Jak pomóc niemowlakowi i dziecku podczas szczepienia oraz zastrzyku
Podczas szczepienia niemowlaka lub dziecka ważne jest, aby zapewnić mu komfort i zmniejszyć stres. Można to osiągnąć poprzez karmienie piersią, przytulanie, zabawianie lub odwracanie uwagi, na przykład śpiewając. Starszym dzieciom warto wytłumaczyć, co się dzieje, używając prostych słów. Po szczepieniu pomóc może czuła opieka, przytulenie i nagroda.
Dlaczego trzeba wspierać dziecko podczas szczepień i zastrzyków?
Przyjęcie szczepionki czy zastrzyku może być trudnym doświadczeniem, zwłaszcza dla niemowląt i małych dzieci, które otrzymują wiele wkłuć w krótkim czasie. Te doświadczenia mogą nie tylko wywoływać ból i stres, ale i rzutować na pojawienie się „lęku przed igłą” w przyszłości.
Podejmowanie działań mających na celu łagodzenie nieprzyjemnych doznań fizycznych i psychicznych, które są związane ze szczepieniami i podawanymi zastrzykami, jest konieczne i szalenie ważne. Dlaczego?
Przede wszystkim pozwala przeżyć zabiegi bez nerwów czy histerii, ale i może zapobiec utrwaleniu się lęku przed interwencjami medycznymi w przyszłości. Pozytywne doświadczenia pozwalają na budowanie zaufania do personelu medycznego i stosowanych przez nich procedur.
Co robić, by pomóc dziecku podczas szczepienia i zastrzyków? Wiele zależy od wieku małego pacjenta. Inne sposoby są skuteczne u niemowlaków, inne u starszych pacjentów. Istnieją także różne metody uniwersalne. Po jakie rozwiązania sięgać?
reklama
Przygotuj dziecko do szczepienia
W przypadku starszych dzieci sprawdza się rozmowa i przygotowanie do szczepienia. Co robić?
Porozmawiaj z dzieckiem o tym, co się stanie na wizycie w przychodni zdrowia. Wyjaśnij, że zastrzyk czy szczepienie może trochę zaboleć, ale tylko przez chwilę. Ważne, aby mówić spokojnie i nie przestraszyć dziecka. Używaj prostego, zrozumiałego języka. Można powiedzieć: „To pomoże ci być zdrowym.”
Nie mów dziecku, żeby się nie martwiło
Nie mów dziecku, żeby się nie martwiło, ponieważ może to przynieść odwrotny skutek i w rezultacie zwiększyć niepokój.
„Uspokajanie przez rodziców sprawia, że dzieci czują się gorzej” — mówi dr Christine Chambers, profesor pediatrii i psychologii na Uniwersytecie Dalhousie. - Nie jesteśmy pewni, dlaczego tak się dzieje, ale istnieją pewne dowody na to, że jest to sygnał dla dzieci, że ich rodzice są niespokojni, a one same mają powód do odczuwania strachu”. [www.parentscanada.com]
Nie zapominaj, że dzieci zwykle wyczuwają emocje rodziców, więc ważne jest, aby podczas szczepienia zachować spokój. Podstawa to pewne ruchy, spokojny ton głosu i pozytywne nastawienie. Jeśli — podobnie jak 10 procent dorosłej populacji — boisz się igieł, wykorzystaj głębokie oddechy. To pomoże dziecku poczuć się bezpieczniej.
Wypróbuj miejscowy krem znieczulający
Za każdym razem, gdy dziecko ma zostać nakłute, możesz zastosować krem znieczulający (np. EMLA), który znacznie zmniejsza ból. Należy go nakładać na skórę około godziny przed wizytą w gabinecie lekarza.
Pomocne może być również masowanie miejsca wkłucia bezpośrednio przed szczepieniem i po nim. Ból i dyskomfort może złagodzić również ciepły okład lub masaż w miejscu szczepienia po zastrzyku.
Zadbaj o odpowiednią pozycję ciała dziecka
Specjaliści podczas szczepienia czy zastrzyku zalecają trzymanie dzieci w ramionach lub karmienie piersią. Jeśli karmienie nie jest możliwe, można użyć smoczka lub podać maluchowi butelkę tuż przed lub po szczepieniu (może to być mleko modyfikowane, ale i roztwór glukozy).
Małe dziecko możesz trzymać na kolanach w pozycji siedzącej, z rączkami przytulonymi do ciała. To je uspokaja i koi, łagodzi stres i dyskomfort, jest też sposobem na odwróceniem uwagi. Kontakt fizyczny i bliskość z mamą czy tatą pomaga dziecku poczuć się bezpieczniej.
„Zastosowanie różnych interwencji fizykalnych, takich jak szybkie i dokładne otulenie dziecka, trzymanie dziecka w pozycji na boku lub brzuchu, uciszanie, kołysanie i podanie smoczka, efektywnie łagodzi ból związany z rutynowym szczepieniem małych dzieci”.[mp.pl]
Postaraj się odwrócić uwagę dziecka
W starszych grupach wiekowych podczas szczepienia sprawdzają się różne metody psychologiczne. To przede wszystkim odwracanie uwagi dziecka od zabiegu poprzez oglądanie bajek na telefonie/tablecie, przeglądanie ciekawej książeczki, opowiadanie zabawnej historyjki, także dmuchanie balonika, wiatraczka czy baniek mydlanych. Dzięki nim dziecko może skupić się na czymś innym niż na ból.
Sprawdzają się także proste techniki oddechowe, które można stosować podczas szczepienia. Możesz powiedzieć dziecku: „Zróbmy razem duży wdech, a teraz powoli wypuść powietrze.” Skupienie się na oddychaniu pomaga zmniejszyć lęk.
Uważaj na to, co robisz i mówisz po szczepieniu
Aby złagodzić ból i stres związany z bliskim spotkaniu z igłą w gabinecie lekarskim, ważna jest również szybka i właściwa reakcja zaraz po iniekcji. Co robić?
Po szczepieniu od razu odwróć uwagę dziecka. Możesz dać mu ulubioną zabawkę, zaśpiewać piosenkę lub szybko przejść do zabawy. To pomoże zapomnieć o chwilowym dyskomforcie.
Uważaj przy tym na to, co mówisz po szczepieniu. Po pierwsze pamiętaj, że bardzo ważna jest akceptacja emocji. Pozwól dziecku na wyrażenie swoich odczuć. Powiedz też, że jest w porządku bać się, płakać lub być zdenerwowanym. Twoje wsparcie sprawi, że dziecko poczuje się zrozumiane i bezpieczne.
Po drugie wiedz, że badania wykazały, że to, co dzieci pamiętają z bolesnego zabiegu (w porównaniu z tym, co się faktycznie wydarzyło), jest silnym predyktorem tego, jak wiele bólu odczują podczas kolejnego szczepienia.
I jeszcze jedno! Po wizycie pochwal dziecko za odwagę i przypomnij, jak dobrze sobie poradziło. Możesz zaoferować mu naklejki lub drobne nagrody, co jest zwykle pozytywnym wzmocnieniem (może mieć dobry wpływ na nastawienie przy kolejnych szczepieniach).