Jak leczyć odparzenia pupy domowymi sposobami?

Nad tym, jak leczyć odparzenia pieluszkowe u niemowląt, głowi się niejeden rodzic. Z pomocą przychodzą zarówno specjalistyczne preparaty, jak i zabiegi pielęgnacyjne oraz różne domowe sposoby. Zmianom skórnym najlepiej zapobiegać, jednak gdy się pojawią, trzeba działać szybko i skutecznie. Co robić, by pomóc maluszkowi? Jak leczyć odparzenia pupy?

Odparzenia skóry to zmiany skórne: czerwone, podrażnione, zaognione, wilgotne lub suche. Najczęściej pojawiają się pod pieluszką, w pachwinach, pod pachami, ale i fałdach szyi.

Odparzenia pieluszkowe powstają na skutek działania wilgoci, ciepła, bakterii i grzybów. Ma to związek z tym, że skóra znajdująca się pod pieluszką narażona jest na stały kontakt z moczem i kałem, które działają drażniąco. Zmiany pojawiają się, kiedy dziecko w mokrej pieluszce zbyt długo przebywa .

Odparzenia pupy są jednym z najczęściej występujących problemów dermatologicznych i dzieci do trzeciego roku życia, zwłaszcza niemowląt. Problem ten dotyka niemal każde dziecko, co najmniej jeden raz w ciągu pierwszych lat życia.

Większe narażenie na odparzenia i infekcje skóry u najmłodszych dzieci wynika między innymi z noszenia pieluch. Nieprzewiewna pielucha sprawia, że przy skórze jest ciepło i wilgotno. A to sprzyja namnażaniu się grzybów i bakterii. Wilgotna skóra dziecka jest też bardziej podatna na macerację i uszkodzenie, a w dalszym etapie na infekcję. Pamiętaj, żeby jak najczęściej zmieniać dziecku pieluchę, dzięki temu skóra malucha pozostanie sucha.
Aleksandra Malewska, lekarz [1]

Odparzenie pupy niemowlaka wywołuje:

• częste oddawanie moczu i kału, noszenie pieluch, rzadkie zmienianie pieluszek. Kontakt skóry z moczem lub kałem sprawia, że dochodzi do jej podrażnienia,
• nieodpowiednia pielęgnacja skóry, niedostateczna bądź nieodpowiednia higiena,
• niedokładne wysuszenie skóry po myciu,
• wilgotne środowisko w okolicach miejsc intymnych,
• zbyt wysokie pH skóry dziecka,
• bardziej wrażliwa i podatna skóra na powstawanie odparzeń,
• nadmierne pocenie się dziecka związane z przegrzaniem, upały,
• zakażenia układu moczowego,
• infekcje grzybicze lub bakteryjne skóry,
• biegunki,
• rozszerzanie diety dziecka, nieodpowiednia dieta,
• antybiotykoterapia,
• uczulenia na substancje zawarte w pieluszkach, chusteczkach nawilżanych czy kosmetykach pielęgnacyjnych.

Choć odparzenia u niemowląt zdarzają się często, gdy nie są skutecznie leczone, mogą zamienić się w coś poważniejszego (np. pieluszkowe zapalenie skóry). Często dochodzi do rozwoju drożdży lub bakterii, wycieku ropy, któremu może towarzyszyć gorączka.

Na rynku dostępnych jest wiele maści i kremów przeznaczonych do zapobiegania, ale i leczenia odparzeń pieluszkowych. Istnieją na to także proste domowe sposoby.

Ponieważ pojawianiu się odparzeń pupy sprzyjają błędy pielęgnacyjne, w tym przede wszystkim stosowanie niewłaściwych dermokosmetyków oraz zbyt rzadkie przewijanie dziecka:

Pamiętaj o częstym przewijaniu

Skóra niemowląt jest bardzo delikatna i narażona na szkodliwe działanie bakterii, wirusów czy grzybów. Niestety wilgoć, mocz i wysoka temperatura, które występują w pieluszkach sprzyjają powstawaniu podrażnień.

Dlatego kluczowe jest, by dziecko przewijać często i regularnie: co dwie – trzy godziny i jak najszybciej po każdym wypróżnieniu. To pozwoli nie dopuścić do pojawienia się podrażnień. Pieluszki należy zmieniać zarówno w dzień, jak i w nocy.

Bardzo ważne jest, by zwracać uwagę na to, jak oczyszczane jest miejsce z odparzeniem. Należy przemywać okolice intymne maluszka ciepłą wodą, najlepiej przegotowaną, bez dodatków środków myjących. W wyjątkowych sytuacjach można użyć chusteczek pozbawionych zapachu. Bardzo ważne jest także delikatne osuszanie pupy niemowlaka

Po oczyszczeniu i osuszeniu pupy trzeba pamiętać o nałożeniu na delikatną skórę pupy dziecka cienkiej warstwy kremu ochronnego (gruba warstwa zamyka pory i skóra nie może oddychać). Krem lub maść o pielęgnacji pupy dziecka powinna nawilżać skórę, ale i chronić ją przed wilgotnością. Ważne, by zawierała jak najmniej substancji chemicznych.

Po nałożeniu preparatu należy odczekać chwilę, by się wchłonął. Czynność tę powtarza się przy każdej zmianie pieluszki. To dobry moment na wietrzenie pupy niemowlaka. Warto pozwolić mu odpocząć od pieluszki i poleżeć bez niej.

- Do codziennego stosowania poleca się kremy pielęgnacyjne przeciwko odparzeniom, a nie „na odparzenia”, ponieważ skład i postaci recepturowe tych preparatów się różnią. Nie należy stosować profilaktycznie preparatów na bazie cynku (tzw. ochronnych), które zazwyczaj są dostępne w postaci past, przez co szczelnie przylegają do zdrowej skóry, podrażniają ją i sprzyjają występowaniu zmian zapalnych. dr n. med. Katarzyna Kisiel [2]

Zadbaj o odpowiednie pieluszki

Wybierając pieluszki należy kupować te, które nie są wybielane chlorem, a wystrzegać tych, które zawierają dodatki zapachowe oraz barwniki. To może podrażniać skórę maleństwa.

Ważna jest również wielkość pieluszki. Za mała będzie uciskać oraz stwarzać niebezpieczeństwo powstania otarć i innych uszkodzeń naskórka. Zbyt duża nie spełni swojej funkcji. Trzeba także pilnować, by pieluszka powinna nie była zapięta zbyt mocno, a do pupy dziecka mogło dostać się powietrze.

Pieluchy wielorazowe - ekologiczny sposób na zapobieganie odparzeniom pieluszkowym? Tak, ale warto pamiętać, by do ich prania używać delikatnych środków piorących. Ważne jest także, by prać je w wysokiej temperaturze i dokładnie wypłukać.

Co robić, jeśli zauważysz, że pupa niemowlaka jest podrażniona i zaczerwieniona, czyli pojawiły się odparzenia?

Bardzo ważne jest odpowiednie oczyszczanie pupy. Zamiast nawilżanych chusteczek do przemywania pośladków używaj letniej, przegotowanej wody. Możesz przygotować lekki napar z rumianku (uważaj, bo może uczulać).

Jeśli niemowlę zrobi kupkę, przemyj pośladki pod bieżącą wodą. Jeśli na spacerze musisz sięgnąć po chusteczki dla niemowląt, wybieraj wyłącznie te, które nie zawierają zbędnych dodatków, są bezzapachowe i bezalkoholowe.

Przy osuszaniu skóry nigdy jej nie pocieraj, a pupę dziecka osuszaj delikatnie dotykowo miękką pieluszką lub ręcznikiem.

Przed założeniem czystej pieluszki, po każdym przewijaniu posmaruj pośladki cienką warstwą kremu lub maści (np. zawierające alantoinę, D-pantenol lub lanolinę).

- Zaleca się, aby skórę okolicy pieluszkowej przemywać wacikiem nasączonym w wodzie, ewentualnie z dodatkiem delikatnego syndetu (tzw. mydło bez mydła), a skórę zabezpieczyć przed drażniącym działaniem kału i moczu za pomocą tłustych preparatów, na przykład maści zawierających alantoinę, wazelinę, D-pantenol (najlepiej posiadających atest odpowiedniej instytucji, np. pozytywną opinię Instytutu Matki i Dziecka lub Centrum Zdrowia Dziecka). Odpowiednio dobrany preparat nawilża, natłuszcza, uelastycznia, regeneruje naskórek oraz zapobiega podrażnieniom i utracie wody.
dr n. med. Katarzyna Kisiel [3]

Można nanieść dłońmi odrobinę mąki ziemniaczanej. Sprawdzają się również zasypki łagodzące stany zapalne i towarzyszące im objawy, nawilżające i regenerujące tkanki, dostępne bez recepty. Nie wolno używać sypkich pudrów w dużych ilościach, ponieważ ich nadmiar staje się wilgotny, co podrażnia skórę dziecka. Wiele mam zaleca smarowanie odparzonej skóry dziecka swoim pokarmem.

Warto inicjować wietrzenie pupy, czyli pozwalać, by maluch leżał chwilę bez pieluszki. Swobodny dostęp powietrza sprawia, że skóra goi się szybciej.

Do kąpieli dziecka warto stosować emolienty, czyli środki nawilżające i natłuszczające skórę. Na podrażnioną pupę można stosować również siemię lniane lub płatki owsiane dodane do kąpieli.

Dobrym pomysłem jest kąpiel w krochmalu. Do niewielkiej ilości zimnej wody dodaj 2 łyżki mąki ziemniaczanej. Zamieszaj, a następnie zawiesinę połącz z litrem gorącej wody. Całość wlej do wanienki i dodaj chłodniejszą wodę, tak aby uzyskać odpowiednią temperaturę do kąpieli.

Okolice dotknięte odparzeniami można przemywać wodą z sodą oczyszczoną: dwie czubate łyżki trzeba połączyć z jedną szklanką wody. Roztwór powinien chwilę pozostać na skórze.

A co z nadmanganianem potasu?

W przypadku nadkażeń wspomagająco można zastosować krótkie, kilkuminutowe kąpiele odkażające lub „nasiadówki” w roztworze nadmanganianu potasu. Co ważne:

• nie wolno ich stosować zbyt długo ani zbyt często, ponieważ mogą przesuszyć skórę i wywoływać podrażnienia,
• bardzo ważne jest, by przygotować odpowiedni roztwór. Wystarczy zaledwie kilka kryształków bardzo dokładnie rozpuszczonych w letniej wodzie. Roztwór powinien być lekko różowy i przejrzysty, nie fioletowy.

Jeśli stan skóry nie poprawi się w przeciągu trzech dni, trzeba udać się do lekarza pediatry, który przepisze silniejsze specyfiki. Należy się z nim skontaktować także w sytuacji, gdy:

• rumień stale się powiększa i zaognia,
• rumień zaczął się łuszczyć i pojawiła się wysypka. To może być pieluszkowe zapalenie skóry (PZS, (napkin dermatitis, diaper dermatitis). Pieluszkowe zapalenie skóry to takie objawy to: plamy rumieniowe, grudki, pęcherzyki, nadżerki, złuszczanie naskórka zlokalizowane w miejscu przylegania pieluszki,
• pojawiły się krostki, grudki, wysięk bądź strupki. W przypadku odparzenia pupy to sygnał, że doszło do bakteryjnego zapalenia skóry.

W takich sytuacjach niezbędne jest zastosowanie leków, takich jak preparaty przeciwdrożdżakowe, przeciwbakteryjne, przeciwzapalne preparaty sterydowe o działaniu miejscowym, leki przeciwhistaminowe.

Natychmiast skontaktuj się z lekarzem, jeśli odparzenia pieluszkowe sprawiają, że:

• dziecko płacze z bólu podczas przewijania,
• ma gorączkę,
• wysypka rozprzestrzenia się po innych częściach ciała.