia.  

[1].    Obstet Gynecol. 2004 Jul;104(1):50-5.
[2].    Berek & Novak's Gynecology, section IV.

kate_p7