Objawy i leczenie cukrzycy u dziecka

Cukrzyca u małych dzieci zdarza się coraz częściej. Niestety jej leczenie, tak jak i szybkie rozpoznanie, są trudne. Cukrzyca ma różne oblicza, przebieg i przyczyny, dlatego wymaga nie tylko dyscypliny od dziecka i rodziców, ale i indywidualnego podejścia lekarza.

Rodzaje cukrzycy

Wyróżniamy dwa wiodące rodzaje cukrzycy: typu 1 (insulinozależna) i typu 2. Inne rodzaje cukrzycy, na które zapadają dzieci, to genetyczne postaci cukrzycy, takie jak MODY i utrwalona cukrzyca noworodkowa, a także przejściowa cukrzyca noworodkowa i cukrzyca wtórna. Są to jednak przypadki rzadkie. Wszystkie rodzaje cukrzycy mają wspólny mianownik – podwyższony poziom cukru we krwi, czyli hiperglikemię.

Specjaliści alarmują, że od kilku lat wśród dzieci rośnie zachorowalność na cukrzycę obydwu wiodących typów. Można na nią zachorować w każdym wieku, jednak cukrzyca u dzieci ma bardziej gwałtowny przebieg niż u dorosłych.

Za pojawienie się cukrzycy odpowiadają czynniki genetyczne, immunologiczne i środowiskowe, jednak musi o niej myśleć każdy, ponieważ występuje ona w każdym wieku i w każdym środowisku.

Jakie są objawy cukrzycy typu 1 u dzieci?

Najczęstszą postacią cukrzycy u dzieci jest cukrzyca typu 1, spowodowana niedoborem insuliny, który jest następstwem autodestrukcji (samozniszczenia) wysp trzustkowych produkujących ten hormon.

Cukrzyca typu 1 jest najczęściej diagnozowaną cukrzycą u dzieci. Przyczyną typu insulinozależnego, tj. 1, którego przyczyną jest błędna praca systemu odpornościowego niszczącego komórki odpowiedzialne za produkcję insuliny (hormon, który odpowiada za utrzymanie właściwego poziomu cukru we krwi oraz przemianę węglowodanów, białek i tłuszczów. Bez insuliny składniki odżywcze nie docierają do komórek i mięśni).

Jeśli cukrzyca typu I ujawni się klinicznie, a zazwyczaj wszystkie objawy choroby pojawiają się łącznie, nie sposób przeoczyć. Jakie są jej objawy?

• Częste wizyty w toalecie w celu oddawania moczu (w ten sposób organizm broni się, wydalając nadmiar glukozy). Może się pojawiać moczenie nocne, a podejrzenia powinny wzbudzić nocne wizyty w toalecie, jeśli dziecko do tej pory nie miało tego w zwyczaju.
• Chudnięcie. Gdy organizm odczuwa brak insuliny, zaczyna produkować ketony, inną formę energii. W tym celu rozbija tkankę tłuszczową i mięśnie, czego efektem jest utrata masy.
• Zajady na ustach.
• Wzmożone pragnienie ( dziecko pije więcej niż dotychczas).
• Wilczy głód lub brak apetytu (niepokojąca jest zmiana apetytu w każda stronę – zarówno niepohamowana ochota na jedzenie, słodycze zwłaszcza, jak i niechęć do jedzenia).
• Pogarszający się wzrok – dziecko zaczyna np. mrużyć oczy.
• Zmęczenie (niepokojące jest, kiedy dziecko, które zazwyczaj kipiało energią, zaczyna drzemać w ciągu dnia, zwłaszcza w ciągu godziny lub dwóch od spożycia posiłku z większą ilością węglowodanów, czuje niechęć do aktywności).
• Złe samopoczucie, rozdrażnienie.

Ponieważ objawy cukrzycy u dziecka ujawniają się często po epizodzie grypy, anginy czy przeziębienia, często jej objawy są zrzucane na karb infekcji. Jeśli obserwujesz niepokojące objawy, pierwszym badaniem, jakie powinnaś zrobić dziecku, jest oznaczenie glukozy we krwi.  Ponieważ w rozpoznaniu choroby nie mniejsze znaczenie, niż wyniki badań,  ma dokładnie zebrany wywiad, spisuj wszystkie niepokojące objawy, by móc je przedstawić lekarzowi.

Niemowlęta rzadko chorują na cukrzycę typu 1 – ryzyko zapadnięcia na te chorobę rośnie  wiekiem. Szczególnie dużo dzieci zapada na cukrzycę typu I między 4. a 6. rokiem życia, a najczęściej rozwija się ona między 7. a 15. rokiem życia. Bywa nazywana cukrzycą młodzieńczą.

Leczenie cukrzycy typu 1

Cukrzyca to nieuleczalna postać choroby i wymaga terapii insuliną. Cukrzycę w początkowej fazie trudno rozpoznać. Kiedy zaś pojawią się objawy, oznacza to tyle, że jest zaawansowana. Niestety nie możemy nic zrobić, by cukrzycy zapobiec. Specjaliści wiedzą, jak przebiega proces, ale nie wiedzą, co go inicjuje i jak go zahamować.

Jeżeli trzustka wydziela zbyt mało insuliny lub przestaje ją produkować, jedyną metodą leczenia jest zastosowanie insuliny podawanej w formie wstrzyknięć za pomocą specjalnych wstrzykiwaczy, tzw. piór insulinowych lub w postaci ciągłego podskórnego wlewu z użyciem osobistej pompy insulinowej.

Ilość podawanej codziennie insuliny, częstość i pora jej wstrzyknięć są zmienne i zależą od liczby spożywanych przez dziecko posiłków, ich wielkości i składu oraz od trybu życia dziecka i ewentualnej obecności dodatkowych chorób.

Odpowiedni dobór dawek insuliny, adekwatny do zmieniających się potrzeb, ma na celu utrzymanie stężenia glukozy we krwi jak najbliższego normom po to, by uniknąć niekorzystnego wpływu nadmiaru, jak i niedoboru glukozy na funkcje różnych narządów ciała.

Cukrzyca to nie wyrok. Owszem, utrudnia życie, ale można z nią żyć do późnej starości.

Powikłanie – cukrzyca typu 1

Powikłania są dotkliwe, a ich pojawianie się jest początkowo nieodczuwalnie. Niestety z czasem może dojść do uszkodzenia naczyń krwionośnych, zaburzeń wzroku i układu nerwowego, a także nerek (czasem konieczna staje się dializa, a nawet przeszczep nerki). Przy nie leczonej cukrzycy typu I może dojść do rozwinięcia się stanu zwanego kwasicą ketonową.

Jej objawami są: słodkawy zapach z ust (acetonu lub owoców), suchość w ustach, bardzo sucha skóra, wysypka i rumieniec, nudności i wymioty, utrata przytomności. Jeśli zauważysz objawy kwasicy ketonowej u dziecka, natychmiast jedź do szpitala, ponieważ zagraża to życiu i zdrowiu dziecka.

Cukrzyca typu 2

Cukrzyca typu I to choroba autoimmunologiczna, w przeciwieństwie do cukrzycy typu 2. Do niedawna ten typ cukrzycy dotyczył tylko dorosłych. Niestety zmiany cywilizacyjne (m.in. modyfikowane jedzenie), brak ruchu (siedzący tryb życia), kiepska dieta (uboga w składniki odżywcze, a bogata w „śmieciowe” jedzenie i puste kalorie) sprawiły, że chorują na nią także dzieci.

Jej główne przyczyny to nadwaga i otyłość, dlatego jej leczenie polega na zmianie diety i wprowadzeniu aktywności fizycznej.

Powikłania cukrzycy typu 2

Powikłania typu 2 cukrzycy to: nadciśnienie tętnicze, stłuszczenie wątroby, zaburzenia lipidowe, zaburzenia dojrzewania, pogłębianie oporności na działanie insuliny, zaburzenie czynności komórek wydzielających insulinę, co prowadzi do powikłań podobnych do tych, które występują w cukrzycy typu 1.

Wsparcie merytoryczne: źródło i źródło