Wymioty u dziecka

Wymioty są najczęściej objawem choroby lub jakiegoś zaburzenia. Bywa, że są objawem chwilowego złego samopoczucia, ale mogą też oznaczać poważniejszą chorobę, dlatego rodzic musi uważnie obserwować dziecko, aby móc w razie potrzeby odpowiednio zareagować.

Co robić, gdy dziecko wymiotuje?

Maluch nie wie, co się z nim dzieje, zupełnie nie panuje nad swoim ciałem, a w dodatku wracająca treść żołądkowa wywołuj pieczenie w przełyku, a nawet ból. Spokój rodzica pomaga zrozumieć, że nie dzieje się nic takiego, z czym nie można sobie poradzić.

W czasie wymiotów najlepiej maluchowi przytrzymywać głowę i górną część ciała nad miską (na przykład jedną rękę trzymając na klatce piersiowej, drugą na czole), to pomaga opanować szarpiące dzieckiem torsje, ale przekazuje też uspokajający komunikat „jestem przy tobie”.

Pochylenie pomaga także zapobiec zachłyśnięciu, które czasami staje się nawet przyczyną zachłystowego zapalenia płuc. Gdy dziecko skończy wymiotować, dobrze jest obetrzeć mu buzię ściereczką zmoczoną w wodzie, starsze dziecko może przepłukać usta dużą ilością czystej wody, która pomoże zmniejszyć stężenie kwasów w ustach. Mycie zębów jest o tyle niewskazane, że może ponownie sprowokować wymioty.

Jak zapobiec odwodnieniu podczas wymiotów

Najgroźniejszą konsekwencją wymiotów, szczególnie w przypadku małego dziecka, jest odwodnienie. Dla przedszkolaka jednorazowe wymioty nie są groźne, ale już w przypadku niemowlęcia mogą być niebezpieczne, zwłaszcza jeżeli są obfite, a towarzyszą im wysoka gorączka czy biegunka.

Aby zapobiec odwodnieniu, trzeba dziecku regularnie dostarczać niewielką ilość płynów. Jeśli maluch pije mleko mamy, to ono będzie dla niego nie tylko doskonałym piciem, ale i najlepszym lekarstwem. Nie powinno natomiast podawać się mleka modyfikowanego ani nic do jedzenia – organizm potrzebuje wszystkich sił do walki z zagrożeniem, a nie do trawienia.

Picie powinno podawać się w niewielkich porcjach (2-3 łyżeczki naraz) i regularnie (co 10-15 minut). Większa ilość płynu może spowodować ponowne wymioty. Początkowo do picia najlepsza jest zwykła, przegotowana woda.

Kiedy do lekarza?

Wymioty mogą być spowodowane błahymi przyczynami: zbyt głęboko wsadzonym do buzi palcem, nieprzyjemnym zapachem, przejedzeniem, chorobą lokomocyjną (mogącą się pojawić nawet przy zbyt długim bujaniu na huśtawce), ale też przegrzaniem, zatruciem pokarmowym, infekcją wirusową, stanem zapalnym organizmu (zapaleniem ucha, gardła, wyrostka robaczkowego). Dlatego dziecko trzeba bacznie obserwować i zawsze zgłosić się do lekarza, gdy:

Niemowlę

• wymiotuje noworodek (do odwodnienia może dojść błyskawicznie)
• po raz kolejny wymiotuje
• podczas płaczu zauważasz niewiele lub brak łez
• moczy mniej niż cztery mokre pieluchy dziennie
• jest niespokojnie
• ciemiączko staje się płaskie lub zapadnięte 
• dziecko staje się wiotkie

Dziecko

• nie oddaje moczu przez 6-8 godzin
• ma spierzchnięte usta,
• pojawia się senność
• dziecko jest apatyczne
• przyspieszony oddech
• przyspieszony lub spowolniony puls
• podkrążone oczy

Dodatkowe obawy, które należy skonsultować

• wymiotom towarzyszy gorączka lub biegunka
• wiadomo, że wymioty poprzedził upadek, uderzenie w głowę
• wymioty chlustające (treść żołądkowa wydobywa się pod dużym ciśnieniem)
• w wymiocinach zauważalna jest krew: świeża lub skrzepnięta (przypominająca fusy z kawy)
• podejrzenie zatrucia (lekami, rozpuszczalnikami, roślinami – wskazywać na to może zawartość żołądka)
• towarzyszą silne bóle głowy lub brzucha
• pojawiają się wyraźne objawy odwodnienia (pierwsze sygnały to: złe samopoczucie, pragnienie, wysuszone wargi, nalot na języku, mniejsza ilość moczu o intensywnie żółtej barwie

Jak wspomóc dziecko, kiedy wszystko powoli wraca do normy...

Gdy stan dziecka się stabilizuje, można podawać herbatki (parzone samodzielnie: z nasion kopru włoskiego, mięty, rumianku, melisy, imbiru), podawać roztwór soli i glukozy (w jednym litrze wody rozpuścić łyżeczkę soli i 4 łyżki cukru) albo sięgnąć po środki z elektrolitami dostępne bez recepty w aptekach.

Kiedy dziecko przez dłuższy czas nie wymiotuje, a wykazuje zainteresowanie jedzeniem, można mu zaproponować kisiel ze zmiksowanym bananem, marchwiankę (umyte i pokrojone w plastry 0,5kg marchwi zalać litrem wody, gotować do miękkości, zmiksować, lekko osolić, uzupełnić wodą do litra i jeszcze raz zagotować).

Jeśli dziecko nie wymiotuje przez około 8 godzin powoli możesz wprowadzić stałe pokarmy. Powinny być łagodne, żeby nie podrażniać śluzówki, np: puree, biszkopty, gotowany ryż z duszonym jabłkiem, gotowane warzywa. Nie zmuszaj dziecka do jedzenia.

Jeśli nie ma wymiotów w przeciągu 24 godzin, powoli wrócić do normalnej diety. Z tłuszczem i mięsem trzeba poczekać jakiś czas, aż dziecko wyraźnie poczuje się lepiej, więc jeśli chcesz wprowadzać to zacznij od chudego mięsa. 

Wymioty spowodowane przez infekcję wirusową mogą pojawić się u innych domowników, dlatego które mogą rozprzestrzeniać się do innych. Dlatego należy zachować swój dom dziecka ze szkoły lub opieki nad dziećmi, dopóki nie było żadnego wymioty przez co najmniej 24 godzin.

Joanna Górnisiewicz