Czy te krostki to alergia?

Każda mama chciałaby, aby skóra jej dziecka była przysłowiowo wręcz gładka, tymczasem co i rusz pojawiają się na niej krostki, plamki i inne skazy. Kiedy pojawiają się problemy z drogami oddechowymi i zaburzenia ze strony układu pokarmowego zaczynasz się zastanawiać, czy to alergia? Podpowiadamy:

Czy zmiany skórne to zawsze alergia?

Kiedy na twarzy bądź ciele maluszka pojawiają się wypryski, często  podejrzenie pada na alergię, jednak należy jednak wykluczyć  inne przyczyny.

• potówki – drobne pęcherzyki wypełnione płynem, czasem mające kolor czerwony. Powstają wówczas, gdy dziecko się przegrzeje, zwłaszcza w fałdkach skóry, czy na plecach u leżącego dziecka.
• trądzik noworodkowy powstaje wtedy, gdy organizm maluszka jeszcze nie do końca poradził sobie z działaniem hormonów matki, a przypomina potówki, które widoczne są bardziej gdy dziecko płacze lub jest spocone (podczas spaceru w chłodny dzień są niewidoczne).
• pieluszkowe zapalenie skóry to zmiany powstające w miejscu, gdzie na skórę działa mocz i kał dziecka. Stan zapalny zaognia się, gdy dziecko ma biegunkę lub drażni je rodzaj pieluch.
• rumień toksyczny noworodków – to czerwone plamki, a na nich drobne krostki, ustępują samoistnie, ale zdarzają się nawroty.
• ciemieniucha to żółte, łuski na owłosionej skórze głowy, powstające w przypadku zaburzenia pracy gruczołów łojowych oraz nadmiernego rogowacenia naskórka. Przy starannej pielęgnacji polegającej na usuwaniu zmiękczonych łusek, mija szybko i bez śladu.

Jak wyglądają zmiany skórne w alergii?

Najbardziej charakterystyczną zmianą skórną w przebiegu wyprysku alergicznego jest pęcherzyk. Zmiana ta ma zwykle niewyraźne brzegi, a po pęknięciu sączy się z niej osocze. Często jej towarzyszy uporczywy świąd. Jednym z najczęstszych objawów alergii skórnej jest pokrzywka. Czasem trudno jest ustalić jej pochodzenie, ale może objąć całe ciało. Kolejne zmiany to AZS. Charakterystycznymi objawami atopowego zapalenia skóry jest silny swiad, przesuszenie i podrażnienie skóry, jak również wypryski w zgięciach nóg i rąk.

Alergia czy nietolerancja?

Kolejnym objawem, który towarzyszy wysypkom i  może sugerować alergię, są wszelkie zaburzenia ze strony układu pokarmowego:

• częste i obfite ulewanie,
• wzdęcia,
• kolki,
• biegunka,
• śluz lub krew w kale.

Jednak i w tym przypadku trzeba najpierw wyeliminować inną przyczynę, czyli nietolerancję pokarmową. Jest to niealergiczna reakcja na jakiś składnik pożywienia.

U najmłodszych najczęściej jest to nietolerancja laktozy. Laktoza to cukier występujący w mleku i jego przetworach. Jeżeli organizm dziecka nie produkuje laktazy – enzymu niezbędnego do prawidłowego rozkładu tego cukru, to wówczas reaguje ono nań bólem brzucha i biegunką.

Nietolerancja wrodzona jest stosunkowo rzadka, częściej natomiast pojawia się jej forma wtórna, do której dochodzi, gdy dziecko przechodzi jakąś infekcję, bierze antybiotyki lub leki przeciwzapalne. Co ciekawe, zdolność trawienia mleka zależy od przynależności etnicznej i wśród Azjatów procent osób z nietolerancją jest ogromny i kilkakrotnie większy niż w Polsce.

Podobnie ma się rzecz z glutenem – białkiem występującym w wielu zbożach. U niektórych dzieci, z nie do końca znanych przyczyn, rozwija się celiakia, choroba spowodowana właśnie nietolerancją glutenu. Do objawów ze strony układu pokarmowego dochodzi także spadek wagi, a jedyną formą leczenia jest ścisła dieta wykluczająca gluten. Właśnie dlatego rodzice podejrzewający u swojego dziecka alergię powinni skontaktować się z lekarzem, aby móc wykluczyć szereg innych chorób o podobnym przebiegu.

Alergia - rodzaje i objawy

Alergia kontaktowa
Jest chyba najłatwiejsza do wykrycia, bo stosunkowo łatwo skojarzyć zmianę kremu, oliwki czy marki pieluch z wypryskami na skórze. Takie podrażnienia mogą się tez pojawić w miejscu, gdzie skóra dziecka ma kontakt z zamkiem błyskawicznym czy smoczkiem (lateks i plastik też mogą uczulać).

Z kolei zmiany umiejscowione w zgięciach rąk i nóg sugerują uczulenie na detergent, w którym było prane ubranko. Unikanie substancji uczulających (zmiana środku piorącego i dwukrotne płukanie ubrań) oraz natłuszczanie skóry (nie wolno stosować maści sterydowych bez wyraźnych zaleceń lekarza!) powinno wystarczyć.

Alergia pokarmowa
Występuje rzadziej, niż się sądzi, bo tylko u 4-8% dzieci. Po spożyciu określonego pokarmu- u małych dzieci najczęściej są to:

• mleko krowie,
• jajka,
• cytrusy,
• soja,
• orzechy,
• ryby  

w organizmie dziecka występuje reakcja alergiczna ze strony układu pokarmowego:

• nudności,
• ból brzucha,
• biegunka)
• ale także atopowe zapalenie skóry (zmiany skórne – zaczerwienienia, grudki, nadmierna suchość skóry, którym to objawom towarzyszy silny świąd).
• obajwy ze strony układu oddechowego, np. przewlekły kaszel, wodnisty katar, duszność.

Leczenie AZS jest bardzo trudne i wymaga współpracy z lekarzem. Podobne objawy skórne mogą pojawiać się w przypadku uczulenia na pyłki roślin, kurz, sierść zwierząt, jednak takie objawy częściej pojawiają się u starszych dzieci. Skrajną i bardzo niebezpieczną reakcją alergiczną jest wstrząs anafilaktyczny, który może stanowić poważne zagrożenia dla życia (objawami są duszność, spadek ciśnienia krwi, obrzęki, utrata przytomności).

Leczenie uczulenia i...eliminowanie alergenów

Jest wiele leków pomagających złagodzić skutki alergii, niestety żaden z nich jej nie leczy. Dlatego w przypadku podejrzenia alergii należy przede wszystkim odnaleźć alergen. Najważniejsza jest uważna obserwacja dziecka: jakie substancje powodują u niego złe samopoczucie.

Lekarz zaczyna diagnozę od wywiadu (warto przed wizytą zrobić sobie do niego notatki), może też zaproponować testy skórne (nie są one w pełni miarodajne), oznaczenie poziomu przeciwciał we krwi lub próbę prowokacyjną (np. przez podanie uczulającego pokarmu i obserwowanie reakcji dziecka).

Pamiętaj, że u niemowląt i małych dzieci testy mogą nie być wiarygodne. Niemowlęta nie wytwarzają wystarczającej IgE (w skrócie immunoglobuliny E ), przeciwciało, które reaguje na alergeny. Co więcej prawidłowe stężenie IgE nie wyklucza alergii.

Tak więc ustalenie, czy twoje dziecko ma alergię pokarmową czy nietolerancję, jest niezwykle trudne. Badania pokazują również, że rodzice 4 razy samodzielnie „wykrywają” alergię pokarmową u swoich dzieci, niż ma to miejsce w rzeczywistości.

Jak w takim razie rozpoznasz, że wysypka pod pieluszką jest reakcją na odparzenie, a nie alergią?

Najlepsze co możesz zrobić to wnikliwa obserwacja i … prowadzenie dziennika.  Bądź jak najbardziej szczegółowa, zarówno pod względem tego, co jadłaś (jeśli karmisz piersią jak i tego, co jadło dziecko.  Zwróć uwagę na porę dnia i zaobserwuj zmiany w zachowaniu maluszka. Prowadź dziennik przez kilka tygodni, a następnie odnaleźć możliwe podobieństwa. Bez zapisywania łatwo możesz zapomnieć o tym, co jadłaś lub jak zareagowało dziecko.

Najlepszym sposobem na poprawę stanu zdrowia malucha jest wyeliminowanie z jego diety i otoczenia szkodzącego mu czynnika.

Często odnalezienie go jest bardzo trudne i niemalże niemożliwe, stąd leczenie sprowadza się do łagodzenia objawów. Po jakimś czasie większość dzieci „wyrasta” z objawów, to znaczy, lepiej toleruje niewielkie ilości alergenów.

Joanna Górnisiewicz