Jak sprawić, by dziecko polubiło mycie zębów?

Dlaczego mycie zębów jest ważne?

Mycie zębów jest bardzo ważne nie tylko ze względów estetycznych, ale i zdrowotnych. Zarówno zaniedbanie higieny, jak i popełniane błędy mogą prowadzić do pojawienia się próchnicy i wielu zmian, takich jak przebarwienia (żółte ząbki, białe i czarne plamki). Konsekwencje są poważne. To ból i cierpienie dziecka, ale także dyskomfort, wstyd i kompleksy.

Mycie zębów u dzieci - od kiedy?

Kiedy należy zacząć dbać o zęby? Dentyści sugerują, by o zęby maluszka zadbać bardzo wcześnie, zanim jeszcze pojawi się pierwszy ząbek. To nic skomplikowanego: wystarczy palec mamy lub taty, koniecznie owinięty w wilgotną gazę.

Jak myć żeby niemowlęcia? To proste:

• Połóż dziecko na swoich kolanach, z jego głową blisko twojej klatki piersiowej.

• Delikatnie przecieraj górne i dolne dziąsła wilgotnym kawałkiem gazy. W sklepach można dostać również szczoteczki do zębów dla niemowlaka, w formie gumowej nakładki na palec.

• Staraj się wykonywać te czynności co najmniej dwa razy dziennie. Kiedy dziecko jest bardzo małe i wymaga częstego karmienia, dobrym nawykiem jest delikatne wycieranie dziąseł wodą.

Przyzwyczajanie dziecka do pewnej procedury powinno ułatwić późniejsze wprowadzenie szczoteczki. Po wyrznięciu się zęba możesz zacząć myć go szczoteczką z małą główką i miękkim włosiem, koniecznie bez pasty do zębów.

Mycie dziąseł u niemowląt, czyli oczyszczanie buzi z cukru z mleka, pomaga zapobiec jego rozkładowi (dzięki czemu nie stanie się on pożywką dla bakterii, nie pojawi się próchnica). Ponadto masowanie może pomóc pobudzić krążenie i zmniejszyć ból związany z ząbkowaniem.

Zaleca się czyszczenie dziąseł niemowlęcia wilgotną myjką szczególnie przed snem. Po szczotkowaniu nie podawaj już mleka. Pozwoli to uniknąć próchnicy butelkowej, choroby spowodowanej długotrwałym kontaktem z napojami zawierającymi cukier, także mlekiem.

Mycia zębów i dbania o higienę jamy ustnej u najmłodszych nie wolno zaniedbywać, zwłaszcza że wraz z upływem czasu stanie się to jeszcze ważniejsze. Dziecko zacznie jeść więcej słodyczy i pokarmów stałych, które będą wchodzić pomiędzy zęby, co będzie wymagało jeszcze dokładniejszego szczotkowania.

Mycie zębów – o czym pamiętać?

Zęby malucha wymagają czyszczenia dwa razy dziennie: rano i przed snem, a najlepiej po każdym posiłku.

Używaj małej, miękkiej szczoteczki do zębów przeznaczonej dla dzieci w określonym wieku. Nie kupuj szczoteczki „na wyrost”, zwłaszcza że trzeba ją często zmieniać.

Dopóki dziecko nie skończy 18 miesięcy, nie używaj pasty, zwłaszcza z fluorem. Mocz szczoteczkę w wodzie, chyba że dentysta zaleci inaczej. Gdy dziecko skończ 2 lata, możesz zacząć używać pasty o niskiej zawartości fluoru, chyba że dentysta zaleci wyższą moc fluoru.

Nie należy przesadzać z ilością pasty do zębów. Wystarczy na szczoteczkę nałożyć cienką warstwę pasty - nie więcej niż ilość pasty wielkości ziarna ryżu. Gdy dziecko skończy 3 lata, ilość pasty do zębów można zwiększyć do wielkości ziarna grochu.

Samo czyszczenie zębów nie gwarantuje ochrony przed próchnicą. Ważna jest również dieta. Unikaj podawania dziecku słodkich pokarmów i napojów, takich jak sok owocowy, napoje gazowane czy mleko smakowe.

Jeśli dziecko ma zęby, które się stykają, należy je również nitkować przynajmniej raz dziennie.

Jak myć zęby starszego dziecka?

Dziecko może zacząć pomagać w czyszczeniu zębów dopiero w wieku około 2 lat, choć pomocy i nadzoru rodzica przy czyszczeniu zębów wymaga nawet do 8 roku życia. Kluczowe jest zaszczepienie dobrych nawyków i nauczenie dziecka odpowiedniej techniki czyszczenia jamy ustnej.

Jak myć zęby dziecka?

• Stań lub usiądź za dzieckiem, aby czuło się bezpiecznie. Mycie zębów przed lustrem też jest dobre, ponieważ pozwala zobaczyć buzię dziecka.

• Chwyć podbródek dziecka w dłonie, opierając głowę o ciało.

• Nałóż pastę na szczoteczkę do zębów. Zachęcaj dziecko do szczotkowania zębów bez jej połykania.

• Ustaw szczoteczkę pod kątem 45 stopni, skieruj włosie szczoteczki do dziąseł. Poruszaj nią delikatnymi, okrężnymi ruchami, aby oczyścić zewnętrzną i wewnętrzną stronę zębów oraz dziąseł. Umyj kolejno wszystkie zęby i język. Jeśli używasz elektrycznej szczoteczki do zębów, unikaj poruszania szczoteczką w kółko. Trzymaj rękę nieruchomo i prowadź szczoteczkę po zębach i dziąsłach dziecka.

• Opłucz szczoteczkę, aby zmyć pastę do zębów.

• Co ważne: nie ma potrzeby płukania jamy ustnej po szczotkowaniu, ponieważ pozostawiona pasta z fluorem chroni zęby.

Jak nauczyć dziecko mycia zębów? Przede wszystkim upewnij się, że zademonstrowałaśłeś, jak szczotkować zęby i jakie kroki są z tym związane. Następnie asystuj dziecku pamiętając, że trening czyni mistrza.

Sposoby, by dziecko polubiło mycie zębów

Co zrobić, by dziecko polubiło szczotkowanie zębów? Na różne dzieci działają różne sposoby, musisz wiec uzbroić się w cierpliwość i wytrwale eksperymentować. Przetestuj pomysły innych rodziców borykających się z tym samym problemem. Skorzystaj ze zgromadzonych podpowiedzi.

Modeluj zachowanie

Maluchy uwielbiają naśladować wszystko, co robią rodzice. Stwarza to świetną okazję, by zachęcić je także do dbania o higienę jamy ustnej. Zacznij od kupienia dla was szczoteczek w takich samych kolorach, a i pokazuj, że codziennie myjesz zęby (zarówno rano i wieczorem, jak i po posiłku). Dobrym pomysłem jest wspólne mycie jamy ustnej.

Niech mycie zębów będzie codzienną rutyną

Każda rodzina ma rutynę opartą na swoim harmonogramie. To nie tylko porządkuje dzień i sprawia, że jego przebieg jest przewidywalny, ale i wpływa na rozwój dziecka, zapewniając poczucie bezpieczeństwa i stabilności.

Rutyna dotyczy posiłków, sprzątania, prac domowych, ale także higieny i mycia zębów. Wypracuj ją i przestrzegaj rytmu dnia. W kontekście mycia zębów typowy jest na przykład schemat: zabawa, kolacja, kąpiel, mycie zębów, czytanie książeczki, sen.

Pamiętaj, że wszystko, co robisz, może być dla dziecka nauką. A im częściej to robisz, tym bardziej staje się to rutyną i po prostu naturalną czynnością oraz częścią dnia. Mycie zębów to tak samo ważna, ale i oczywista czynność jak toaleta buzi czy części intymnych. Po prostu się ją wykonuje, nie dyskutując z sensem i nie podważając zasadności.

Zaczynaj od małych kroków

Jeśli dziecko nie lubi mycia zębów, co demonstruje w mniej lub bardziej ekspresyjny sposób, naukę pielęgnacji jamy ustnej zaczynaj sposobem, od małych kroków.

Usiądź w łazience obok dziecka, tak aby dobrze cię widziało. Myj zęby, robiąc to powoli i dokładnie. Pokaż maluchowi, jak płuczesz usta, używając kubeczka i jak wypluwasz wodę do umywalki. Nagradzaj każdą próbę naśladowania, na przykład włożenie szczoteczki do małej buzi czy to, że dziecko samo wykonało kilka ruchów.

Jeżeli ten sposób nie zadziała, nie naciskaj. Wpychanie na siłę szczoteczki do buzi dziecka jest niebezpieczne i prawie zawsze źle się kończy (możesz przestraszyć, a nawet zranić dziecko).

Kiedy dziecko bez oporów wkłada szczoteczkę do buzi, przejdź do następnego etapu: pozwól, by wyszczotkowało ci zęby twoją szczoteczką. Możesz próbować w tym samym czasie czyścić zęby dziecka jego szczoteczką (nigdy nie zamieniajcie się szczoteczkami ani nie używajcie wspólnej, gdyż możesz niechcący zainfekować dziecko bakteriami powodującymi próchnicę).

Mycie zębów może być zabawą

Nie oczekuj, że dziecko będzie tak samo podekscytowane myciem zębów, jak wyjściem na plac zabaw czy do parku rozrywki. Nie znaczy to jednak, że nie może kojarzyć się z zabawą.

Co zrobić, by mycie zębów nie wiało nudą i nie kojarzyło się, że to przykry obowiązek? Znajdź kilka piosenek o myciu zębów. Kiedy nadejdzie czas szczotkowania, powiedz dziecku, że teraz jest pora dnia, kiedy myjemy zęby i zaczynamy śpiewać piosenkę o szczotkowaniu. Udaj się do łazienki, śpiewając (a nawet przy tym tańcząc), weź szczoteczkę do zębów i zacznij swoją super zabawną codzienną rutynę. Użyj minutnika, aby rozpocząć odliczanie. Kiedy skończycie, daj dziecku znać, że to była świetna robota!

Inna strategia, którą możesz wypróbować, polega na użyciu lustra. Postaw dziecko na stołeczku (cały czas stojąc tuż za nim i chroniąc je przed spadnięciem) i pozwól mu przyglądać się swemu odbiciu. Poproś, by się uśmiechnęło i policz jego ząbki, dotykając każdego szczoteczką (nie palcem). Poproś, by dziecko umyło każdy z nich lub samodzielnie szczotkuj zęby.

Możesz też udawać, że każdy ząbek chce dostać równą ilość pasty i dlatego trzeba je umyć dokładnie i „sprawiedliwie” wyszczotkować. Niektóre dzieci reagują pozytywnie na zabawę, w której dziecko nadaje każdemu ząbkowi imię i pucuje każdy po kolei tak, by żaden nie był poszkodowany. Pozwala to mu zaangażować się emocjonalnie i sprawić, by mycie zębów stało się o wiele mniej nudne.

Inne pomysły na zabawy? Dzieci chętnie myją zęby pluszaka czy lalki, a nawet zębów zabawek do kąpieli. Czytajcie książki o zębach i higienie jamy ustnej. Tłumacz, że inne dzieci też myją zęby, bo to ważne. Udawaj, że jesteś dentystą i rozmawiaj o skutkach niemycia zębów i profilaktyce próchnicy, czyli myciu ząbków. W trakcie szczotkowania rób głupie miny.

Daj wybór

Gdy dziecko będzie nieco starsze, zaczyna wyrażać większą niezależność. Badania pokazują, że dużo dobrego można zdziałać, dając mu możliwość wyboru. Może to pomóc we współpracy i sprawić, że młody człowiek poczuje, że ma kontrolę.

Kiedy dziecko będzie już wystarczająco duże, by zacząć używać pasty do zębów, pozwól mu spośród zaproponowanych przez ciebie wybrać swoją ulubioną (często ważniejsze dla niego jest atrakcyjne opakowanie niż smak czy zapach pasty). Możesz też pozwolić dziecku wybrać szczoteczkę i kubeczek. To dokonała strategia i pomysł. Dziecko zrobi to, o co je prosisz, w taki sposób, jaki wybierze. To korzystne dla obu stron. Młody człowiek uczy się dbania o siebie, a i jest zachęcany do samodzielności.

Zachowaj spokój

I najważniejsze: co zrobić, gdy dziecko nie chce myć zębów? Zachować spokój. Pozwalanie mu na samodzielną naukę i mycie zębów może czasami być frustrujące. To oczywiste, że maluch nie dostanie się do każdego zakamarka, nie domyje dokładnie każdego zęba, grzebie się przy tym jak mucha w smole, a i prawdopodobnie robi okropny bałagan. Każdy rodzic zrobiłby to lepiej i szybciej. Nie ma jednak wyjścia. Trzeba być cierpliwym, wyrozumiałym i zachować spokój.

Warto pamiętać, że głównym celem tego etapu nauki jest zaszczepienie dziecku nie tylko umiejętności, ale i samodzielności, przynajmniej w zakresie podstawowych funkcji, takich jak karmienie, higiena i chodzenie do łazienki (jeszcze nie pora na wyprowadzanie się).

Należy trzymać fason także z innego powodu. Sfrustrowany i zdenerwowany, niecierpliwy i poirytowany rodzic nie dość, że nie nauczy niczego, to i zniechęci dziecko zarówno do mycia zębów, jak i do podejmowania prób opanowania i doskonalenia nowych umiejętności.

Niezależnie od tego, jaką strategię obierzesz, nie spodziewaj się, że będzie łatwo. Nie oczekuj też, że maluch w krótkim czasie dojdzie w myciu zębów do perfekcji (często brakuje mu zdolności manualnych, nawet jeśli nadrabiają ich brak entuzjazmem). Najlepiej połączcie siły: niech dziecko myje zęby samodzielnie, a ty na koniec procedury zaproponuj pomoc i wsparcie, czyli doczyść te zęby i miejsca, które najpewniej zostały pominięte.

A tak na marginesie, wybierz też dobrego dentystę, który ma profesjonalne podejście do dzieci. Odwiedzajcie go regularnie, od najmłodszych lat. To kolejny ważny krok w nauce prawidłowej higieny jamy ustnej.