Mleko matki pomaga ustawić zegar biologiczny dziecka
Mleko matki to coś więcej niż posiłek. To także zegar, który dostarcza niemowlętom informacji o porze dnia i pomaga ustawić rytm biologiczny dziecka. Jak to się dzieje? Skład mleka matki zmienia się w ciągu doby. Dzięki temu poranne mleko jest energetyzujące, a wieczorne kojące. Co się jednak dzieje, gdy maluch wieczorem pije mleko odciągnięte z piersi rano i odwrotnie?
Zegar biologiczny niemowlaka
Każdy rodzic wie, że noworodki nie rodzą się z w pełni ustalonym rytmem dobowym. Ich wyczucie dnia i nocy rozwija się w ciągu pierwszych tygodni i miesięcy życia dzięki sygnałom, takim jak światło słoneczne i ciemność.
Niemowlęta są różne. Niektóre wykazują przewidywalne dobowe wahania hormonów związane z czujnością, snem oraz apetytem i mogą spać przez długi czas tuż po urodzeniu. Inne wydają się mieć odwrócony rytm dobowy przez wiele miesięcy.
Naukowcy niewiele wiedzą o tym, dlaczego tak się dzieje. Dowiedziono jednak, że mleko matki pomaga ustawić zegar biologiczny dziecka.
- Hormony i składniki układu odpornościowego w mleku matki są przekazywane niemowlętom, które zaczynają rozwijać i udoskonalać swój własny rytm dobowy w pierwszych miesiącach życia.
reklama
Dobowy rytm mleka kobiecego
Mleko matki zmienia się w ciągu doby. Na przykład w mleku porannym poziom kortyzolu jest trzykrotnie wyższy niż w mleku wieczornym. Z kolei melatonina, która wspomaga sen i trawienie, jest ledwo wyczuwalna w mleku w ciągu dnia, za to wieczorem jej poziom wzrasta i osiąga szczyt około północy.
Mleko wieczorne zawiera również wyższy poziom „cegiełek” DNA, które pomagają promować zdrowy sen. Natomiast mleko dzienne jest bardziej niż mleko nocne zasobne w aminokwasy wpływające na aktywność. Żelazo w mleku osiąga szczyt około południa, a witamina E wieczorem. Minerały, takie jak magnez, cynk, potas i sód, są najwyższe rano.
Wśród matek, które dostarczyły naukowcom próbki mleka w pierwszym miesiącu po porodzie, elementów układu odpornościowego (to na przykład kluczowe przeciwciała i białe krwinki) było więcej w mleku dziennym niż w mleku nocnym. Inne badanie wykazało wyższy poziom składnika ważnego dla komunikacji układu odpornościowego w mleku dziennym w porównaniu z mlekiem nocnym.
Błędne informacje w mleku. Co robić?
Naukowcy są przekonani, że to chronodżywianie (dopasowanie jedzenia do pory dnia) może pomóc noworodkom i niemowlętom odróżnić dzień od nocy. Co się jednak dzieje, gdy dzieciaki piją mleko, które nie pochodzi bezpośrednio z piersi, ale jest odciągane o różnych porach dnia i przechowywane przed karmieniem?
- Przez większość historii ludzkości mleko matki mogło być spożywane tylko bezpośrednio z piersi, co oznacza, że było zawsze spożywane zaraz po wyprodukowaniu. Teraz, wraz z pojawieniem się laktatorów i urządzeń chłodniczych, już tak nie jest. Według badań z lat 2005-2007 ponad 85% matek karmiących piersią w USA odciąga mleko.
Naukowcy rzadko rozważali potencjalny wpływ „niewłaściwego” mleka, to jest niedopasowanego pod kątem pór odciągania i podania, na rozwój niemowląt. Co się dzieje, gdy niemowlę wieczorem otrzyma butelkę z mlekiem porannym o wysokim poziomie kortyzolu, a rano mleko wieczorne o wysokim poziomie melatoniny? Dokładnie nie wiadomo.
Istnieją przesłanki by sądzić, że jeśli „chronosygnały” zawarte w mleku rzeczywiście pomagają kalibrować biologię okołodobową niemowląt, to niemowlęta, które piją „niewłaściwe” mleko, mogą mieć większe problemy ze snem, trawieniem i rozwojem, ponieważ przyczynia się to do zakłócenia ich rytmu okołodobowego.
Co zatem robić? Okazuje się, że wystarczy wdrożyć proste rozwiązanie. Matki mogą oznaczać swoje mleko godziną odciągania i koordynować karmienie niemowląt tak, by oferować poranne mleko rano, popołudniowe po południu i nocne w nocy.
Naukowcy są zdania, że gdyby stało się to standardową praktyką na oddziałach intensywnej terapii noworodków, tysiące niemowląt odniosłoby korzyści z podawania mleka na czas, potencjalnie pomagając im lepiej regulować rytm dobowy.
- Wiele OIOM-ów już przyjęło praktyki mające na celu lepsze regulowanie biologii okołodobowej niemowląt, takie jak przyciemnianie światła w nocy. Mleko dopasowane w czasie jest logicznym następnym krokiem.