Szczepionka przeciw polio. Dawki, skuteczność, działanie
Szczepionka przeciw poliomyelitis (polio) chroni przed ostrą, ciężką i niebezpieczną chorobą, nagminnym porażeniem dziecięcym, zwanym także chorobą Heinego-Medina. To zakaźna wywoływana przez poliowirusy.
Przed wprowadzeniem powszechnych szczepień choroba ta była przyczyną tysięcy zgonów rocznie oraz wielokrotnie większej liczby przypadków trwałego inwalidztwa u dzieci w wieku szkolnym na świecie. Dzięki wieloletnim masowym szczepieniom ryzyko zachorowania na poliomyelitis w Polsce jest bliskie zeru. Co warto wiedzieć o szczepionce przeciw poliomyelitis?
Poliomyelitis, nagminne porażenie dziecięce lub choroba Heinego-Medina, to ostra choroba zakaźna wywoływana przez poliowirusy. Źródłem zakażenia jest chory lub nosiciel oraz jego wydaliny i wydzieliny, dlatego choroba szerzy się głównie poprzez bezpośredni kontakt z zakażonym człowiekiem, kontakt ze skażonymi przedmiotami, spożywanie skażonych pokarmów, w wyniku nieprzestrzegania zasad higieny, choć możliwe jest również przeniesienie zakażenia drogą kropelkową. Istnieją 3 typu poliowirusów, które nieznacznie różnią się zakaźnością i nasileniem objawów.
Objawy choroby Heinego-Medina
Poliowirusy, jeśli dotrą do ośrodkowego układu nerwowego, mogą wywoływać uszkodzenie nerwów, co może prowadzić do niedowładu lub porażenia mięśni. Chorują głównie dzieci do 5. roku życia.
U 1 na 200 zakażonych występują nieodwracalne porażenia. Wśród 5-10% osób porażeniami dochodzi do porażenia mięśni oddechowych i zgonu.
To dlatego od 1988 r. prowadzony jest ogólnoświatowy Program Eradykacji Poliomyelitis, dążący do całkowitej eliminacji wirusa z powierzchni ziemi.
W myśl przyjętej koncepcji, choć w Polsce od ponad 40 lat nie odnotowano przypadków zachorowania na poliomyelitis, konieczne jest kontynuowanie powszechnych szczepień, ponieważ przypadki choroby wciąż pojawiają się na świecie (głównie w regionach Azji i Afryki). Tym samym eliminuje się ryzyko nawrotu choroby.
reklama
Szczepionka przeciw poliomyelitis
Pierwsze masowe szczepienia przeciw „polio” odbyły się w Polce w 1959 roku. Liczba zachorowań w ciągu pięciu lat spadła z 1000 rocznie do 30, a liczba zgonów z kilkuset do dwóch. Szczepionka przeciw poliomyelitis zawiera trzy typy zabitych poliowirusów. To szczepionka inaktywowana (IPV). Jest podawana podskórnie lub domięśniowo.
Aby zyskać pełną ochronę, konieczne jest podanie 4 dawek szczepionki. Według obowiązującego kalendarza szczepień ochronnych podaje się 3 dawki szczepienia podstawowego w 3-4, 5-6 oraz 16-18 miesiącach życia. Dawka przypominająca podawana jest w 6. roku życia. Odstępy między poszczególnymi dawkami szczepionki powinny obejmować okres 6-8 tygodni. Szczepienie jest obowiązkowe.
Szczepionka IPV indukuje produkcję przeciwciał, które zapobiegają przedostaniu się wirusów do ośrodkowego układu nerwowego i wywołaniu porażennego zachorowania.
Szczepionka przeciw poliomyelitis jest bezpieczna. Bardzo rzadko występują odczyny miejscowe, takie jak zaczerwienienie, ból, stwardnienie lub obrzęk w miejscu wstrzyknięcia. NOP (niepożądane odczyny poszczepienne) utrzymują się zwykle do 2 dni. U niektórych dzieci i dorosłych po podaniu szczepionki mogą wystąpić objawy nieswoiste, takie jak ból głowy, wymioty, biegunka.
W Polsce dostępna jest szczepionka monowalentna, jak również szczepionki skojarzone, które jednocześnie zapewniają ochronę przeciw: poliomyelitis, błonicy i tężcowi oraz przeciw poliomyelitis, błonicy, tężcowi i krztuścowi.
Szczepionka IPV ma bardzo wysoką skuteczność w ochronie przed zachowaniem na poliomyelitis. Po pełnym cyklu szczepień, przewidzianych w programie szczepień ochronnych, odporność na zachorowanie utrzymuje się do końca życia.
Osoby dorosłe zaszczepione w dzieciństwie przed podróżą do krajów zagrożonych występowaniem choroby powinny przyjąć pojedynczą dawkę przypominającą szczepionki inaktywowanej.
Wsparcie merytoryczne:
www.szczepienia.pzh.gov.pl
www.medycynatropikalna.pl