Jak ciąża i poród wpływają na wzrok

Czy prawdą jest, że wysiłek podczas porodu pogarsza wzrok, a problemy z oczami mogą się w ciąży nie tylko pogłębić, ale i pojawić, choć przed porodem nic złego się z nimi nie działo? Ciąża i poród są sporym wyzwaniem dla oczu. Jak wpływają na wzrok? Przeczytaj.

Czy ciąża wpływa na wzrok?

Ciąża najczęściej nie wpływa na pojawienie się czy rozwój chorób oczu, choć możliwe jest, że zdarzy się inaczej. Od czego to zależy? To sprawa bardzo indywidualna. Nie bez znaczenia jest stanu zdrowia i narządu wzroku przyszłej mamy, a i wrażliwość oczu na działanie hormonów ciążowych.

Jakie dolegliwości mogą dotknąć oczy w ciąży?

Podczas ciąży może się pojawić wiele dolegliwości w obrębie oczu, na szczęście zazwyczaj mają one charakter krótkotrwały i przejściowy - cofają się po porodzie. Zmiany mogą dotyczyć:

• Krótko- czy dalekowzroczności, a także astygmatyzmu - mogą się pojawić bądź pogłębić.
• Zdarza się, że pojawia się kurza ślepota, czyli zaburzenia widzenia zmierzchowego.
• Może się pojawić uczucie suchości oka (związane ze zmniejszonym wytwarzaniem łez). Wówczas możesz stosować krople nawilżające do oczu – tzw. sztuczne łzy.
• Pojawia się dyskomfort związany z użytkowaniem szkieł kontaktowych.
• Może się pojawić nadwrażliwość na ostre światło, słońce, a także kosmetyki, np. tusz do rzęs.
• Pojawiają się czasem zmiany w polu widzenia (zmniejszenie obwodowego pola widzenia). Jeśli obserwujesz tę zmianę, zrezygnuj z prowadzenia samochodu.

Jeśli przed ciążą nie miałaś kłopotów ze wzrokiem

Jeśli przed ciążą nie miałaś kłopotów ze wzrokiem, najprawdopodobniej nic się w tej materii nie zmieni, a nawet jeśli pojawią się jakieś dolegliwości, będą one miały charakter przejściowy i znikną po porodzie tak, jak się pojawiły. Winę za te zmiany ponoszą hormony, które nie są obojętne także dla oczu. Mogą powodować powstawanie obrzęków w gałce ocznej i negatywnie wpływać na stan rogówki, twardówki i soczewki oka, co może prowadzić do pogorszenia widzenia, a i wywołać astygmatyzm (pojawia się na początku ciąży) lub przejściową krótkowzroczność (pojawia się pomiędzy 31. a 41. tygodniem ciąży).

Jeśli masz wadę wzroku

W nieco innej sytuacji są kobiety, u których stwierdzono wadę wzroku – tak krótko-, dalekowzroczność, jak i astygmatyzm. Może się zdarzyć, że twoja wada się pogłębi (estrogeny zatrzymują wodę w tkankach bogatych w kolagen, co może źle wpływać na stan i funkcjonowanie narządu wzroku), jednak nie ma sensu, żebyś zmieniała szkła - tak soczewki kontaktowe, jak i w okularach, ponieważ zmiany te mają charakter przejściowy.

Zdarza się jednak, że problemy ze wzrokiem mają charakter trwały. Dzieje się tak najczęściej w przypadku krótkowzroczności. Ponieważ ciśnienie w oku rozpycha osłabioną twardówkę, ta może się rozciągnąć, co skutkuje niewielkim (najczęściej o pół dioptrii) powiększeniem wady.

Problemem może stać się noszenie szkieł kontaktowych (co czwarta ciężarna zaczyna odczuwać dyskomfort – oczy łzawią i pieką, a soczewka nagle staje się wyczuwalna i niewygodna). Przyczyną jest powiększenie grubości rogówki oraz zmniejszenie ilości wydzielanych łez, a i fakt, że hormony ciążowe zmieniają skład łez. Okuliści radzą, by na czas ciąży zmienić soczewki na okulary.

Kobieta, która jest w ciąży, a ma wadę wzroku, powinna powiedzieć o tym swojemu ginekologowi już na początku ciąży. Jeśli masz wadę wzroku, podczas ciąży odwiedzaj okulistę. Jeśli masz dużą krótkowzroczność, powyżej –8 dioptrii, przed porodem powinnaś zgłosić się do okulisty, by ten ocenił stan twojej siatkówki. Od tego zależy, czy będziesz rodzić siłami natury, czy poprzez cesarskie cięcie.

Jeśli chorujesz przewlekle

Problemy mogą też dotyczyć kobiet, które chorują na choroby przewlekłe, rzutujące na narząd wzroku, np. cukrzyca, choroby nerek czy nadciśnienie tętnicze. Jeśli chorujesz przewlekle, musisz być pod stałą kontrolą specjalisty.

Jak dbać o wzrok w ciąży?

• Nie dźwigaj – jeśli masz wadę wzroku wysiłek w ciąży zagraża twojej siatkówce, która się może odkleić.
• Nie spędzaj zbyt wiele czasu przed komputerem. Przyszłe mamy są szczególnie narażone na wystąpienie zespołu suchego oka, które objawia się pieczeniem, zaczerwienieniem i uczuciem „piasku w oczach”.
• Dbaj o oczy przez racjonalna dietę. Powinny się w niej znaleźć produkty bogate w witaminę A i beta-karoten.
• Wysypiaj się.
• Gdy przed oczami pojawiają ci się mroczki, obraz jest zamazany lub zasłonięta jest część pola widzenia, natychmiast zgłoś się do lekarza. Idź do okulisty, jeśli zmiany dotyczące wzroku cię niepokoją, są dokuczliwe lub nie ustąpiły po urodzeniu dziecka.
• Jeśli masz wadę wzroku, musisz być pod stałą opieką okulisty i kontrolować wzrok w ciąży. Kobiety, które cierpią na cukrzycę i nadciśnienie, muszą być pod stałą opieką specjalistów, ponieważ choroby te mogą niekorzystnie wpływać na stan oczu i wzrok.

Czy poród wpływa na wzrok?

Od lat trwają dyskusje na temat wskazań do cesarskiego cięcia z powodów okulistycznych. Wbrew powszechnej opinii żadne badania naukowe nie udowodniły, że poród siłami natury wpływa na wzrok.

W czasie porodu owszem, może dojść do zaburzeń ciśnienia wewnątrzgałkowego i przekrwienia naczyniówki, jednak nie prowadzi to do pogorszenia stanu siatkówki. Poród jest ogromnym wysiłkiem i wyzwaniem dla organizmu. Ponieważ w czasie długotrwałego wysiłku wzrasta ciśnienie żylne w górnej części ciała, poród często kończy się pojawieniem się wybroczyn podspojówkowych (krwawe plamki na spojówce). Zmiany szybko mijają.

Kontrowersje wokół porodu siłami natury w kontekście oczu najczęściej dotyczą kobiet, które mają krótkowzroczność - nie pojawiają się w przypadku kobiet z dalekowzrocznością i astygmatyzmem.
Mówi się, że im wada jest większa, tym większe jest ryzyko przy porodzie. Tymczasem nie chodzi o dioptrie, a o stan dna oka. Często u krótkowidza siatkówka jest cieńsza i delikatniejsza, ale bywa też, że w siatkówce są zwyrodnienia przy niskiej krótkowzroczności. O tym, czy poród naturalny nie jest wskazany, decyduje lekarz.

Kiedy zaleca się cesarskie cięcie z powodów okulistycznych? Przesłanką są niektóre problemy z oczami (duża krótkowzroczność czy zmiany zwyrodnieniowe na siatkówce), zaś bezwzględnym zaleceniem jest przebyta przez przyszłą mamę operacja przyklejenia siatkówki (istnieje ryzyko, że wysiłek fizyczny związany z parciem może podnieść ciśnienie w gałce oka,  przez co może dojść do jej rozdarcia i odwarstwienia, a nawet odklejenie się, co może grozić utratą wzroku).

Podczas porodu możesz być w okularach, ale musisz wyjąć soczewki kontaktowe, tak na wszelki wypadek.