Karmienie piersią chroni dzieci przed bakteriami odpornymi na antybiotyki

Badania przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu w Helsinkach dowodzą, że w jelitach dzieci, które były karmione piersią przez co najmniej 6 miesięcy bytuje zdecydowanie mniej bakterii opornych na działanie antybiotyków niż w przypadku dzieciaków, które piersią karmione były krócej bądź wcale.  

Stwierdzono również, że wprawdzie geny obecne w pokarmie kobiety mogą zapewniać bakteriom odporność na antybiotyki, jednocześnie jednak jego składniki są dobrą pożywką dla bakterii pożytecznych. Dzięki temu bakterii probiotycznych w dziecięcej florze jelitowej jest więcej niż bakterii antybiotykoopornymi.

Karmienie piersią chroni więc dzieci przed antybiotykoopornością.

Równocześnie naukowcy wysnuli wnioski dotyczące podawania antybiotyków kobiecie podczas porodu (np. w przypadku zarażenia paciorkowcem). Okazało się, że antybiotykoterapia na tym etapie może skutkować wzrostem liczby lekoopornych bakterii w jelitachniemowląt podczas pierwszych 6 miesięcy ich życia. Ta sytuacja jest niebezpieczna, ponieważ pierwsze bakterie zasiedlające jelita dziecka stają się dominujące.

Wzrost występowania bakterii opornych na antybiotyki stanowi zagrożenie dla zdrowia.

Zjawisko oporności na antybiotyki jest wynikiem częstego stosowania antybiotyków. Teraz wiadomo, że odpowiadające za zjawisko geny bakteryjne, które nadają oporność, można znaleźć w mikrobiocie jelitowej noworodków i niemowląt jeszcze przed ekspozycją na środki przeciwdrobnoustrojowe. Według naukowców głównym czynnikiem związanym ze względną obfitością genów odporności obecnych w jelitach jest dieta noworodków: bakterie w mikrobiocie jelitowej różnią się u niemowląt karmionych piersią i maluchów żywionych mlekiem modyfikowanym.

Wydaje się, że ochronne działanie mleka matki przed opornością na antybiotyki i odpowiadający mu efekt odsłaniający mleko modyfikowane są przenoszone przez niektóre bakterie znajdujące się w mikrobiocie jelitowej.

Wcześniejsze badania wykazały, że dieta oparta na samym mleku matki zwiększa w jelitach niemowlęcia liczbę bifidobakterii, które są korzystne dla zdrowia niemowląt. Natomiast niemowlęta karmione całkowicie lub częściowo mieszanką miały w jelitach więcej bakterii z rodziny Enterobacteriaceae i innych potencjalnych patogenów, co wyjaśnia większą liczbę genów oporności.

- Mleko matki jest podstawowym źródłem pożywienia dla wszystkich niemowląt, a jego korzyści zdrowotne mają szczególne znaczenie dla wcześniaków. Nowe odkrycia wskazują, że karmienie piersią wcześniaków i noworodków zmniejsza również proliferację bakterii opornych na antybiotyki w jelitach niemowlęcia, a zatem potencjalnie zmniejszenie ryzyka trudnych infekcji, które uważam za szczególnie ważne ze względu na stale rosnącą oporność na antybiotyki – powiedziała dr Katariina Pärnänen.

Wcześniaki, które otrzymały mieszankę dla niemowląt, miały około dwa razy więcej genów odporności w jelitach w porównaniu z niemowlętami, które były karmione wyłącznie mlekiem matki. Efekt karmienia mieszanką był szczególnie wyraźny u wcześniaków i niemowląt, które były narażone na antybiotyki.

Dlaczego karmienie piersią jest ważne?

Karmienie piersią to naturalny sposób żywienia niemowląt, który przynosi wiele różnych korzyści tak dzieciom, jak i ich mamom. Jest naturalną odpowiedzią organizmu kobiety na potrzeby małego dziecka. Umożliwia mu spożywanie pokarmu, który przygotowała dla niego sama natura.

Żadna sztuczna mieszanka nie jest w stanie odtworzyć wyjątkowych właściwości pokarmu kobiecego, zwłaszcza cech immunologicznych, przeciwzapalnych, enzymatycznych, hormonalnych oraz stymulujących procesy rozwoju komórek i układów. Jego fenomen związany jest z unikalnym składem, który sprawia, że zaspokaja wszystkie potrzeby żywieniowe dziecka.

Podawanie małym dzieciom mleka mamy jest najlepszym ze znanych sposobów żywienia. To dlatego WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) i inne autorytety w dziedzinie żywienia zalecają wyłączne karmienie piersią przez 6 pierwszych miesięcy życia dziecka. Można je kontynuować tak długo, jak tego pragną matka i dziecko, do końca 1. czy 2. roku życia dziecka, a nawet dłużej.

Skład mleka mamy

Mleko matki to najzdrowszy, najbardziej wartościowy i najlepiej przyswajalny pokarm dla niemowląt. Znajduje się w nim wszystko to, co niezbędne, by zaspokoić potrzeby żywieniowe małego organizmu i zapewnić mu zdrowy rozwój. To tłuszcze, woda, cukier mleczny, białko, prebiotyki, probiotyki, witaminy (poza witaminą D i K, które należy suplementować) i minerały, a także enzymy trawienne oraz enzymy o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbakteryjnym. Naturalny pokarm zawiera także 18 rodzajów aminokwasów, które wchłaniają się pięć razy szybciej niż podczas karmienia mlekiem krowim.

Na szczególną uwagę zasługują bakterie probiotyczne, które zasiedlają układ pokarmowy noworodka i stanowią barierę ochronną przed szkodliwymi drobnoustrojami. Kobiecy pokarm zawiera ponad 700 szczepów bakterii. Do najważniejszych z nich należą Lactobacillus i Bifidobacterium, które zasiedlają jelita dziecka, stanowiąc barierę ochronną dla szkodliwych mikroorganizmów. Wpływają na zwiększoną produkcję przeciwciał klasy IgA, których funkcją jest ochrona organizmu przez wirusami i chorobotwórczymi bakteriami.

Karmienie piersią – korzyści dla dzieci

Mleko mamy wspiera młodego człowieka w rozwoju fizycznym, ale także emocjonalnym i poznawczym. Zmniejsza także ryzyko wystąpienia wielu chorób, zarówno w okresie karmienia, jak i po jego zakończeniu. Dzięki niemu dzieci są skuteczniej chronione przed zakażeniami dróg oddechowych i uszu oraz biegunką zakaźną, a także uczuleniami i chorobami alergicznymi (takimi jak astma czy atopowe zapalenie skóry). Ma to związek z tym, że wraz z mlekiem matka przekazuje dziecku przeciwciała, które chronią je przed chorobami i alergiami.

Dzieci karmione piersią lepiej się rozwijają, a i rzadziej chorują na niektóre nowotwory (np. chłoniaki czy białaczka), a w późniejszym okresie życia są chronione przed nadwagą, otyłością i cukrzycą. Są także obarczone mniejszym ryzykiem zakażeń dróg moczowych i zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych

Jakie korzyści odnoszą mamy karmiące piersią?

Fenomen karmienia piersią polega także na tym, że oprócz dziecka korzyści odnosi również kobieta. Nie bez znaczenia jest, że kobieta, która karmi piersią, jest obciążona mniejszym ryzykiem zachorowania na:

• raka piersi i jajnika,
• osteoporozę (tzn. odwapnienie i łamliwość kości)
• nadciśnienia i chorób układu krążenia po menopauzie.

Przede wszystkim w mniejszym stopniu odczuwa dolegliwości w okresie połogu (oznacza to także mniejsze ryzyko krwawień poporodowych i szybsze obkurczanie macicy po porodzie), a i szybciej pozbywa się dodatkowych kilogramów zgromadzonych podczas ciąży. Nawiązuje również niezwykły kontakt z noworodkiem, a później niemowlakiem.