Zaparcia w ciąży

Zaparcia w ciąży, nazywane potocznie zatwardzeniem lub obstrukcją to sytuacja, kiedy do wypróżniania dochodzi rzadko, to jest mniej niż trzy razy w tygodniu, przy czym stolec ma gęstą konsystencję, a czynność ta wywołuje ból bądź dyskomfort.

Sporadycznie może się pojawić krwawienie z odbytu, zmniejszony apetyt, wzdęcia i bóle w dolnej części brzucha. Zaparcie może być definiowane jako zmiana rytmu wypróżnień lub oddawanie stolca z większym trudem. W skrajnych przypadkach może być przyczyną zgonu.

Zaparcie to dominująca dolegliwość ze strony przewodu pokarmowego, którą zgłaszają ciężarne. Szacuje się, że problem dotyczy nawet 38% kobiet ciężarnych.

Zaparcia dotykają wiele kobiet w ciąży. Niektóre przyszłe mamy cierpią z ich powodu na wczesnym etapie ciąży, inne problem ten dotyka znacznie później. Szczególnie nasilone zaparcie występuje u kobiet, u których trudności z wypróżnieniem występowały jeszcze przed ciążą. Dlaczego zaparcia i wzdęcia w ciąży występuję tak często?

Przyczyny zaparć w ciąży są bardzo różne. Za ich pojawienie się w ciąży odpowiada:

• wysoki poziom progesteronu, który rozluźnia mięśniówkę jelit, co je wydłuża i rozleniwia, wolniej przesuwają się przez nie masa kałowa. Zmiany hormonalne spowalniają perystaltykę jelit, w rezultacie zwiększa się ilość wody wchłoniętej przez jelito grubego ze stolca. To sprawia, że jest on bardziej stały i zbity,
• powiększająca się macica, uciskająca jelito grube (w rezultacie w jelicie zalegają masy kałowe). Powiększenie macicy to najbardziej widoczna zmianą u ciężarnej. Narząd ten z wyjściowej masy około 70 g osiąga masę do 1100 g przy objętości 5 litrów, powodując znaczące zmiany relacji anatomicznych narządów jamy brzusznej i miednicy,
• zmniejszona aktywność fizyczna, siedzący tryb życia,
• kiepska dieta, menu ubogie w błonnik, złe nawyki żywieniowe,
• zbyt mała ilość przyjmowanych płynów (poniżej 2 litrów na dobę),
• zbyt rzadkie korzystanie z toalety (co często jest wywołane lękiem przed bólem towarzyszącym wypróżnianiu),
• przyjmowanymi preparatami z żelazem. Często suplementacji żelaza towarzyszą bóle brzucha i zaparcia. Możesz złagodzić nieco działania uboczne, jeśli nie będziesz zażywać preparatu na pusty żołądek, lecz po posiłku. Być może jednak konieczne będzie przejście na inny rodzaj suplementu.

Specjaliści są zdania, że głównymi przyczynami zaparć są hormony rozluźniające mięsień jelitowy oraz nacisk rozszerzającej się macicy na jelita. Trudności z samym aktem wypróżnienia mogą mieć natomiast podłoże anatomiczne, związane ze zmianami w konfiguracji narządów miednicy, uciśniętych przez powiększającą się macicę.

Zaparciom zdecydowanie łatwiej jest zapobiegać niż leczyć, dlatego już od początku ciąży warto postawić na profilaktykę i wyrobić w sobie pewne nawyki.

Sposoby na zaparcia w ciąży. Jak sobie pomóc?

Co robić, by złagodzić bądź wyeliminować zaparcia w ciąży? Przede wszystkim przyjrzyj się swojej diecie. Jedz mało, a często. Nie przejadaj się, ale nie chodź głodna. Ważne jest dokładne gryzienie pokarmu. Niewskazane jest obciążanie układu pokarmowego zbyt dużymi porcjami pożywienia naraz.

Jak za pomocą diety radzić sobie z zaparciami w ciąży?

W diecie przyszłej mamy kluczową rolę odgrywa błonnik. Jak go włączyć do jadłospisu?

Jedz świeże warzywa i owoce, suszone owoce (śliwki, figi, morele), musli, otręby pszenne, warzywa surowe (głównie marchew, kapusta biała, pekińska, sałaty), produkty pełnoziarniste (makarony, pieczywo), jak również (np. kaszę gryczaną, pęczak).

Do potraw i produktów mlecznych naturalnych dodawaj otręby i naturalne płatki owsiane, żytnie, musli bez dodatku cukru. Dobre działanie wykazują też pestki dyni i słonecznika.

Najlepiej spożywać dziennie 25 do 30 gramów błonnika z owoców, warzyw, płatków śniadaniowych, pieczywa pełnoziarnistego, śliwek i otrębów.

Ogranicz słodycze

Ogranicz słodycze, unikaj wysoko przetworzonej żywności zapierającej, wyeliminuj z menu białą mąkę: jasne pieczywo, białe makarony.

Unikaj także potraw zapierających, takich jak wspomniane produkty z białej mąki, biały ryż, gotowana marchew, banany, czarne jagody, kakao czy czekolada, a także potrawy smażone, tłuste, ciężkostrawne.

Zaparciom sprzyja także: czekolada i kakao, suche przekąski oraz otręby, które nie zostały popite dużą ilością płynu.

Pij dużo płynów

Pij dużo płynów, co najmniej 2 litry dziennie (to rozluźni stolce, powiększy ich masę i ułatwi ich wydalanie). Nawodnienie organizmu jest szalenie ważne nie tylko z uwagi na problem zaparć w ciąży.

Postaw na niegazowaną wodę mineralną, herbaty ziołowe (dozwolone dla kobiet w ciąży) i soki (jabłkowe, gruszkowe, winogronowe, najlepiej rób je sama). Picie dużej ilości płynów jest ważne szczególnie przy zwiększaniu spożycia błonnika. Jeśli masz uderzenia gorąca lub ćwiczysz, zapotrzebowanie na płyny może się dodatkowo zwiększyć.

Codziennie pij naturalne fermentowane napoje mleczne zawierające dobre bakterie (jogurt, kefir, maślanka).

Połączenie diety bogatej w błonnik i dużej ilości płynów to optymalna kompilacja i sposób na łagodzenie zaparć i towarzyszących im dolegliwości.

Zmniejsz dawkę lub wyeliminuj suplementy żelaza, które mogą wpływać na zaparcia w cięży. Dobrze skomponowana dieta często może zaspokoić zapotrzebowanie na żelazo w czasie ciąży. Porozmawiaj z lekarzem.

Wspieraj jelita probiotykami, które mają dobroczynny wpływ na zdrowie. Jedz jogurty, kapustę kiszoną. Można również - za zgodą lekarza - sięgać po probiotyki z apteki.

Sposoby na zaparcia w ciąży: aktywność fizyczna

Co jeszcze, oprócz diety pomaga w walce z zaparciami w ciąży? Pamiętaj o niezbyt forsującej aktywności fizycznej. Zapisz się na basen, prenatalną jogę lub po prostu spaceruj. Dobrym pomysłem jest pilates, nordic-walking czy zajęcia dla kobiet w ciąży. Pamiętaj, że ruch to nie tylko inwestycja w dobrą kondycję i lepsze samopoczucie, ale także działania przeciw zaparciom (ruch wspomaga pracę jelit, pobudzając je do działania).

Chodzenie, pływanie i inne umiarkowane ćwiczenia pomogą jelitom w pracy poprzez ich stymulację. Zaplanuj ćwiczenia trzy razy w tygodniu po 20-30 minut.

Domowe sposoby na zaparcia w ciąży

Aby pozbyć się problemu, warto sięgać po domowe sposoby na zaparcia. Co robić?

• Pij siemię lniane i sok z czerwonej kapusty.
• Wprowadź do diety surowy olej, np. lniany, dodawany do sałatki czy zupy.
• Jedz namoczone suszone śliwki, a także inne suszone owoce: rodzynki, morele czy śliwki lub pij napój z suszonych śliwek: zalej kilka śliwek wodą, pozostaw na noc – rano wypij.
• Wypijaj na czczo szklankę wody z sokiem z cytryny i łyżeczką miodu.

Dzień rozpoczynaj od jednej z mikstur dla dobra przewodu pokarmowego: kilku łyżek otrąb pszennych zalanych mlekiem, kefirem bądź jogurtem; 2 łyżeczek namoczonego na 2 godziny siemienia lnianego lub wypicia: łyżki oliwy z oliwek; soku z kilku suszonych śliwek bądź szklanki letniej wody z miodem i sokiem z cytryny.

Niezwykle ważne jest, by na własną rękę, bez porozumienia z lekarzem, nie zażywać żadnych środków przeczyszczających - ani tabletek, ani herbatek (także ziołowych). Większość z nich działa przeczyszczająco, ingeruje w gospodarkę wodno-elektrolitową organizmu, nie jest obojętna ani dla matki, ani dla dziecka. Jeśli cierpisz z powodu bolesnych, przewlekłych zaparć, powiedz o tym lekarzowi prowadzącemu ciążę.

W czasie przebiegu ciąży mamy zakaz używania wszelkich środków przeczyszczających, w tym także czopków. Te, działając poprzez miejscowe podrażnienie jelit, powodują zwiększenie jej perystaltyki. To może spowodować dalsze skurcze jelit, które nie są wskazane w tym okresie.

Zaparcia w ciąży są dolegliwością, której nie wolno lekceważyć. Długotrwałe kłopoty z wypróżnianiem nie tylko w przypadku kobiet ciężarnych są częstą przyczyną powstania hemoroidów. Jeśli dolegliwość jest uciążliwa, skonsultuj się z lekarzem.