Kiedy zrobić test ciążowy

Test ciążowy, który jest wykonany za wcześnie, może wskazać nieprawidłowy wynik i wprowadzić zamęt. Przeprowadzenie go dzień czy kilka dni po stosunku jest pozbawione sensu. Kiedy zrobić test ciążowy? Generalnie w większości przypadków wystarczy odczekać 10 dni od możliwego zapłodnienia. Większość producentów zaleca jednak poczekać z tym do dnia, w którym powinna pojawić się miesiączka. Co warto wiedzieć?

Kiedy zrobić test ciążowy? Po ilu dniach można wykonać test?

Aby uzyskać wiarygodny wynik testu ciążowego, trzeba go wykonać niezbyt wcześnie. To oczywiste, że kiedy myśli zaprząta pytanie "czy jestem w ciąży", odpowiedź chciałoby sie znać jak najszybciej, najlepiej za kilka godzin czy dzień po stosunku. Tak się jednak nie da.

Ma to związek z tym, że zapłodnione jajo wędruje do macicy około 6 dni. Dopiero po tym czasie dochodzi do zagnieżdżenie się zarodka w endometrium. Zwykle następuje to między 8. a 10. dniem od zapłodnienia. W tym czasie we krwi i w moczu pojawia się hormon beta-hCG.

Oznacza to, że wykonanie testu ciążowego ma sens nie wcześniej niż 8 dni po intymnym zbliżeniu i uwolnieniu komórki jajowej, choć z reguły zaleca się zastosowanie go w terminie spodziewanej miesiączki, to jest około 14 dni po owulacji.

Gonadropina kosmówkowa (hCG) – co to jest?

HCG (ludzka gonadotropina kosmówkowa) to hormon ciążowy wytwarzany przez komórki trofoblastu. To tkanka, która powstaje wkrótce po zagnieżdżeniu się komórki jajowej w błonie śluzowej macicy. Struktura powstaje w 1. trymestrze ciąży, odpowiedzialna za odżywianie zarodka. Następnie tworzy się z niej łożysko.

Hormon odgrywa istotną rolę we wczesnej ciąży, ponieważ stymuluje ciałko żółte, które powstaje po uwolnieniu jajeczka z jajnika i pomaga w utrzymaniu wyściółce macicy ciąży. Wpływa również na tarczycę, wspomaga także zagnieżdżenie się blastocysty.

Wyróżnia się formę alfa i beta hCG. Oznaczenia podjednostki beta hCG, z którymi można się spotkać to: β–hCG, beta–hCG lub b–hCG.

Po jakim czasie test ciążowy wykryje hormon beta-hCG?

Beta-hCG można wykryć od 9.-11. dnia od zapłodnienia. Największe wydzielanie ludzkiej gonadotropiny łożyskowej przypada na 10. tydzień ciąży (licząc od pierwszego dnia ostatniej miesiączki). W kolejnych tygodniach zaczyna się zmniejszać.

Jak dokładnie zmienia się jego poziom we wczesnym okresie ciąży? Stężenie hormonu rośnie, początkowo podwajając się co 2 lub 3 dni. Maksymalną wartość osiąga między 40. a 90. dniem ciąży (8.–12. tydzień). Poczynając od 14. tygodnia ciąży aż do dnia porodu zawartość hCG we krwi matki jest kilkakrotnie mniejsza w porównaniu z zawartością w 10. tygodniu ciąży.

Ponieważ w zdrowych ciążach hCG we krwi zwykle podwaja swą ilość w ciągu pierwszych kilku tygodni, testy ciążowe bazują na wykrywaniu i badaniu stężenia hormonu beta-hCG.

Ponieważ w przypadku prawidłowej ciąży wewnątrzmacicznej oczekuje się wzrostu stężenia hCG o co najmniej 53% w ciągu 48 godzin, odchylenie od tego trendu może wskazywać na niezdolną do przeżycia ciążę wewnątrzmaciczną lub ciążę o nieprawidłowym umiejscowieniu.

HCg a testy ciążowe

Zarówno testy ciążowe dostępne w aptekach, jak i laboratoriach, wykrywają obecność gonadotropiny kosmówkowej (hCG) w moczu lub krwi. Jeśli jego stężenie jest podwyższone, na teście pojawią się dwie kreseczki oznaczające ciążę.

Ponieważ hCG stymuluje produkcję większej ilości estrogenów i progesteronuw czasie ciąży, jest wykrywany przez wszystkie testy ciążowe, zarówno te wykonywane w gabinecie lekarskim na podstawie badania krwi, jak i w domu na podstawie próbki w moczu.

Gwałtownie wzrastający w pierwszych dniach ciąży poziom hCG może być wykryty we krwi mniej więcej 8. dnia po szacowanym dniu zapłodnienia przy użyciu najbardziej czułych metod laboratoryjnych. Tego rodzaju testy ciążowe mogą go wykryć w moczu kilka dni później, w zależności od ich czułości.

Ponieważ zazwyczaj hCG jest wytwarzany tylko podczas ciąży, pozytywny wynik testu potwierdza ciążę (oznacza 99-procentową pewność).

Rodzaje testów ciążowych

Test ciążowy można wykonać zarówno w laboratorium, jak i w domu.

Ciążowe testy laboratoryjne

Ciążowe testy ciążowe laboratoryjne (badania) cechują się najwyższą dokładnością, są jednak droższe i wymagają cierpliwości. O ile domowy test ciążowy podaje wynik po kilku minutach, o tyle na wynik testu laboratoryjnego trzeba poczekać co najmniej kilka godzin, a czasem dzień. Aby wykonać test ciążowy w laboratorium, nie potrzeba skierowania. Cena za test to od 30 zł do około 50 zł.

Test ciążowy laboratoryjny to badanie wykonywane z krwi bądź moczu. Aby przystąpić do badania, należy przyjść na pobranie krwi lub do laboratorium dostarczyć poranną próbkę moczu (należy pobrać mocz środkowy, tj. nie z pierwszego, a z kolejnego strumienia).

Co mówi ciążowego wynik testu laboratoryjnego? Jeśli poziom hCG we krwi bądź moczu jest wyższy niż 5 mIU na ml, test uznaje się za pozytywny (co oznacza ciążę). Niższe stężenie hCG oznacza brak ciąży.

Domowe testy ciążowe

Gonadotropinę kosmówkową wykrywają również apteczne i drogeryjne, czyli domowe testy ciążowe, działanie których opiera się na reakcji chemicznej. Dochodzi do niej pomiędzy przeciwciałami anty-hCG a hormonem beta hCG w moczu.Wynik negatywny jest wiarygodny, jeśli wykonanie testu nastąpiło co najmniej 7 dni po zapłonieniu.

Jakie są rodzaje testów ciążowych? To:

• test ciążowy paskowy. To niewielki pasek, które należy częściowo zanurzyć w próbce moczu. Aby go wykonać, do suchego pojemnika tzreba zebrać mocz, a następnie zanurzyć w nim pasek (na około 10 sekund). Trzeba uważać, by zrobić to poprawnie, czyli nie głębiej niż do zaznaczonej linii.

Po około 3 minutach na pasku pojawia się wynik testu: dwie kreski oznaczają zwiększony poziom hCG w moczu, czyli ciążę. Jedna kreska, którą widać na polu kontrolnym oznacza brak ciąży. Gdy nie pojawi się żadna kreska albo można ją dostrzec wyłącznie na polu testowym, oznacza wynik nieważny.

• test strumieniowy, który swoim wyglądem przypomina flamaster (jest długi i cienki, pole z wynikiem jest osłonięte szybką). Jego końcówkę należy umieścić pod strumieniem moczu.

Aby wykonać test, należy zdjąć jego nasadkę i umieścić odsłoniętą końcówkę pod strumieniem moczu na około 5 sekund (lub zanurzyć końcówkę testu w pojemniku z moczem). By ustalić stężenie hormonu beta hCG, potrzeba od 3 do 5 minut. Jeśli doszło do zapłodnienia, w okienku pojawiają się dwie kreski. Jedna kreska oznacza wynik negatywny.

• test ciążowy płytkowy (najbardziej popularny). Za pomocą pipety aplikuje się próbkę moczu na płytkę testową. Jego działanie jest identyczne jak testu paskowego. Różnica polega na tym, że pasek umieszczony jest w plastikowej płytce.

Oznacza to, że test ciążowy płytkowy również wymaga zebrania moczu do plastikowego pojemnika. Następnie pipetą trzeba pobrać próbkę moczu i wkropić kilka jego kropli na płytkę (oznaczonego jako S - skrót od sample, czyli próbka). Wynik pojawia się po kilku minutach. Dwie kreseczki oznaczają ciążę, zaś jedna kreska - jej brak.

Czy test ciążowy może się mylić?

Domowe testy ciążowe nie mają 100-procentowej skuteczności. Czułość testu ciążowego wyraża się w mlU/ml, przy czym warianty apteczne zazwyczaj cechują się tym parametrem na poziomie od 10 mlU/ml do 25 mlU/ml.

Warto pamiętać, że im niższa jest wartość mlU/ml, tym czulszy jest test ciążowy.

Testy o czułości mniejszej niż 500 IU/l wykrywają ciążę już po 10 dniach od zapłodnienia, z czułością między 500-800 IU/l po 14 dniach, natomiast testy o czułości większej niż 800 IU/l po 21 dniach.

Oznacza to, że można otrzymać wynik fałszywie dodatni (sugerujący ciążę u kobiety, choć ta w niej nie jest) lub wynik fałszywie ujemny (według testu ciąży nie ma, co nie jest prawdą). Dzieje się tak w wielu okolicznościach.

Zbyt wcześnie zrobiony test ciążowy może dać błędny wynik, zarówno wynik ujemny, jak i słabo dodatni (druga kreseczka jest ledwo widoczna), co można błędnie odczytać jako wynik nie dodatni. To dlatego, zwłaszcza jeśli test zostanie wykonany bardzo szybko, najlepiej dla pewności powtórzyć go nieco później.

Ponadto pozytywny wynik testu, pomimo braku ciąży, jest możliwy, gdy kobieta:

• jest w okresie okołomenopauzalnym,
• przyjmuje różne leki (przeciwdepresyjne, nasenne, przeciwhistaminowe, wspierające płodność lub silne przeciwbólowe),
• zmaga się z chorobą nowotworową, schorzeniem tarczycy, jajników lub nerek,
• niedawno poroniła,
• przyjmuje zastrzyki hormonalne.

Fałszywie dodatni wynik testu pojawia się także w przypadku ciąży ektopowej. W błąd może wprowadzić także test zrobiony po owulacji.

Test ciążowy fałszywie ujemny w większości przypadków ma jedną przyczynę - został wykonany zbyt wcześnie. Żeby mieć pewność, że test nie wprowadził nas w błąd, zaleca się przeprowadzić po kilku dniach kolejny lub poczekać z jego wykonaniem do dnia spodziewanej miesiączki. Przyczyną fałszywie ujemnego wyniku może być też czułość testu, został wykonany niezgodnie z instrukcją i zaleceniami producenta. Dotyczy to zwłaszcza próbki moczu potrzebnej do wykonania testu. Jeśli jej ilość będzie zbyt mała, wpłynie to na wynik.

Test ciążowy – wyniki. Pozytywny wynik testu ciążowego i co dalej?

Po uzyskaniu dodatniego wyniku testu ciążowego należy udać się na wizytę do lekarza ginekologa. Warto przy tym pamiętać, że pęcherzyk ciążowy jest widoczny w badaniu ultrasonograficznym w macicy (USG) dopiero wtedy, gdy stężenie beta hCG jest na poziomie minimum 1000–1200 mIU/ml (w 5.–6. tygodniu ciąży).

Jeśli test będzie negatywny, a miesiączka nie pojawi się, zaleca się po kilku dniach wykonać kolejny test ciążowy lub przeprowadzić badania laboratoryjne z krwi lub moczu.

Nieregularne miesiączkowanie – po jakim czasie zrobić test ciążowy?

W przypadku pań, które mają nieregularne cykle miesiączkowe, zaleca się odczekać tyle dni, ile trwał najdłuższy cykl miesiączkowy w ciągu ostatnich 6 miesięcy.

Kiedy zrobić test ciążowy – pora dnia

Choć większość producentów zapewnia, że pora dnia nie ma większego wpływu na wiarygodność testu, test powinno się przeprowadzać rano, gdyż wtedy stężenie hCG w moczu jest najwyższe.