Czy chrapanie u dziecka jest czymś normalnym?
Twoje dziecko chrapie jak stary niedźwiedź (który mocno śpi)? Z pewnością zastanawiasz się, czy to normalne, czy też powinnaś się martwić. Otóż sytuacji na pewno nie wolno lekceważyć, ponieważ chrapanie nie jest obojętne ani jego zdrowia, ani jakości codziennego funkcjonowania. Jakie są tego przyczyny? Co robić?
Czym jest chrapanie?
Chrapanie, nie tylko u dzieci, nie jest chorobą, a przejawem utrudnionego przepływu powietrza przez gardło. To konsekwencja zmian w obrębie górnych dróg oddechowych, od nosogardła do krtani, które objawiają się właśnie podczas snu.
Specjalne, niepokojące efekty dźwiękowe, jakie wydaje dziecko podczas snu, są konsekwencją zwiotczenia mięśni podniebienia miękkiego. Ponieważ dochodzi do zwężenia przestrzeni gardła - pozostaje jedynie niewielka szczelina, która pozwala we śnie normalnie oddychać. Powietrze ma utrudniony przepływ.
reklama
Przyczyny chrapania dziecka
Chrapanie, choć powszechne, nie jest normalne i na pewno nie można go bagatelizować, ponieważ może mieć to poważne konsekwencje zdrowotne. Odbija się też na jakości codziennego funkcjonowania. Aby sytuacji zaradzić, należy zacząć od ustalenia przyczyny chrapania, a tych może być wiele.
Do najczęstszych przyczyn chrapania zalicza się:
nieprawidłowości w budowie migdałków - przerośnięte migdałki podniebienne i przerost migdałka gardłowego (tzw. trzeci migdał). Przerost migdałków u dzieci jest bez wątpienia główną przyczyną chrapania. Odpowiadają przy tym nie tylko za nie, ale i za problemy z połykaniem, nawracające infekcje górnych dróg oddechowych, a nawet astmę. Jeśli chrapaniu u dziecka towarzyszy bezdech nocny, konieczne będzie usunięcie trzeciego migdałka (gardłowego) lub usunięcie dwóch pozostałych, podniebiennych.
wiotkość krtani, która najczęściej dotyczy dzieci do 2. roku życia. Powodem tej przypadłości są nie w pełni rozwinięte elementy chrzęstne w krtani. Chrapaniu towarzyszą duszności, a nawet trudności z oddychaniem, także w ciągu dnia – podczas wysiłku pojawia się świszczący, ciężki oddech. To także większe ryzyko infekcji dróg oddechowych. Wiotkość krtani z czasem zanika samoistnie.
alergie u dzieci powodują obrzęk błony śluzowej nosa i gardła, co utrudnia przepływ powietrza, dlatego są bardziej narażone na chrapanie. Jeśli dziecko pozostaje pod kontrolą alergologa, leczenie powinno poprawić jakość snu.
skrzywiona przegroda nosowa. To dolegliwość, która rzadko dokucza małym dzieciom, ponieważ zwykle nasila się w okresie intensywnego wzrostu i podczas dojrzewania. Leczy się ją operacyjnie, ale dopiero, gdy dziecko skończy 7. lat.
przeziębienie lub inne infekcje dróg oddechowych. Zdarza się, że dziecko chrapie, gdy jest chore – ma kaszel, katar czy zapalenie zatok przynosowych. Wówczas powodem wydawania niepokojących dźwięków podczas snu jest obrzęk śluzówki nosa i ograniczenia przepływu powietrza w przegrodach nosowych.
Inne możliwe przyczyny to: przewlekły katar, polipy w nosie, otyłość, bierne palenie (dziecko, przy którym palone są papierosy, narażone jest na podrażnienie i obrzęk górnych dróg oddechowych) czy nadużywanie spray’ów i kropli do nosa, które powodują niedrożność.
reklama
Leczenie i zapobieganie chrapaniu u dzieci
Jeśli twoje dziecko chrapie więcej niż trzy razy w tygodniu (a nie ma infekcji) przez dłużej niż miesiąc, zgłoś się z tym problemem do pediatry.
Najważniejsze jest ustalenie przyczyny chrapania, od niej będzie bowiem zależało leczenie i postępowanie. Niektóre przypadłości ustępują samoistnie, inne wymagają leczenia. Być może wystarczy poczekać (alergia czy wiotkość krtani), ale i możliwe, że malucha czeka operacja (np. usunięcie migdała gardłowego lub usunięcie migdałków podniebiennych).
Nie mniej ważna jest higiena snu. Ważne, by dziecko kładło się spać w pomieszczeniu, w którym nie jest ani zbyt sucho, ani zbyt i gorąco (wietrz sypialnię i nawilżaj powietrze).
Najlepszą pozycją do spania jest leżenie ba boku (język nie blokuje dróg oddechowych, a tkanki wiotkie się nie zapadają). Najgorszą – na plecach.
Dlaczego chrapanie jest niekorzystne dla zdrowia?
Zdrowy sen dziecka jest fundamentem prawidłowego funkcjonowania i rozwoju. Chrapanie niestety jest czynnikiem, który ten sen zaburza.
W większości przypadków chrapanie dziecka nie stanowi zagrożenia dla zdrowia, o ile nie towarzyszą mu przerwy w oddychaniu, tzw. bezdechy. Jednak nie wolno go lekceważyć. Podczas chrapania dochodzi bowiem do niedotlenienia organizmu (wszystkich tkanek i narządów, także mózgu), co ma swoje konsekwencje.
Dzieci, które nieprawidłowo oddychają w czasie snu, nie tylko nie wypoczywają i budzą się zmęczone, bo sen nie regeneruje, ale także wolniej i gorzej się rozwijają (podczas chrapania zaburzana jest praca mózgu, jaką wykonuje podczas snu).
Badania dowodzą, że dzieci wykazują zaburzenia koncentracji, są apatyczne i łatwo ulegają frustracji, mają gorszą zdolność do pracy, a także słabsze wyniki w nauce.
Chrapanie może też sprawić, że pojawi się bezdech senny. To powtarzające się podczas snu epizody zatrzymania oddechu. Kiedy błona śluzowa jest obrzęknięta, a drogi oddechowe zwężone, w trakcie wdechu miękkie części dróg oddechowych są zasysane z dużą siłą, w konsekwencji co pewien czas drogi oddechowe zatykają się na kilka sekund – wydaje się, że dziecko przestało oddychać.
Jeśli bezdech trwa dłużej niż 3 sekundy, jak najszybciej powiedz o tym lekarzowi. Może to świadczyć o tym, że dziecko cierpi na obturacyjny bezdech senny. Kiedy chrapanie przejdzie w bezdech nocny, staje się jeszcze bardziej dotkliwe i niebezpieczne, a i groźne. Ponieważ dochodzi do niedotlenienia organizmu, może pojawić się nadciśnienie tętnicze, choroba niedokrwienna serca, zespół metaboliczny, miażdżyca naczyń krwionośnych.
Przewlekłe i nieleczone chrapanie u osób dorosłych może być przyczyną udaru mózgu, ataku serca i cukrzycy.