Co wiesz o konflikcie serologicznym? Test wiedzy!

Czym jest konflikt serologiczny?

O konflikcie serologicznym mówimy, gdy organizm matki wytwarza przeciwciała odpornościowe skierowane przeciwko antygenom krwinek czerwonych płodu.

Uznając „obce” krwinki dziecka za wrogie, przeciwciała te, chcą je zwalczyć. Sytuacja taka ma miejsce, gdy dziecko odziedziczy od ojca, grupę krwi Rh(+) a następnie krew ta dostanie się do krwiobiegu matki.
Co ciekawe zaledwie 0,2 ml krwi (mniej więcej tyle ma jedna łza)  wystarczy do jego wystąpienia.

Niestety może to prowadzić do choroby hemolitycznej, która u Twojego dziecka może objawiać się niedokrwistością o różnym nasileniu, żółtaczką, obrzękiem płodu.

Kiedy mówimy o niezgodności antygenowej/serologicznej?

Niezgodność serologiczna występuje w przypadku kobiety z grupą krwi Rh(-) i mężczyzny z grupą krwi Rh(+). Pamiętaj jednak, że sama niezgodność nie oznacza jeszcze konfliktu serologicznego.

W jaki sposób diagnozuje się niezgodność serologiczną?

Aby zdiagnozować niezgodność serologiczną wykonywane jest badanie grupy krwi matki i ojca dziecka.

Kiedy powinno zostać wykonane badanie?

Badanie powinno zostać wykonane nie później niż do 10. tygodnia ciąży.

A jakie badanie pozwala zdiagnozować ryzyko wystąpienia konfliktu serologicznego?

Jest to możliwe dzięki wykonaniu testu antyglobulinowwego  PTA (Odczyn Coombsa). Badanie to pozwala wykryć oraz zidentyfikować przeciwciał odpornościowe we krwi.

Kiedy powinno zostać wykonane to badanie?

Badania to wykonuje się pomiędzy 21. a 26. tygodniem ciąży.

Jak interpretować wynik?

W sytuacji, gdy w badaniu nie zostały stwierdzone przeciwciała, powinnaś otrzymać profilaktykę śródciążową konfliktu serologicznego.

Jeśli jednak w wyniku badania stwierdzono przeciwciała, powinnaś zostać skierowana do ośrodka referencyjnego, w którym poziom Twoich przeciwciał będzie monitorowany.

Na czym polega profilaktyka śródciążowa?

Profilaktyka śródciążowa to podanie immunoglobuliny anty-RhD kobietom ciężarnym, które są Rh-ujemne i w wyniku diagnostyki nie zostały u nich stwierdzone przeciwciała odpornościowe anty- D we krwi.

Kiedy powinnam otrzymać profilaktykę?

Czas na zastosowanie profilaktyki przypada między 28. a 30. tygodniem ciąży. Dawka to 300 mikrogramów immunoglobuliny anty-RhD.

Czym tak naprawdę jest immunoglobulina i w jaki sposób działa?

Immunoglobulina anty-D to substancja wiążąca płodowe krwinki krążące we krwi matki. Jej działanie polega na zapobieganiu  „uczuleniu” matki na obce antygeny płodowe i tym samym wytworzeniu groźnych przeciwciał dla dziecka.

Dlaczego zastosowanie profilaktyki jest tak ważne?

Profilaktyka śródciążowa zmniejsza ryzyko wystąpienia konfliktu serologicznego i związanej z nim choroby hemolitycznej prawie w 100%, stąd jest tak istotna.

A w jaki sposób przebiega  podanie immunoglobuliny anty-RhD?

Podaje się ją w postaci zastrzyku podczas wizyty w poradni ginekologiczno-położniczej, która ma podpisaną umowę z NFZ. Po zastrzyku powinnaś pozostać około 15 minut  pod obserwacją.

A co w przypadku odmowy profilaktyki śródciążowej, jeśli prowadzę ciąże prywatnie?

Możesz wtedy skorzystać z Mapy Placówek Przyjaznych Mamom Rh(-), w których bez wględu na to, gdzie prowadzisz ciąże, otrzymasz profilaktykę, jeśli są ku temu wskazania.
 

Zrobiłam już test antyglobulinowy PTA ( Odczyn Coombsa), jaki jest następny krok?

Jeśli w badaniu przeciwciała anty-D nie zostały wykryte, nie zapomnij o tym, aby zapisać się na profilaktykę śródciążową z wyprzedzeniem, tak, aby otrzymać ją w przedziale 28.-30. tydzień ciąży.

A co z profilaktyką porodową, czy już jej nie potrzebuję, jeśli otrzymałam profilaktykę śródciążową?

Po zastosowaniu profilaktyki śródciążowej po porodzie powinno zostać wykonane badanie grupy krwi noworodka, jeśli dziecko jest Rh(+), czyli odziedziczyło grupę krwi po ojcu, powinnaś ponownie otrzymać immunoglobulinę anty-D.

I jak Ci poszło przyszła Mamo? Znałaś odpowiedzi?

Jeżeli większość Twoich odpowiedzi pokryła się z przedstawionymi faktami – doskonale! Jesteś bardzo świadomą, przyszłą Mamą.

Jeśli miałaś trochę wątpliwości i nie wszystko było dla Ciebie jasne, to właśnie dla Ciebie powstała kampania społeczna Przyjaźni Mamom Rh(-).

Kampania społeczna Przyjaźni Mamom Rh(-)

Koniecznie śledź media, wspólnie z Ekspertami dzielimy się wiedzą na temat konfliktu serologicznego w artykułach, audycjach radiowych, webinarach, live’ach.

Chcesz być na bieżąco lub masz dodatkowe pytania?

Zajrzyj na FB i IG MamaRhminus. To kopalnia wiedzy, materiałów z Ekspertami, prostych infografik i ogromnie zaangażowana społeczność Mam, które podzielą się z Tobą swoim doświadczeniem.

Po co powstała kampania?

Kampania Przyjaźni Mamom Rh(-) powstała z potrzeby budowania świadomości w temacie konfliktu serologicznego, jego diagnostyki, następstw, a także realizacji profilaktyki śródciążowej w Polsce. Jest odpowiedzią na pytania i wątpliwości wielu przyszłych Mam, z potwierdzoną niezgodnością antygenową, które prowadząc ciąże chcą czuć się bezpieczne i spokojne.

Co chcemy zmienić?

Oprócz wyjaśnienia czym jest konflikt serologiczny, chcemy także wytłumaczyć, jak przebiega sama diagnostyka konfliktu serologicznego oraz w jaki sposób można uchronić swoje dziecko przed następstwami konfliktu serologicznego. Zależy na także na tym, aby wyjaśnić różnice pomiędzy konfliktem serologicznym a niezgodnością antygenową.

Zależy nam także, aby uczulić przyszłe Mamy na temat tego, jak ważny w ujęciu diagnostyki i dostępu do profilaktyki śródciążowej jest czas. Czas wykonania badań oraz moment, w którym powinna zostać zastosowana profilaktyka.

Naszym celem nadrzędnym jest rzeczywista pomoc kobietom w ciąży w uzyskaniu profilaktyki śródciążowej, bez względu na to, gdzie prowadzą ciążę. Z tego powodu powstała Mapa Placówek Przyjaznych Mamom Rh(-), w których każda kobieta, bez znaczenia na fakt, gdzie prowadzi ciąże ma możliwość uzyskania dostępu do profilaktyki śródciążowej.

Link do Mapy Placówek Przyjaznych Mamom Rh(-): http://konfliktserologiczny.pl/mapy-placowek/

Oprac. Joanna Myrcha