Zatkany nos, nieżyt, krwawienie z nosa. Jak poradzić sobie z tymi dolegliwościami w ciąży

Co to jest ciążowy nieżyt nosa?

Ciążowy nieżyt nosa, określany przez przyszłe mamy jako katar hormonalny, dotyka od 18 do 30% kobiet w ciąży. Jest to uczucie obrzęku w jamie nosowej, które wywołuje dyskomfort i często poczucie duszności. Jego symptomy są bardzo podobne do alergicznego nieżytu nosa, ale nie można znaleźć żadnego powiązania z alergią czy infekcją bakteryjną bądź wirusową.

Nieżyt ciążowy może pojawić się w każdym tygodniu ciąży, a jego objawy ustępują nawet dopiero kilka tygodni po porodzie. Nie jest zagrożeniem dla dziecka.

Jakie są objawy nieżytu nosa?

Nieżyt nosa, który pojawia się najczęściej w drugiej połowie ciąży, wywołuje charakterystyczne objawy. Dokucza wrażenie zatkanego nosa, a także ból i uczucie obrzęku zatok. Pojawia się także świąd w nosie i wyciek wydzieliny z nosa, zwykle wodnistej, która utrudnia oddychanie i upośledza powonienie.

Obserwuje się częste kichanie. Mogą pojawić się również duszności. Ma to związek także z tym, że powiększająca się macica podnosi narządy jamy brzusznej ku górze, a i przesuwa przeponę w kierunku klatki piersiowej. To sprawia, że wentylacja płuc jest upośledzona.

Ponieważ przyczyną przewlekłego kataru w ciąży jest zwiększone stężenie estrogenów, nieżyt nosa w ciąży uznaje się za fizjologię.

Gdy wodnista wydzielina z nosa jest związana z infekcją (taką jak przeziębienie, grypa, zapalenie zatok), wówczas pojawiają się objawy dodatkowe, takie jak gorączka, zmęczenie, bóle mięśniowe czy kaszel.

Leczenie nieżytu nosa

Leczenie nieżytu z nosa ma charakter objawowy i zakłada stosowanie wielu naturalnych sposobów. Polega na odpoczynku, piciu dużej ilości wody i herbat ziołowych, nawilżaniu śluzówki nosa, ewentualnym leczeniu przeciwzapalnym.

Większość standardów leczenia schorzeń nosa i zatok przynosowych zaleca wykorzystywanie roztworów wody morskiej i 0,9% roztworów soli fizjologicznej. Są one bezpieczne dla ciężarnych i dlatego powinny być stosowane w pierwszej kolejności.

W nasilonej postaci nieżytu w ciąży można stosować również hipertonicznym roztworem soli czy inhalacje z wykorzystaniem olejków eterycznych (sosnowym, lawendowym, cytrynowym).

Dodatkowo na zmniejszenie obrzęku śluzówki może wpłynąć:

• spanie z głową na wysokiej poduszce (podniesienie wezgłowia 30–45%),
• letnia kąpiel (pamiętaj, że zbyt długie siedzenie w wannie i zbyt wysoka temperatura mogą prowadzić do omdlenia),
• umieszczenie nawilżacza w pokoju w nocy, aby zwiększyć i kontrolować poziom wilgotności. Nawilżenie powietrza poprawi także wieszanie wilgotnych ręczników na kaloryferach czy wieszanie na grzejnikach pojemników z wodą,
• regularny, umiarkowany wysiłek fizyczny (fizjologicznie obkurcza naczynia w nosie).

W związku z niską szkodliwością oraz odwracalnością leczenie farmakologiczne kataru ciążowego nie jest zalecane. Przy okazji trzeba pamiętać, że wiele leków jest przeciwwskazanych w ciąży lub ich działanie na płód pozostało niezbadane. Przykładem leku zabronionego w ciąży jest pseudoefedryna, która jest składnikiem wielu złożonych leków dostępnych bez recepty i stosowanych w przypadku kataru. To dlatego leczenie włączane jest w szczególnych okolicznościach.

Po konsultacji z lekarzem możesz używać kropli zmniejszających obrzęk śluzówki. Warto jednak robić to sporadycznie, ponieważ nadużywanie ich może nasilić problem przekrwienia błon śluzowych i wywołać uczucie duszności.

Czasami lekarz podejrzewając, że obrzęk jest powodowany reakcją alergiczną, może zaproponować leki przeciwhistaminowe. Niektóre z nich można bezpieczne stosować w czasie ciąży.

Przyczyny krwawienia z nosa w ciąży

Wysokie stężenie hormonów w ciąży nie tylko rozpulchnia śluzówkę nosa, co prowadzi do pojawienia się wysięku i wodnistej wydzieliny, ale i powoduje krwawienie z nosa.

Krwawienie z nosa u ciężarnych jest częstą przypadłością. Zmaga się z nią od 10 do 20 procent kobiet. O ile u niektórych ciężarnych krwotok z nosa pojawia się raz czy kilka razy w ciągu 9 miesięcy, u innych nawet codziennie.

Krwawienia z nosa mają związek ze zmianami fizjologicznymi, które zachodzą w organizmie – nie tylko z działaniem hormonów, ale i zwiększeniem objętości krwi i rozszerzeniem naczyń krwionośnych.

Krwawieniu z nosa często towarzyszą opuchlizna, uczucie zatkanego nosa, trudności z oddychaniem czy chrapanie.

Jak zapobiec krwawieniom z nosa w ciąży?

Krwawienia z nosa w trakcie ciąży zazwyczaj nie oznacza nic poważnego. Jeśli mija po około 10 minutach, najczęściej nie ma powodu do niepokoju. Niemniej można i warto im zapobiegać. Co robić, a czego unikać?

Staraj się pić przynajmniej 2,5 litra wody, by odpowiednio nawilżyć organizm.

Unikaj miejsc, w których będziesz narażona na zetknięcie z osobami palącymi papierosy, jak również sklepów kosmetycznych, gdzie mieszają się intensywne zapachy.

Dmuchając nos, staraj się to robić delikatnie (nawet lekki podrażnienie śluzówki to częsta przyczyna krwotoku),

Unikaj gorących potraw i napojów, ponieważ pod wpływem gorąca może dojść do rozszerzenia naczyń krwionośnych.

W domu korzystaj z nawilżacza powietrza i dbaj o to, by nie było zbyt suche.

Ponieważ witamina C i rutyna wzmacniają naczynia włosowate, sięgaj po produkty, które są w nie bogate. To głównie owoce cytrusowe, maliny, truskawki, pomidory, jagody, kapusta, kalarepa, szpinak, cebula. Porozmawiaj z lekarzem o suplementacji.

Smaruj nos wewnątrz wazeliną.

Jak powstrzymać krwawienie z nosa w czasie ciąży?

Co robić, gdy pojawi się krwawienie z nosa w ciąży? Jak je powstrzymać? Najlepiej usiąść i pochylić głowę do przodu, delikatnie uciskając skrzydełka nosa (usiądź prosto i złap palcami nos, oddychaj ustami. Staraj się siedzieć w takiej pozycji 10 minut). Jeśli jest ci słabo połóż się na boku - lewym. Nie kładź się na plecach.

W przypadku krwawienia z nosa możesz także przyłożyć do nosa i policzków zimny okład lub mrożonkę, co w pewnym stopniu zamknie rozszerzone naczynia (niska temperatura zwęża naczynia krwionośne, tamując krwawienie).

Kiedy krwawienie ustanie, przez jakiś czas nie należy czyścić nosa, by nie podrażniać śluzówki. Po mniej więcej dwóch godzinach trzeba delikatnie wydmuchać pozostałe w nosie skrzepy krwi. Nie należy połykać krwi. W miarę możliwości najlepiej ją wypluć.

Uwaga! Podczas krwotoku z nosa nie wolno odchylać głowy do tyłu. To niebezpieczne. Ponieważ krew z nosa dostaje się do gardła, możesz się zakrztusić!

Kiedy iść do lekarza?

Kiedy należy skontaktować się z lekarzem? Niepokojące jest, jeśli:

• krwawienie pojawia się często. Gdy krwotoki z nosa często i są obfite, kobieta może być narażona na obniżenie poziomu żelaza we krwi i anemię ciężarnych,

• krwotok nie ustaje po 3-krotnej próbie zatamowania lub trwa dłużej niż 20 min, a krwawienie jest bardzo obfite,

• krwotok jest obfity i pojawiają się inne objawy, takie jak ból głowy czy wysokie ciśnienie tętnicze,

• krwawienie pojawiło się wskutek urazu głowy.

Czasami krwotok z nosa związany jest ze zbyt wysokim ciśnieniem tętniczym. Wtedy potrzebujesz konsultacji z lekarzem. Zwykle jednak przyczyną jest przesuszenie śluzówek i podatność na mikrourazy.

Najczęściej krwawienie z nosa w ciąży ustępuje samoistnie. Krwotoki rzadko wymagają interwencji chirurgicznej, leczenia operacyjnego czy przetaczania krwi.

Warto pamiętać, że krwawienia z nosa mogą pojawiać się także w przebiegu skaz krwotocznych i małopłytkowości. Często u kobiet ciężarnych pojawiają się też w ich przebiegu krwawienia z dziąseł.