Choroby wywołane przez meningokoki
Zakażenie meningokokami występuje najczęściej zimą lub wiosną. Ta zjadliwa bakteria wywołuje wiele niebezpiecznych chorób, w tym zapalenie płuc, inwazyjną chorobę meningokokową (IChM) czy zapalenie opon. Większość niebezpiecznych przypadków występuje u dzieci i młodzieży. Co robić, jak się chronić?
Meningokoki (Neisseria meningitidis), zwane również dwoinkami zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych to bakterie, które żyją w wydzielinie jamy nosowo-gardłowej człowieka (nosicielem bakterii może być nawet zdrowy człowiek). Rozprzestrzenianie się meningokoków odbywa się drogą kropelkową, przez kontakt bezpośredni lub kontakt pośredni (korzystanie ze wspólnych naczyń).
Kto jest zagrożony zakażeniem meningokokami?
Na zakażenie meningokokami narażeni są wszyscy, niezależnie od płci czy wieku. Najczęściej chorują dzieci w wieku od 3 miesięcy do 1 roku życia. Wiele przypadków choroby występuje też u dzieci w wieku do 5 lat oraz nastolatków i młodych dorosłych w wieku 16- 21 lat.
Podział meningokoków
Wśród 12 grup serologicznych wyróżnionych na podstawie różnic w budowie polisacharydowej otoczki, na świecie niebezpieczne są jedynie serogrupy: A, B, C, Y, W-135. W Polsce najczęściej występują meningokoki z grupy B i C, stanowiące przyczynę 90 % wszystkich zachorowań w Europie.
Meningokoki z grupy C niestety częściej niż inne wywołują epidemie i są odpowiedzialne za sepsę. Oprócz posocznicy (sepsy), wywołują równie groźne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Śmiertelność w przypadku zapalenia opon wynosi około 10 procent, a posocznicy nawet 70 procent.
reklama
Za większość przypadków IChM odpowiadają meningokoki serogrupy B i C.
Meningokoki - zagrożenia
W większości przypadków kontakt człowieka z tą bakterią nie prowadzi do żadnych poważnych konsekwencji. Niemniej meningokoki mogą wywołać:
- ropne zapalenie stawów,
- zapalenie płuc,
- zapalenie ucha środkowego,
- zapalenie gardła,
- zapalenie wsierdzia i osierdzia.
U osób mających obniżoną odporność, bakteria może wywołać ciężkie zakażenie całego organizmu.
Najbardziej niebezpieczna jest inwazyjna choroba meningokokowa (IChM), która obejmuje zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych lub sepsę (posocznicę).
Choroba rozwija się bardzo szybko, jest obarczona wysoką śmiertelnością i trwałymi powikłaniami. Należy do najgroźniejszych chorób zakaźnych człowieka. Inwazyjna choroba meningokokowa stanowi bezpośrednie zagrożenie zdrowia i życia, dlatego osoba z podejrzeniem takiego zakażenia powinna natychmiast trafić do szpitala.
reklama
Każdego roku na świecie odnotowuje się ok. 1,2 mln przypadków IChM, z których 135 000 prowadzi do zgonu. W Polsce rocznie rejestrowanych jest do 300 zachorowań.
Objawy zakażenia meningokokami
Zakażenia meningokokowe w początkowej fazie podobne są do przeziębienia, bowiem występuje:
- gorączka,
- bóle stawowe,
- bóle mięśniowe,
- ogólne złe samopoczucie.
reklama
Uwaga: Jeśli pojawią się: bóle głowy, nudności, wymioty, sztywność karku, drgawki, najpewniej świadczy to o zapaleniu opon mózgowo – rdzeniowych.
Z kolei charakterystycznym objawem wskazującym na meningokokowi zakażenie organizmu (sepsa) jest wysypka wybroczynowa, tj. drobne, czerwone plamki na skórze całego ciała, w późniejszym okresie zlewające się, które nie bledną pod naciskiem.
Profilaktyka – szczepienie ochronne przeciw meningokokom
Dostępne są skoniugowane szczepionki przeciw meningokokom monowalentne lub wielowalentne oraz szczepionki białkowe przeciw serogrupie B. Skoniugowane szczepionki zawierają oczyszczone polisacharydy i skoniugowane białka i można je podawać dzieciom od 2 miesiąca życia.
Dostępne są dwa rodzaje szczepionek skoniugowanych, tj. monowalentne przeciw serogrupie C i czterowalentne przeciw serogrupom A, C, W135 oraz Y. Szczepionki polisacharydowe są dwuwalentne przeciw serogrupom C i A oraz czterowalentne przeciw serogrupom A, C, W135 oraz Y.