Najczęstsze przyczyny wysypki u niemowląt
Jak leczyć trądzik niemowlęcy, potówki, pieluszkowe zapalenie skóry, egzemę i pokrzywkę
Skóra niemowlęcia nie zawsze jest gładka i miękka. Czasem zdobią ją plamki, krostki, grudki – pojawiają się nie wiadomo kiedy i dlaczego. Jakie są najczęstsze przyczyny zmian skórnych u dziecka? Jak sobie z nimi radzić? Kiedy wysypka u niemowlaka powinna niepokoić, a kiedy jest tylko przejściową przypadłością?
Wysypka u dziecka może pojawić się w wielu okolicznościach, stąd często trudno dociec, jakie jest jej podłoże. Kłopot z tym mają nie tylko rodzice. Zdarza się, że nawet bardzo doświadczony lekarz nie będzie potrafił stwierdzić, co wywołało krostki czy skąd się wzięła wysypka u dziecka. Dobra wiadomość jest taka, że najczęściej występujące zmiany są na tyle charakterystyczne, że łatwo je rozpoznać.
Trądzik niemowlęcy
Objawy i miejsce występowania
Trądzik niemowlęcyto bardzo często spotykana przypadłość. Wysypka u dziecka na twarzy przypomina potówki. Wypryski mogą zmieniać się w czerwone plamki. W miejscach ogrzanych (np. na policzku, na którym dziecko leży) są bardziej widoczne, a podczas ochłodzenia skóry (spacer w chłodny dzień) przybierają kolor cielisty i wydają się zanikać.
U około 20% noworodków na policzkach występują zmiany o typie drobnych zaskórników. W trądziku niemowlęcym oprócz zaskórników pojawiają się wykwity grudkowo-krostkowe, czasami guzki podskórne. [1]
Przyczyny trądziku niemowlęcego
Przyczyny trądziku niemowlęcego nie są do końca znane. Przypuszcza się, że przyczyną są hormony mamy, których działaniu dziecko było poddane w życiu płodowym.
Z trądzikiem dziecko się rodzi, czasem wysypka u niemowlaka pojawia się wkrótce po przyjściu na świat. Może utrzymywać się nawet kilka miesięcy.
Jak leczyć? Kiedy do lekarza?
Trądzik niemowlęcy to wysypka u dziecka, która ustępuje samoistnie, z czasem. Skóry nie należy niczym smarować, a tylko przemywać przegotowaną wodą i delikatnie osuszać. Nie wolno krostek wyciskać!
Wysypka u dziecka w tym przypadku nie wymaga interwencji lekarskiej, ale podczas jednej z pierwszych wizyt kontrolnych można o niej wspomnieć pediatrze. Lekarz pomoże rozwiać wątpliwości (wiele mam jest przekonanych, że to wysypka alergiczna).
reklama
Potówki
Objawy i miejsce występowania
Trądzik niemowlęcy to zaburzenie pracy gruczołów potowych. Są to drobne pęcherzyki wypełnione przezroczystym płynem, które z czasem mogą się zmienić postać i przebarwić na czerwono. Ich występowaniu może towarzyszyć pieczenie, ale większość dzieci nie odczuwa dyskomfortu.
Czerwone krostki występują najczęściej w miejscach przegrzewanych (co jest związane z leżącą pozycją dziecka): na karku, w pachwinach, ale także plecach czy w fałdkach skóry.
Przyczyny potówek
Potówkipojawiają się, gdy ciało zostanie przegrzane (szczególnie gdy towarzyszy temu duża wilgotność).
Potówki to częste zmiany skórne występujące u noworodków i niemowląt. Najczęstszą przyczyną powstawania tzw. potówek zwykłych jest wzmożone pocenie w następstwie przegrzania organizmu wskutek szczelnego okrywania i wkładania nieprzewiewnych ubranek. Natomiast potówki czerwone, mające postać zapalnych czerwonych grudek, rozwijają się zwykle z powodu nieprawidłowej pielęgnacji, często po miejscowym stosowaniu oliwki do kąpieli. [2]
Jak leczyć? Kiedy do lekarza?
Należy dbać o to, aby dziecko się nie przegrzewało. W gorący dzień nie należy go przykrywać, ani ubierać zbyt ciepło. Jeśli potówki wystąpią, warto malucha rozebrać i pozwolić skórze odetchnąć (oczywiście robimy to w pomieszczeniu o odpowiedniej temperaturze).
W czasie upałów warto dziecko co jakiś czas wykąpać. Jeśli potówek jest dużo, można zrobić kąpiel z krochmalem. Gdy wysypka u dziecka nie znika, a zmiany stają się bardziej czerwone i zaognione, należy udać się do lekarza, który prawdopodobnie dobierze zasypkę, aby wspomóc leczenie.
Pieluszkowe zapalenie skóry
Objawy i miejsce występowania
To stan zapalny skóry, powstający pod wpływem drażniącego działania moczu i kału dziecka, które nosi pieluchy. Początkowo jest to tylko zaczerwienienie skóry, może jednak przejść w krostki. Nie leczone zaczynają ropieć, przybierają postać nadżerek. Odparzenie zawsze piecze, czasem powoduje też ból, dziecko jest niespokojne. PZS występuje w miejscu, gdzie skóra ma kontakt z pieluchą: pupa, pachwiny, może też wystąpić na udach.
Przyczyny pieluszkowego zapalenia skóry
Może pojawić się pomimo wzorowej pielęgnacji dziecka wówczas, gdy dziecko ma biegunkę lub infekcję układu moczowego, bierze leki albo próbuje nowego jedzenia.
Najczęstszą przyczyną jednak jest zbyt rzadkie zmienianie pieluchy i niedokładne mycie. Wpływ na stan skóry może mieć też pielucha – jeśli jej skład jest dla dziecka uczulający, wówczas PZS rozwinie się na tle reakcji alergicznej. W przypadku pieluch wielorazowych podrażniać może źle wypłukany detergent stosowany do prania.
Jak leczyć? Kiedy do lekarza?
Należy częściej przebierać dziecko. Po zdjęciu pieluchy umyć pupę (najlepiej wacikami lub jałową gazą z przegotowaną wodą zamiast nasączonych chusteczek). Po wytarciu położyć dziecko na ręczniku bez ubrania, aby skóra miała dostęp do powietrza.
Takie wietrzenie stosować jak najczęściej. Później można zastosować specjalny krem, którego zadaniem jest natłuszczenie i ochrona skóry. Jeżeli pomimo tych zabiegów stan skóry się nie poprawia, oprócz zaczerwieniania pojawiają się zmiany ropne (co znaczy, że wdało się zakażenie), dziecko ma gorączkę, należy natychmiast udać się do lekarza, ponieważ stan zapalny może być niebezpieczny.
Prosaki
Objawy i miejsce występowania
Prosaki są to 1-2 mm torbiele wypełnione keratyną. Mają wygląd białych grudek obecnych głównie na skórze twarzy i nosa. Powstają z powodu zaczopowania ujść mieszków włosowych. Czasem mogą występować na błonach śluzowych jamy ustnej. Najczęściej powstaje na twarzy dziecka.
reklama
Przyczyny występowania prosaków
Skóra noworodka i niemowlęcia nie jest w pełni dojrzała, a naskórek jest zdecydowanie cieńszy i delikatniejszy niż u dorosłych. Również gruczoły łojowe i potowe nie są w pełni rozwinięte i to wszystko sprzyja powstawaniu zmian skórnych. Jedną z nich (niegroźną) są prosaki (łac. milia), które wyglądają jak kaszka na twarzy.
Jak leczyć, kiedy do lekarza?
Prosakowa wysypka na twarzy niemowlaka nie wymaga żadnego leczenia Po jakimś czasie skóra sama się oczyści. Nie wolno ich nakłuwać ani wyciskać, bo możemy doprowadzić do ciężkiego zakażenia skóry maleństwa. Po prostu dbajcie o higienę skóry używając wody i odpowiednich kosmetyków dla niemowląt.
Jeżeli zauważycie, że ilość prosaków jest znaczna i długo się utrzymują to skonsultujcie się z lekarzem, bo to może być sygnał, że występuje niedorozwój włosów.
Egzema niemowlęca
Objawy i miejsce występowania
Egzema to stan, zapalny skóry który powoduje, że staje się swędząca ona czerwona, sucha i popękana. U niemowląt najczęściej pierwszym objawem są zaczerwienienia na policzkach. Później zmiany skórne mogą pojawić się na całej buzi dziecka i innych częściach ciała oraz w fałdach skóry. Skóra zaczyna się łuszczyć, a dziecko próbuje rozdrapać swędzące miejsca.
Przyczyny występowania egzemy
Egzema (alergiczny wyprysk kontaktowy) ma podłoże alergiczne i w dużej mierze jest uwarunkowana genetycznie. Poza tym ważne jest otoczenie - im większe zanieczyszczenie tym większa szansa na wystąpienie choroby.
Taka wysypka u dziecka często jest zapowiedzią wystąpienia w późniejszym okresie życia dziecka astmy i/lub kataru siennego. U niemowląt najczęściej pojawia się po kontakcie skóry z alergenem, np.: proszkiem do prania, czy kosmetykiem. Mogą ją wywołać także niektóre produkty spożywcze lub antybiotyki.
Jak leczyć egzemę u dzieci, kiedy do lekarza?
Po pierwsze ważne jest jej rozpoznanie, a następnie wyeliminowanie alergenów. Niemowlę może otrzymać leki przeciwalergiczne i przeciwhistaminowe oraz maści łagodzące objawy choroby. Jego skóra wymaga systematycznego nawilżania, dlatego zaleca się stosowanie emolientów do kąpieli.
Pokrzywka
Objawy i miejsce występowania
Pokrzywka u niemowląt to nagłe pojawienie się na skórze czerwonych bąbli, które mają różną wielkość. Mogą występować na różnych częściach ciała. Wyglądają, jak pęcherze po oparzeniu pokrzywą. Są płaskie mają wyraźny brzegiem koloru różowego. Towarzyszy im silny świąd skóry. Najczęściej są reakcją alergiczną na pokarm, rzadziej na podanie leku lub słońce. Bąble znikają najczęściej po około 2 dobach, ale mogą się utrzymywać do kilku tygodni.
Przyczyny występowania pokrzywki
Pokrzywka ma podłoże alergiczne, toksyczne lub kontaktowe. Ta wysypka u dziecka najczęściej występuje na tle reakcji pokarmowej lub wziewnej. Pierwszymi podejrzanymi są mleko, pszenica, jaja czy orzechy. A z alergenów wziewnych kurz i roztocza. Czasem za wysypkę odpowiedzialne są leki.
Jak leczyć, kiedy do lekarza?
Podczas leczenia pokrzywki niemowlętom podaje się leki przeciwalergiczne w syropie. Należy również odkryć, co powoduje reakcję alergiczną, a następnie wyeliminować to z diety lub otoczenia niemowlęcia. Oczywiście zawsze dziecko z pokrzywką (innymi wysypkami również) powinien zobaczyć lekarz. W ostrym napadzie pokrzywki niemowlęciu zostaną podane leki sterydowe.
reklama
Odra
Ze względu na ruchy antyszczepionkowe, część rodziców rezygnuje ze szczepień. Ponieważ szczepionkę podaje się dopiero w 13 miesiącu życia, więc stanowi zagrożenie dla niemowląt w wieku 6–12 miesięcy. W związku z tym u niektórych niemowląt diagnozuje się tę niebezpieczną chorobę.
Objawy i miejsce występowania
Wysypka to małe czerwone plamki w nieregularnych kształtach. Początkowo wysypka u niemowlaka pojawia się na błonach śluzowych jamy ustnej w postaci białych plamek, na błonach śluzowych a następnie obejmuje resztę ciała. Towarzyszyć jej może wysoka gorączka, katar, kaszel, światłowstręt i zapalenie spojówek.
Przyczyny występowania odry
Odra wywoływana jest przez wirusa paramyxovirus morbilli. Rozprzestrzenia się drogą kropelkową, a najczęstszym źródłem zakażenia jest zazwyczaj inny chory. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) odra jest jedną z głównych przyczyn zgonów wśród dzieci na świecie. Choroba, która dzięki obowiązkowym szczepieniom odeszła w zapomnienie, znów powraca.
Jak leczyć? Kiedy do lekarza?
Kiedy pojawi się gorączka i zauważymy zmiany w jamie ustnej malucha. Przed wizytą warto sprawdzić, czy otoczeniu pacjenta jest ktoś chory na odrę. Chociaż zwykle przebieg odry jest łagodny, zdarzają się przypadki charakteryzujące się ciężkim przebiegiem czy powikłaniami. Dotyczą one głównie dzieci z niedoborami odporności. U dzieci odra ma zdecydowanie cięższy przebieg niż u osób dorosłych. Ponieważ odra jest chorobą wirusową, nie ma na nią skutecznego leku. Organizm musi poradzić sobie z chorobą sam. Możemy go jednak wspierać, łagodząc towarzyszące odrze dolegliwości.
Bibliografia
- Objawy skórne u dzieci: plamki, krosty, bąble Dr n. med. Dorota Jenerowicz, lek. med. Adriana Polańska
- Wysypki plamisto-grudkowe w infekcjach wirusowych dr n. med. Jolanta Popielska prof. dr hab. n. med. Magdalena Marczyńska
- How to Spot and Take Care of Your Baby’s Rash
- 6 Common Newborn Rashes
- Trądzik noworodkowy i niemowlęcy lek. Luiza Marek, prof. dr hab. med. Waldemar Placek
- Potówka u niemowląt, lek. Adriana Polańska
- Klasyczne zmiany skórne u noworodków jako trudny problem w codziennej praktyce klinicznej, prof. dr hab. n. med. Magdalena Czarnecka-Operacz, lek. Anna Sadowska-Przytocka
- Alergiczny wyprysk kontaktowy u dzieci dr med. Dorota Jenerowicz, lek. Adriana Polańska
- Pokrzywka, dr med. Monika Świerczyńska-Krępa