Zastój pokarmu - jak sobie poradzić?

Jakie są objawy zastoju pokarmu?Piersi stają się twarde, obrzmiałe, przepełnione, zaczerwienione i często cieplejsze niż reszta ciała. Nie tylko podczas karmienia maluszka mogą boleć (zalegający pokarm uciska kanaliki mleczne i utrudnia wypływ pokarmu). W miejscu dotkniętym zastojem może wystąpić rumień, któremu nie towarzyszy wysoka gorączka.

Ponadto na przebiegu przewodu mlecznego wyczuwalne jest zgrubienie lub guzek, przy czym objawy często zmieniają swoją lokalizację (zastój pokarmu może się przemieszczać).

Kiedy mija zastój pokarmu? Zależy to od tego, jak szybko zostaną podjęte działania.

Z czego wynika zastój pokarmu? Jego przyczyną jest nieprawidłowe odprowadzanie mleka z piersi. Co to znaczy?

Zastój pokarmu (inaczej zator) ma związek z zablokowaniem przewodów mlecznych. Najczęściej dochodzi do niego, gdy u kobiety występuje nadprodukcja mleka w pierwszych dobach po porodzie. To powikłanie po nawale pokarmu. Dzieje się tak często, gdy pierś nie jest prawidłowo opróżniana.

Inne przyczyny zastoju pokarmu to:

• niewłaściwa pozycja karmienia piersią,

• zła technika ssania piersi przez malucha,

• niewystarczające opróżnianie piersi (dokarmianie malucha mlekiem modyfikowanym, niewystarczająco częste przystawianie dziecka do piersi, niewystarczająco długie karmienie),

• podejmowane próby odstawiania dziecka od piersi (zbyt wczesne),

• nagłe wprowadzenie długich przerw między karmieniami,
• stres i zmęczenie mamy,

• uraz piersi,
• miejscowy ucisk, np. bardzo ciasny biustonosz. lub w wyniku stosowania kremów na sutki.
• zbyt ciasny biustonosz.

W przypadku zastoju pokarmu trzeba szybko przejść do działania i przeprowadzić je dwutorowo. Aby zlikwidować zator należy spowodować wypływanie pokarmu,czyli poprawić drenaż przewodów mlecznych oraz zmniejszyć obrzęk i dyskomfort piersi. Co robić? Zwykle wystarczą domowe sposoby.

Jak sobie radzić z zastojem pokarmu? Trzeba:

• Często przystawiać dziecko do piersi – także tej, którą dotknął zastój. Mało tego - zaczynaj karmienie dziecka od chorej piersi. Zaleca się, aby podawać pokarm ze zdrowej piersi co 3–4 karmienia. Bardzo ważne jest regularne i częste karmienie dziecka.

• Przed karmieniem ogrzać pierś – wziąć ciepły prysznic, robić ciepłe okłady (to ułatwia wypływ mleka z piersi). Sprawdza się ogrzana tetrowa pieluszka, termofor (na przykład termofor z pestek wiśni) czy kompres żelowy.

• Zrobić bardzo delikatny masaż piersi w kierunku brodawki, by pobudzić wypływ pokarmu (zwłaszcza przed i podczas karmienia).

• Przed karmieniem odciągnąć nieco mleka (by ułatwić dziecku chwycenie brodawki).

• Podczas karmienia piersią prawidłowo przystawiać dziecko. Trzeba znaleźć wygodną pozycję, ale i taką, która ułatwi maluchowi chwycenie brodawki. Zaleca się karmienie dziecka spod pachy.

• Po karmieniu zrobić okład ze schłodzonych liści kapusty (warto trzymać je w zamrażarce, tak na wszelki wypadek).

• Przyłożyć schłodzony kompres żelowy (sprawdzi się lód zawinięty w ręcznik, ale możesz kupić kompres w aptece).

• Zrobić okład z napęczniałego w ciepłej wodzie siemienia lnianego.
• Zażyć środek przeciwbólowy (bezpieczny dla karmiących mam).
• Pić herbatkę z melisy.

• Próbować zrelaksować się, odstresować.
• Odciągać mleko miedzy karmieniami, ale tylko taką ilość, by poczuć ulgę. Odciąganie większej ilości mleka będzie pobudzać laktację.

Choć pokusa jest silna, chcąc pokonać problem zastoju pokarmu, nie możesz:

• Masować i uciskać piersi – silny ucisk może uszkodzić kanaliki mleczne, a także do powstawia ropnia.

• Bandażować piersi (choć taki szalony pomysł może ci podsunąć babcia lub starsza ciocia). uciskanie czy bandażowanie jest zabronione zarówno w czasie zastoju pokarmu, jak i w czasie zapalenia piersi

• Odciągać pokarmu.  Całkowite opróżnianie piersi pobudzi laktację, co utrudnia likwidację zastoju.

Zastój pokarmu w piersiach jest sytuacją, która wymaga interwencji. Jeśli nie podejmiesz działań, karmienie piersią nie tylko będzie sprawiało ból, ale i może prowadzić do problemów z karmieniem oraz groźnych dla twojego zdrowia powikłań.

Zastój pokarmu może prowadzić do zatkania kanalików mlecznych, co w efekcie spowoduje zapalenie piersi. Powstania ropnia zagraża zdrowiu.

Jeśli zastój pokarmu nie mija, pojawiają się gorączka, dreszcze, osłabienie, zgrubienie lub guz w piersi, zgłoś się do lekarza.

Pamiętaj, że karmienie piersią jest uznane za najlepszy sposób dostarczania dziecku pokarmu.

WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) zaleca, aby ten sposób żywienia kontynuować do ukończenia przez maluszka 2. roku życia, a nawet dłużej. Co ważne, po 6. miesiącu należy zacząć wprowadzać pokarmy uzupełniające, czyli zacząć rozszerzać dietę.

Co zatem robić, by uniknąć zastoju pokarmu i zapalenia piersi, a także innych problemów związanych z tym sposobem żywienia maluchów?

• Przystaw dziecko do piersi jak najszybciej po porodzie.
• Karm maluszka na żądanie.
• Karm dziecko w spokojnej atmosferze, w wygodnej dla was pozycji. Nie spiesz się.
• Upewnij się, że dziecko dobrze chwyta pierś, najada się.
• Staraj się być zrelaksowaną i spokojna.