Tych leków unikaj w czasie ciąży

Dlaczego trzeba unikać niektórych leków w ciąży?

Wybór odpowiednich leków podczas ciąży może być wyzwaniem, ponieważ nie wszystkie są odpowiednie i bezpieczne dla kobiet ciężarnych i ich dzieci. To dlatego przed zażyciem jakiegokolwiek leku, aby zapewnić bezpieczeństwo sobie i maluchowi, trzeba przestudiować ulotkę dołączoną do opakowania preparatu lub skonsultować się z lekarzem, położną bądź farmaceutą.

Bezpieczeństwo stosowania leków OTC, czyli bez recepty, które można kupić w drogerii czy stacji benzynowej, jest pozorne. Dlaczego?

Leki w ciąży mogą być groźne. Niektóre substancje obecne nawet w ogólnie dostępnych preparatach, na przykład przeciwbólowych, ale i innych produktach farmaceutycznych (to np. suplementy diety, preparaty witaminowe, tabletki na kaszel, spray do nosa), mogą przeniknąć przez barierę łożyskową, co może mieć wpływ na na przebieg ciąży lub rozwój dziecka. Niektóre z nich mogą prowadzić do poważnych skutków ubocznych, w tym wad wrodzonych i innych komplikacji ciążowych, często więc zagrażają nie tylko zdrowiu, ale i życiu rozwijającego się dziecka)

Skutki działania leku na płód zależą od:

• stężenia leku w tkankach płodu
• stężenia leku w krwiobiegu matki
• szybkości przenikania leku do krwioobiegu płodu
• czasu kontaktu leku z tkankami płodu
• dystrybucji leku w tkankach płodu
• metabolizmu leku u matki i płodu
• eliminacji leku z tkanek płodowych
• okresu rozwoju od chwili zapłodnienia

Leki, których unikamy w ciąży

Oto wykaz grup leków i pojedynczych substancji, które powinno się omijać, ponieważ mogą negatywnie wpłynąć na rozwój płodu. Choć większość danych na ten temat nie jest jednoznaczna i potrzeba więcej badań, aby potwierdzić negatywny wpływ tych substancji na płód, nigdy nie stosuj ich bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem.

Leki na trądzik, takie jak pochodne witaminy A (izotretynoina) czy doustne tetracykliny (doksycyklina), mogą powodować poważne wady wrodzone.

FDA w utworzonej w 1979 r. klasyfikacji leków stosowanych w ciąży zaklasyfikowała izotretynoinę jako substancję kategorii X, co oznacza udowodnione ryzyko dla płodu (badania przeprowadzone na zwierzętach lub ludziach wykazały nieprawidłowości płodu w wyniku stosowania danego leku albo istnieją dowody na niekorzystne działanie leku na płód ludzki i ryzyko zdecydowanie przewyższa potencjalne korzyści z jego zastosowania).

Leki przeciwgrzybicze, np. flukonazol, mogą być niebezpieczne przy długotrwałym stosowaniu w dużych dawkach podczas I. trymestru ciąży, co może prowadzić do nieprawidłowości w budowie twarzy dziecka czy wad serca.

Leki przeciwhistaminowe, stosowane na alergie i ich objawy, takie jak zatkany nos, nie są klasyfikowane jako bezpieczne w ciąży (kategoria A), więc ich bezpieczeństwo powinno być skonsultowane z lekarzem.

Benzodiazepiny, takie jak klonazepam czy alprazolam, mogą być stosowane w ciąży, ale należy zachować ostrożność ze względu na potencjalne ryzyko dla dziecka, np. zespół wiotkiego niemowlęcia (to termin określający zespół objawów klinicznych obserwowanych u dzieci w okresie noworodkowym lub niemowlęcym, wśród których objawem dominującym jest obniżenie napięcia mięśniowego, tzw. hipotonia).

Chloramfenikol może prowadzić do zespołu szarego dziecka, jeśli jest podawany podczas porodu. Grey syndrome, grey baby syndrome to ciężkie, potencjalnie śmiertelne powikłanie w przebiegu leczenia wcześniaków i niemowląt antybiotykiem chloramfenikolem.

Kodeina i inne opioidy, choć mogą być przyjmowane w ciąży, powinny być stosowane z umiarem i pod ścisłą kontrolą lekarza.

Warfaryna (kumadyna) i fluorochinolony są związane z ryzykiem poronienia i poważnymi wadami wrodzonymi.

NLPZ, takie jak ibuprofen, mogą wpływać na masę urodzeniową dziecka i nie powinny być stosowane jako leki przeciwbólowe, przeciwgorączkowe i przeciwzapalne, szczególnie w I. trymestrze ciąży i po 30. tygodniu. Ibuprofen nie powinien być stosowany jako lek pierwszego wyboru także III. trymestrze ciąży ze względu na ryzyko hamowania syntezy prostaglandyn.

Sulfonamidy mogą zwiększać ryzyko wad sercowo-naczyniowych.

Topiramat jest związany z ryzykiem rozszczepu wargi i podniebienia u noworodka.

Trimetoprim może zwiększać ryzyko wad cewy nerwowej i powinien być unikany w pierwszym trymestrze ciąży.

Przed zażyciem jakichkolwiek leków w czasie ciąży, zwłaszcza tych dostępnych bez recepty, najlepiej skonsultować się z lekarzem.

Bezpieczeństwo leków OTC w ciąży

W trakcie ciąży drobne dolegliwości, takie jak ból głowy, nudności, bóle stawów czy zaparcia mogą skłonić do sięgnięcia po leki dostępne bez recepty (OTC). Nie wszystkie leki muszą być pierwszym wyborem w leczeniu drobniejszych dolegliwości w ciąży.

Zanim zdecydujesz się na zażycie jakiejkolwiek pigułki, rozważ poniższe kwestie, aby zapewnić bezpieczeństwo sobie i swojemu dziecku:

1. Wypróbuj naturalne metody: Wiele dolegliwości ciążowych można złagodzić za pomocą naturalnych środków. Medytacja może pomóc w redukcji stresu, a masaż złagodzić bóle ciała. Ciepła zupa i rozgrzewająca herbata może przynieść ulgę w przypadku przeziębienia, a odpowiednia ilość odpoczynku pomoże przy gorączce.

Należy jednak pamiętać, że nie wszystkie naturalne terapie są bezpieczne dla kobiet w ciąży, dlatego zawsze konsultuj się z lekarzem przed wypróbowaniem alternatywnych metod.

1. Konsultacja z lekarzem prowadzącym ciążę lub POZ: Zawsze zasięgnij porady lekarskiej przed zażyciem jakiegokolwiek leku, by upewnić się, że lekkomyślność może wpłynąć na dobrostan płodu. Lekarz może zalecić najniższą możliwą dawkę, która będzie bezpieczna dla Twojego stanu, ewentualnie zaleci inny lek bądź rozwiązanie.

2. Unikaj leków kombinowanych: Nie mieszaj różnych leków i nie przyjmuj ich jednocześnie bez konsultacji z lekarzem. Takie połączenia mogą być niebezpieczne.

3. Czytaj etykiety: Choć większość składników leków OTC nie jest szkodliwa, warto zapoznać się z ich składem, czytając etykietę. Można także spojrzeć do charakterystyki produktów leczniczych.

Pamiętaj, że konsultacja z lekarzem jest kluczowa przed zażyciem jakichkolwiek leków w trakcie ciąży. To pozwoli uniknąć niepotrzebnego ryzyka dla Ciebie i Twojego rozwijającego się dziecka.

Jakie leki przeciwbólowe OTC są bezpieczne w ciąży?

Leki przeciwbólowe dzielą się na:

• opioidowe, które w ciąży są bezwzględnie przeciwwskazane,
• nieopioidowe: niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ),
• przeciwbólowe niedziałające przeciwzapalnie (paracetamol), których stosowanie w ciąży jest bardzo ograniczone.

Lekiem przeciwbólowym stosowanym w ciąży z wyboru jest paracetamol (głównie Apap), który może być stosowany wyłącznie sporadycznie w bólach o umiarkowanym nasileniu. Należy zażyć najmniejszą skuteczną dawkę leku. Powtarzający się ból wymaga konsultacji z lekarzem. Nie należy stosować leków złożonych i o przedłużonym działaniu.

Inne leki są przeciwwskazane. Należą do nich między innymi: aspiryna i inne zawierające kwas acetylosalicylowy, ibuprom, pyralgina, bezwzględnie zakazane są pochodne fenylobutanolu (Butapirazol) i wiele innych. Stanowią one zagrożenie dla płodu i zdrowia ciężarnej.

Kategorie bezpieczeństwa stosowania leków w czasie ciąży

Mówiąc o klasyfikacji leków pod kątem bezpieczeństwa w czasie ciąży, jako pierwsza na myśl przychodzi na myśl literowa klasyfikacja ABCDX wprowadzona przez FDA w 1979 roku. Obecnie już nie obowiązuje, choć można znaleźć do niej odniesienia w wielu publikacjach.

Klasyfikacja FDA wyróżnia 5 klas bezpieczeństwa stosowania leków w czasie ciąży. To grupa:

A Badania z grupą kontrolną nie wykazały istnienia ryzyka dla płodu w I trymestrze. Nie istnieją dowody na występowanie ryzyka w kolejnych trymestrach.

B Badania na zwierzętach nie wskazują na istnienie ryzyka dla płodu. Nie przeprowadzono badań z grupą kontrolną u ludzi lub badania na zwierzętach wykazały działanie niepożądane na płód, ale badania w grupie kobiet ciężarnych nie potwierdziły istnienia ryzyka dla płodu.

C Badania na zwierzętach wykazały szkodliwy wpływ na płód lub nie przeprowadzono badań z grupą kontrolną u ludzi. W określonych sytuacjach klinicznych potencjalne korzyści ze stosowania leku przewyższają ryzyko.

D Istnieją dowody na niekorzystne działanie leku na płód, ale w określonych sytuacjach klinicznych potencjalne korzyści z jego zastosowania przewyższają ryzyko (na przykład w stanach zagrażających życiu lub chorobach, w których inne leki nie mogą być zastosowane lub są nieskuteczne).

X Badania przeprowadzone na zwierzętach lub u ludzi wykazały nieprawidłowości u płodu w wyniku stosowania danego leku, bądź istnieją dowody na niekorzystne działanie leku na płód ludzki i ryzyko zdecydowanie przewyższa potencjalne korzyści z jego zastosowania.

Z powodu wielu wątpliwości oraz błędnych interpretacji danych literowa klasyfikacja bezpieczeństwa stosowania leków w ciąży została zastąpiona nowym systemem zasad, który składa się z trzech opisowych podrozdziałów, takich jak ciąża (włącznie z porodem), karmienie piersią oraz kobiety i mężczyźni w wieku rozrodczym.

Jesli chcesz wiedzieć więcej na temat dolegliwości ciążowych i przebiegu ciąży, ale takze porodu i opieki nad dzieckiem, koniecznie odwiedź naszą stonę główną Babyboom.pl