Jak pielęgnować uszy niemowlaka?

Pielęgnacja uszu niemowlaka jest istotnym elementem higieny dziecka. Jej zaniedbywanie może mieć przykre konsekwencje, dokładnie tak, jak nadmierne oraz nieodpowiednie czyszczenie uszu. Co należy robić, a czego się wystrzegać? Jak często myć uszy?O czym trzeba pamiętać?

Pielęgnacja uszu niemowlaka - co warto wiedzieć?

Pielęgnacja uszu niemowlaka spędza sen z powiek wielu rodzicom. Zupełnie niepotrzebnie, ponieważ nie jest to specjalnie trudne, a prawidłowa higiena uszu niemowlaka nie wymaga specjalnych zabiegów. Wystarczy regularnie czyścić ujście przewodu słuchowego i małżowiny uszne.

- Należy czyścić to, co widać, czyli małżowiny uszne i samo ujście przewodu słuchowego. W kąpieli wystarczy to robić palcami lub cienką myjką. W celu dokładniejszej higieny małżowiny dziecko układa się w pozycji leżącej z główką zwróconą na bok. Można do tego celu wykorzystać róg ręcznika lub pieluszki, a także patyczki higieniczne.[1]

Czyszczenie uszu niemowlaka: jak często?

Uszy niemowlaka powinny być regularnie czyszczone, dwa razy w tygodniu, aby z nich usunąć wszelkie zabrudzenia. To ważne, ponieważ zaniedbania mogą wywołać stan zapalny skóry. Ma to związek z tym, że w woskowinie, która gromadzi się w przewodzie słuchowym i na małżowinie, znajdują się bakterie i zanieczyszczenia.

Pielęgnacja uszu niemowlaka jest bardzo ważnym elementem higieny dziecka. Zaniedbywania mogą przysporzyć wiele kłopotów, ale nie należy też przesadzać. Zbyt częste, codzienne czyszczenie nie jest wskazane, ponieważ może przesuszyć skórę w przewodzie słuchowym i prowadzić do nadprodukcji woskowiny.

Jak czyścić uszy niemowlaka?

Podczas kąpielizmocz palcem małżowinę uszną. Rób to delikatnie. Namydl ją i spłucz wodą. Jeśli boisz się, że do uszu dostanie się woda, niech uspokoi cię myśl, że przez dziewięć miesięcy życia płodowego do uszu maluszka dostawał się płyn owodniowy.

Zamoczenie uszu podczas kąpieli im nie zaszkodzi. Dlaczego? Kąpiąc dziecko w wanience, nie musisz specjalnie chronić uszu dziecka przed wodą, gdyż głębiej położone części ucha są oddzielone od środowiska zewnętrznego błoną bębenkową.

Narząd słuchu to nie tylko małżowina uszna, czyli część widoczna gołym okiem. Ucho składa się z trzech części: ucha zewnętrznego, ucha środkowego i ucha wewnętrznego. Każda z nich składa się z mniejszych elementów, które współpracują ze sobą, aby pomóc słyszeć.

Ponieważ wilgoć zatrzymuje błona bębenkowa, to woda, która dostała się do uszu, wypłynie sama w ciągu kilkunastu minut. Przedostanie się wody do przewodu słuchowego nie jest więc niebezpieczne dla dziecka, choć może być nieprzyjemne. Po kąpieli niezbędne jest natomiast osuszenie uszu z resztek wody zalegającej w przewodach słuchowych.

Moczenie uszu podczas kąpiel nie jest wskazane, gdy wskutek infekcji bądź urazu została przerwana błona bębenkowa. Wówczas narząd słuchu należy chronić przed wodą tak długo, jak wskaże laryngolog lub pediatra.

Bardziej dokładne oczyszczanie uszu niemowlaka przeprowadza się już po osuszeniu dziecka. Zobacz, jak powinno przebiegać czyszczenie uszu niemowlaka - krok po kroku.

Pielęgnacja uszu dziecka - krok po kroku

Bardzo ważne jest, by niemowlę leżało w pozycji, która zapewnia swobodny dostęp do małżowiny uszu. Najlepiej położyć je na boku. Co robić?

• Namoczonym w ciepłej, przegotowanej wodzie wacikiem owiń palec wskazujący i wyczyść zakamarki małżowiny usznej.
• Następnie czystym wacikiem przetrzyj płatek oraz skórę za uszkiem.
• Na koniec dokładnie osusz umyte miejsca.
• Obróć malucha na drugi bok i powtórz te czynności, czyszcząc drugie ucho.

Najbezpieczniejszym sposobem jest użycie miękkiej myjki lub płatka kosmetycznego, którymi możesz przetrzeć zewnętrzną część ucha.

Co z ciemieniuchą?

Choć ciemieniucha najczęściej pojawia się na głowie, to zdarza się, że żółtawo-brązowe łuski widać także na zewnętrznej części małżowiny usznej i na płatkach uszu. Ma to związek ze zbyt intensywną pracą gruczołów łojowych znajdujących się na skórze dziecka, a na które wpływają jeszcze hormony mamy.

Wydzielany w nadmiarze łój zasycha na skórze i łączy się ze złuszczonymi komórkami naskórka. W rezultacie tworzą się ciemnożółte plamy. Ciemieniucha nie boli dziecka ani nie swędzi. Ponieważ jednak może zatykać pory skóry i wywoływać stany zapalne, trzeba ją usunąć. Co robić?

Aby usunąć ciemieniuchę z uszu, wystarczy smarować skórę oliwką dla niemowląt. Nie wolno jej zdrapywać! Gdy łuski zmiękną, łatwo je zmyć za pomocą wacika. Jeśli to nie pomaga, warto użyć kremu lub olejku przeciw ciemieniusze.

Czyszczenie uszu niemowlaka. Uważaj z patyczkami do uszu!

Nie wkładaj patyczków higienicznych do ucha! Te powinny być używane jedynie do zbierania nadmiaru zrogowaciałego naskórka i czyszczenia małżowiny usznej. Wkładając je głębiej możesz uszkodzić delikatną skórę i spowodować zapalenie lub nawet naruszyć ważne struktury ucha.

Drażnienie przewodu słuchowego patyczkiem higienicznym nie tylko wpycha woskowinę w głąb kanału słuchowego, ale również grozi przebiciem błony bębenkowej. Ponadto zwiększa produkcję woskowiny, a w niektórych sytuacjach może dojść do stanu zapalnego ucha.

Jak usunąć woskowinę?

Dla wielu rodziców problemem jest woskowina, która tworzy się w zewnętrznej części narządu słuchu. Czy ja usuwać? Jeśli tak, to jak to robić?

Powstawanie woskowiny w uchu jest naturalnym i pożadanym zjawiskiem. Mieszanina wydzieliny gruczołów łojowych i potowych w przewodzie słuchowym pełni wiele pożytecznych funkcji.

Co to jest woskowina?

Woskowina składa się głównie ze skwalenu, lanosterolu i cholesterolu, co zapobiega rozwojowi bakterii i grzybów. Jej obecność nie tylko chroni uszy przez infekcjami, ale i natłuszcza zewnętrzny przewód słuchowy, wychwytuje drobne cząsteczki kurzu i brudu, dzięki czemu nie mogą dostać się w głąb ucha, do błony bębenkowej.

W warunkach fizjologicznych zostaje samoczynnie usunięta. Jest to możliwe dzięki migracji komórek skóry na zewnątrz oraz obecności włosków.

Woskowina (z łacińskiego cerumen) jest mieszaniną wydzielin gruczołów łojowych i potowych skóry przewodu słuchowego zewnętrznego oraz złuszczonych komórek naskórka. Jest fizjologiczną substancją pełniącą rolę ochronną oraz nawilżającą i oczyszczającą skórę tej okolicy. Jej wygląd, konsystencja i ilość są uwarunkowane genetycznie, u większości osób rasy białej i czarnej woskowina jest wilgotna, miękka, barwy od żółtej do ciemnobrązowej. Normalnie jest ona eliminowana przez mechanizmy samooczyszczania związane z przesuwaniem się naskórka i ruchami żuchwy. - dr hab. med. Bożena Skotnicka, otolaryngolog. [2]

Woskowina jest niezbędna, dlatego podczas czyszczenia uszu niemowlaka należy usuwać wyłącznie tę, która sama wypłynęła i osadziła się we wnętrzu małżowiny usznej. To ważne, ponieważ gdy nie będzie to czynione na bieżąco, może utworzyć się czop. Zaleganie woskowiny sprawia, że maluch może mieć kłopoty ze słuchem, szumy uszne, ból, swędzenie ucha oraz zawroty głowy. W tych przypadkach ważne jest, by czyścić uszy niemowlaka.

Usuwanie czopu woskowinowego

Może się zdarzyć, że pomimo właściwej pielęgnacji uszu dojdzie do powstania czopu woskowinowego (inaczej korek woskowinowy). Co wtedy?

Jeżeli konieczne jest oczyszczenie przewodu słuchowego, zakropl uszy dziecka preparatem do czyszczenia uszu przeznaczonym do usuwania woskowiny (są dostępne w aptekach w postaci kropli. Te są lepsze niż spray do uszu).

Wybierz preparat odpowiedni dla niemowlaka. Dobrze, gdyby miał działanie antybakteryjne, przeciwgrzybicze i łagodzące podrażnienia. Podczas wpuszczania kropelek połóż dziecko na boku. Niech chwilę poleży w tej pozycji, aby preparat trafił w głąb ucha.

Czyszczenie skóry za uszami

Pielęgnując niemowlaka nie można zapomnieć o skórze za uszami. Często tworzy się na niej skorupa. Zwykle ma to związek z tym, że w czasie karmienia z ust malucha wypływa strużka mleka. Ta często cieknie po brodzie, gromadząc się za uchem, często niezauważona zasycha. To dlatego, by nie dopuścić do jej powstania, miejsce za uszami trzeba przemywać podczas każdego mycia uszu.

Zanieczyszczenia zza ucha można usunąć za pomocą płatka kosmetycznego nasączonego wodą lub zmiękczyć oliwką, by usunąć skorupkę podczas mycia główki.

Skóra za uszami niemowlaka również może się odparzyć. Dzieje się tak, gdy okolice nie zostaną dobrze osuszone po kąpieli. Jeśli dojdzie do podrażnienia, trzeba skórę posmarować kremem łagodzącym (np. stosowanym do pielęgnacji pupy).

Kosmetyki i preparaty do czyszczenia uszu

Jakie kosmetyki i akcesoria przydadzą się do pielęgnacji uszu niemowlaka? Czym czyścić uszy niemowlaka? Zdecydowanie letnią, przegotowaną wodą oraz płatkami kosmetycznymi. Preparaty do czyszczenia uszu - krople czy spray do uszu - niemowlaka nie są niezbędne, ale bywają pomocne.

Choć najlepszym rozwiązaniem jest woda, ta nie zawsze zdaje egzamin. To dlatego dobrze mieć pod ręką preparat usuwający nadmiar woskowiny. Najlepiej by był to produkt bezpieczny dla najmłodszych pacjentów, a i miał specjalną, wyprofilowaną końcówkę. Dobrze, by miał także działanie antybakteryjne i przeciwgrzybicze, nawilżał przesuszoną skórę przewodu słuchowego oraz łagodził ewentualne podrażnienia.

Ponieważ uszy są narażone na działanie czynników atmosferycznych, zarówno silne słońce, jak i zimne powietrze oraz mróz, należy je chronić nie tylko nakryciem głowy, ale i warstwą ochronną, czyli odpowiednim kremem (z wysokim filtrem przeciwsłonecznym latem i tłustym kremem ochronnym zimą).

Do pielęgnacji uszu warto także używać kremów i balsamów nawilżających. Należy nimi smarować nie tylko skórę na uszach, ale i za nimi. To zapobiega jej wysuszaniu się. Dobrze mieć również pod ręką oliwkę, która pomoże na problemy z ciemieniuchą.

Co robić, gdy pojawi się ból ucha?

Urazy mechaniczne, oparzenia i odmrożenia małżowiny usznej, zaklinowane ciała obce, ukąszenia, ale również czopy woskowinowe oraz zapalenie bakteryjne przewodu słuchowego zewnętrznego mogą wywołać różne schorzenia ucha i ból. Jedną z najczęstszych chorób jest ostre zapalenie ucha środkowego i zapalenie ucha zewnętrznego.

Infekcji najczęściej towarzyszy:

• gorączka,
• rozdrażnienie i płaczliwość;
• brak apetytu, niechęć do jedzenia,
• wymioty i biegunka,
• ciągłe bądź częste dotykanie przez dziecko swoich uszu.
• wydzielina ropna z ucha (oznacza przebitą błonę bębenkową w wyniku infekcji ucha środkowego).

W celu rozpoznania i leczenia zapalenia ucha należy udać do pediatry lub laryngologa dziecięcego, który na podstawie wywiadu i badania dziecka postawi diagnozę.

[1] https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/pielegnacja/52306,higiena-uszu-noska-i-paznokci

[2] https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/lista/62124,usuwanie-woskowiny-u-dziecka