Bezsenność w ciąży

Co jest przyczyną bezsenności w ciąży? W ciąży za problemy ze snem mogą odpowiadać różne problemy, wynikające zarówno z czynników fizycznych, jak i emocjonalnych.

Najczęściej są to zmiany hormonalne (wahania poziomu progesteronu i innych hormonów). Stale wzrastające poziomy gonadotropiny kosmówkowej (w I trymestrze) oraz progesteronu (który osiąga maksimum w III trymestrze) silnie indukują sen, ale sen płytki. Za bezsenność odpowiadają również ciążowe dolegliwości, na przykład częste oddawanie moczu (wzrost ciśnienia na pęcherz sprawia, że kobiety częściej budzą się w nocy), uporczywa zgaga w czasie ciąży, skurcze nóg (w tym zespół niespokojnych nóg) czy ból kręgosłupa i pleców. Powiększający się brzuch i ruchy dziecka utrudniają znalezienie wygodnej pozycji i przypomina o sobie przy każdej próbie jej zmiany. 

Jeśli dołożyć do tego natłok myśli krążących wokół malucha, porodu i lęków macierzyństwa, które wywołują stres, napięcie i niepokój… Z tego powodu najczęstszym problemem jest bezsenność w 3. trymestrze ciąży.

Zaburzenia snu przede mają wpływ na samopoczucie i funkcjonowanie kobiety. Jeśli matka źle się czuje, to pośrednio musi to wpływać na dobrostan płodu. To dlatego trzeba wiedzieć, co robić, a czego unikać, by radzić sobie z bezsennością w ciąży.

Dobra wiadomość jest taka, że istnieje kilka sposobów na radzenia sobie z problemami ze snem jest na szczęście co najmniej kilka. Przede wszystkim zrezygnuj z później, ciężkiej i obfitej kolacji oraz kawy i mocnej herbaty – zdecydowanie nie są to sprzymierzeńcy snu. Ograniczenie napojów zawierających kofeinę oraz jedzenia ciężkich posiłków przed snem może poprawić jakość snu. Przed położeniem się do łóżka wypij herbatę z melisy, ciepłe kakao bądź kubek mleka.

Zanim położysz się spać, zrelaksuj się: idź na spacer, poczytaj dobrą książkę, weź ciepły prysznic, aromatyczną (nie gorącą!) kąpiel lub poproś partnera o kojący masaż. Pomóc może relaksacja i ćwiczenia oddechowe, medytacja, ćwiczenie uważności, które pomagają się zrelaksować i złagodzić napięcie.

Zadbaj o komfort spania. Wywietrz sypialnię, sprawdź, czy temperatura nie jest za wysoka, a powietrze – zbyt suche. Zasuń żaluzje lub zaciągnij zasłony. Wyłącz telewizor, radio, a mężowi, jeśli jest wielbicielem nocnych seansów, koniecznie kup słuchawki. Spróbuj stworzyć rytuał z zasypiania (np. zawsze przed snem słuchaj muzyki czy czytaj książkę). Staraj się chodzić spać i wstawać o tej samej porze każdego dnia, aby ustabilizować rytm dobowy i zachować regularność snu. 

Nigdy nie nastawiaj się, że na pewno nie będziesz mogła zasnąć, nie skupiaj się na problemie. Nie myśl o niczym przykrym, stresującym lub niepokojącym, jednocześnie staraj się też zbyt nie ekscytować miłymi myślami. Nie licz też nerwowo, ile godzin powinnaś książkowo przesypiać. Nie wszyscy potrzebują 8 godzin żeby dobrze się czuć, jeśli więc spisz niewiele, ale czujesz się wypoczęta – to wszystko w porządku

Nie śpij na plecach (powiększona macica naciska na pęcherz i naczynia krwionośne, co utrudnia krążenie krwi i oddychanie) czy na brzuchu. Przyjmij bezpieczną, wygodną pozycję. Połóż się na lewym boku, pod brzuch połóż poduszkę, a drugą umieść pod prawym kolanem. 

Leżenie na lewym boku, z poduszką pod brzuchem i nogami, może zmniejszyć dyskomfort związany z rosnącym brzuchem.

Jeśli nie możesz zasnąć, nie leż w łóżku. Wstań i zajmij się czymś, jest szansa, że niedługo poczujesz zmęczenie i spokojnie zaśniesz. Jeśli w ciągu dnia pracujesz w łóżku, być może nieświadomie może ci się kojarzyć ze stresem, dlatego niech łózko pozostanie miejscem do spania. W ciągu dnia znajdź czas na lekkie ćwiczenia. Umiarkowana aktywność fizyczna, takajak spacer, pływanie czy joga pomaga zmniejszyć napięcie i poprawia jakość snu.

Jeśli trudności ze snem są uporczywe, warto skonsultować się z lekarzem.

Leki na bezsenność w ciąży

Jeśli chodzi o farmakologiczne  leczenie bezsenności, przeciwwskazane są pochodne benzodiazepin (kategoria D). W przypadku temazepamu jest to kategoria X, co oznacza, że jest on bezwzględnie zakazany. W przypadku większości leków, które stosuje się przy zaburzeniach snu, mają one kategorię C (hydroksyzyna, niebenzodiazepinowe leki nasenne, czyli zolpidem, zopiklon, zaleplon, sedatywne leki przeciwdepresyjne). Oznacza to, że ponieważ nie ma dowodów na to, że szkodzą, ale i że są bezpieczne, włącza się je wyłącznie wtedy, gdy są absolutnie konieczne. Względnie bezpieczne wydają się leki przeciwhistaminowe: difenhydramina i doksylamina (nie są jednak dostępne w Polsce).