Jak psychika wpływa na płodność?

Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że na płodność człowieka w dużym stopniu wpływa psychika. To dlatego, jeśli brak możliwości zajścia w ciążę nie jest związany z czynnikami fizjologicznymi i hormonalnymi, warto skupić się na podłożu psychologicznym. Zobacz, jak psychika wpływa na płodność.

Obecnie średnio co piąta para nie może mieć potomka. Przyczyny niepłodności mogą być różne. Zazwyczaj upatruje się je w problemach natury fizycznej. Z tego powodu robimy mnóstwo badań, na przykład hormonalnych, chodzimy do różnych specjalistów, łykamy tabletki, poddajemy ścisłej kontroli nasze życie, staramy się, a wraz z upływem czasu  nic z tego nie wychodzi. Narasta stres i frustracja.

Jak psychika wpływa na brak możliwości poczęcia dziecka?

Problemy z zajściem w ciążę mogą wynikać z trudności emocjonalnych. Zgodnie z wynikami badań u co czwartej pary, która nie może począć dziecka, przyczynę diagnozuje się w psychice. Okazuje się bowiem, że stres, napięcie psychiczne i fizyczne, przemęczenie pracą, branie na siebie zbyt wielu obowiązków, nadużywanie leków i używki mają duży wpływ na układ hormonalny człowieka. Co więcej, nadmierne frustracje i zmęczenie obniżają jakość życia seksualnego z partnerem i zmniejszają popęd płciowy. Stresem może być również pragnienie posiadania potomstwa.

Kiedy starania wciąż nie przynoszą oczekiwanych rezultatów wywołuje to u nas smutek, niezadowolenie, poczucie winy, lęk i frustracje. Wydaje nam się wtedy, że wszyscy nasi znajomi bez problemu poczęli dziecko. To może zwrotnie obniżać możliwości zajścia w ciążę.  Konflikty i kłótnie z partnerem również obniżają popęd płciowy. Niemal każdy stan psychiczny, w jakim się znajdujemy, odzwierciedla się w naszej gospodarce hormonalnej. Lęk, obawy przed tym, czy sprawdzimy się w roli matki, brak poczucia bezpieczeństwa i wsparcia ze strony bliskich oraz poczucie winy mogą stanowić blokadę, która uniemożliwia posiadanie biologicznego potomstwa.

Traumy z przeszłości

Czasami blokadę w poczęciu potomstwa stanowią ukryte głęboko w nieświadomości traumy z dzieciństwa, trudne doświadczenia i wspomnienia z przeszłości, toksyczne  relacje z rodzicami, lęki przed dorosłością i odpowiedzialnością za nowe życie, zależnością od partnera w sytuacji sprawowania opieki nad noworodkiem czy też niskie poczucie własnej wartości, brak akceptacji siebie i swojej kobiecości. Wtedy niezwykle potrzebna jest wizyta u psychoterapeuty, który pomoże odkryć i przepracować problemy.

Jak to się dzieje?

Wiele osób zastanawia się, w jaki sposób psychika blokuje możliwość połączenia się dwóch komórek. Sposobów jest wiele. Napięcia, stresy i frustracje obniżają sprawność układu immunologicznego człowieka. W ten sposób może okazać się, że osłabiony układ odpornościowy utrudnia proces zagnieżdżenia się zarodka w macicy, a organizm kobiety produkuje  przeciwciała zwalczające plemniki.

Stres znacząco wpływa na układ hormonalny i nerwowy. Może więc zaburzać pracę na przykład przysadki mózgowej, która odpowiedzialna jest za proces jajeczkowania. Podane powyżej przykłady to tylko niektóre z wielu różnych możliwości, które pokazują, jak nasze stany psychiczne mogą blokować możliwość zajścia w ciążę. Aby komórka kobiety połączyła się z plemnikiem mężczyzny muszą istnieć sprzyjające ku temu warunki zarówno w ciele, jak i w umyśle obu partnerów.

Depresja i nerwica

Omawiając psychologiczne przyczyny braku możliwości zajścia w ciążę nie sposób pominąć depresji. Zgodnie z wynikami badań głęboka depresja uniemożliwia poczęcie nowego życia. Utrudnione jest również poczęcie dziecka u osób z nerwicami.

Problemy psychologiczne mężczyzn

Wpływ stresu na niepłodność pary to nie tylko problem kobiet. Okazuje się, że frustracje mają bardzo duży wpływ na brak posiadania potomstwa także u mężczyzn, ponieważ mogą znacząco obniżyć jakość nasienia. Chociaż faceci inaczej przeżywają emocje niż kobiety, ich nasilenie i skutki mogą być podobne. Mężczyźni, którzy chcą mieć biologiczne potomstwo, gdy dowiadują się o niepłodności także odczuwają smutek, bezradność, bezsilność, poczucie winy i lęk, że ich partnerka może znaleźć sobie innego, z którym spełni swoje pragnienie posiadania dziecka. Znacząco obniża się ich samoocena i poczucie własnej wartości. Część z nich interpretuje to na swoją niekorzyść uważając, że teraz nie są już prawdziwymi mężczyznami.

Dodatkowo panów obciąża jeszcze to, iż są spostrzegani przez społeczeństwo jako silniejsi, którzy powinni wspierać kobiety. Psychologiczne problemy mężczyzn mogą również pogorszyć jakość współżycia płciowego i doprowadzić do występowania zaburzeń erekcji, problemów z osiąganiem szczytowania czy przedwczesnego wytrysku, co znacznie utrudnia zapłodnienie.

Zastanawiając się nad przyczynami niepłodności warto mieć na uwadze fakt, że  niepłodność to nie tylko choroba somatyczna. Człowiek stanowi psycho-fizyczną jedność. Oznacza to, że nasze ciało i samopoczucie fizyczne wpływa na nasze emocje i stan psychiczny, a nasze emocje i samopoczucie psychiczne warunkują procesy, jakie zachodzą w ciele. Psychologiczne problemy, nadmierne przeżywanie i trudności w radzeniu sobie z emocjami mogą znacznie utrudniać staranie się o dziecko.

Wyniki badań potwierdzają, że u około 25% par zgłaszających się do specjalistów z powodu niemożności posiadania dziecka stwierdza się psychogenne podłoże problemu. Duże znaczenie ma także strategia radzenia sobie ze stresem. U osób, które przejawiają adaptacyjne i konstruktywne metody radzenia sobie w sytuacjach stresogennych, wyniki badań są korzystniejsze. Zatem zdrowie psychiczne odgrywa olbrzymią rolę i warto o nie zadbać szczególnie wtedy, gdy chcemy mieć potomstwo.

Katarzyna Wasiak, psycholog i pedagog