Problemy ze wzrokiem - jak rozpoznać i zapobiegać?

Zaburzenia wzroku mogą wpływać na rozwój umiejętności dziecka, takich jak sięganie i chwytanie przedmiotów czy siadanie. Jeśli maluch nie widzi dobrze, jego rozwój może znacznie się opóźniać. Jakie zaburzenia najczęściej występują u dzieci? Na co zwrócić uwagę? W jaki sposób można zapobiegać problemom z oczami? Przeczytajcie.

Kiedy dziecko przychodzi na świat, jego narząd wzroku nie jest w pełni rozwinięty. Dopiero około 12-16 tygodnia życia zaczyna wyraźniej widzieć przedmioty oddalone o więcej niż 10 cm. W trakcie pierwszego roku rozwija się głębia widzenia, koordynacja ruchowo – wzrokowa i umiejętność oceny dystansu. 

Co powinno cię zaniepokoić?

Jeśli wystąpił którykolwiek z tych objawów, jak najszybciej skontaktuj się z lekarzem specjalistą:

• Nadmierne łzawienie może oznaczać zatkanie kanalików łzowych 
• Zaczerwienienie lub rogowacenie skóry powiek może wskazywać na stany zapalne 
• Ciągłe „wywracanie” oczami może być sygnałem problemów z kontrolą mięśni oczu 
• Nadmierna wrażliwość na światło często towarzyszy podwyższonemu ciśnieniu dna oka 
• Pojawienie się białych plam na źrenicy może (ale nie musi!) wiązać się ze zmianami nowotworowymi

Na jakie zachowania dzieci zwrócić uwagę?

Takie powtarzające się sytuacje mogą wiązać się z dolegliwościami narządu wzroku:

• Zamykanie lub przykrywanie, zasłanianie jednego oka 
• Nienaturalne przechylanie głowy w bok lub w przód 
• Problemy z czytaniem, malowaniem – pracami, które wymagają skupienia wzroku na bliskich przedmiotach
• Nadmierne mruganie 
• Skarżenie na rozmyty obraz 
• Częste mrużenie oczu oraz brwi

Jakie choroby oczu najczęściej pojawiają się u dzieci?

Zapalenie spojówek

Objawy: Zaczerwienienie oraz łzawienie oczu, ciężkie powieki. Pojawia się wyciek ropny - „śpiochy” sklejające powieki. Chociaż choroba ta często występuje u dzieci nie należy jej ignorować lub podejmować się samodzielnego leczenia. Bez odpowiednio dobranych lekarstw może przerodzić się w poważną infekcję, która grozi nawet utratą wzroku.

Przyczyny: Zapalenie spojówek najczęściej wywołane jest przez infekcję wirusową, zakażenie bakteryjne a także reakcje alergiczne.

Leczenie: Lekarz zadecyduje o podaniu antybiotykoterapii lub innych środków zapobiegających rozwojowi infekcji. W leczeniu zapalenia spojówek niezwykle ważna jest higiena. Oczy należy przemywać co kilka godzin jałowym wacikiem lub gazą nasączoną roztworem soli fizjologicznej. Przecieramy zawsze w kierunku od zewnętrznego kącika do nosa.

Zespół leniwego oka (Ambylopia)

Objawy: Jedno oko nie pracuje prawidłowo, podczas gdy drugie funkcjonuje poprawnie. W „leniwym” oku nie obserwuje się żadnych zmian organicznych.

Przyczyny: może ich być wiele, najczęściej jednak rozwojowi tej choroby sprzyjają takie wady wzroku jak zez lub zróżnicowanie jakości obrazu w prawej i lewej gałce ocznej. W każdym z tych przypadków jedno oko staje się „silniejsze” i tłumi obraz przekazywany przez drugie. W efekcie końcowym słabsze oko może stać się zupełnie bezużyteczne.

Leczenie: Koniecznym warunkiem do wyleczenia tej choroby jest zwalczenie jej przyczyny – np. korekta wady wzroku. W zależności od jej rodzaju lekarz podejmuje decyzję o metodzie leczenia. Następny etap to trenowanie działającego nieprawidłowo oka – na pewien czas zasłania się „silne” oko, zmuszając tym samym to leniwe do wytężonej pracy.

Wady refrakcyjne wzroku (Ametropia)

To wady wzroku spowodowane nieprawidłowościami w ogniskowaniu obrazu na siatkówce oka. Wyróżniamy 3 jej rodzaje:

Krótkowzroczność (myopia). Oś gałki ocznej jest zbyt długa, co powoduje zaburzenia w ostrości widzenia. W rezultacie obrazy odległych obiektów są rozmyte.

Nadwzroczność (hyperopia). W tym przypadku odwrotnie – oś gałki ocznej jest zbyt krótka, co również nie pozwala na pełnię ostrości widzenia. U dzieci soczewki w oku zazwyczaj „dopasowują” się do tej wady, zapewniając ostrość widzenia przedmiotów oddalonych, ale często też tych położonych blisko. Jednak oglądanie obiektów z małej odległości wymaga dużego wysiłku, a jego konsekwencją może być postawnie zeza.

Astygmatyzm (niezborność). To zaburzenie spowodowane zniekształceniem przedniej części rogówki. Przez to w pewnym polu widzenia występują zaburzenia ostrości widzenia (w orientacji pionowej lub poziomej).

Wpływ diety na rozwój narządu wzroku

Substancje odżywcze znajdujące się w codziennej diecie mają decydujący wpływ na funkcjonowanie organizmu, w tym wzroku. Prof. Dominique Brémond-Gignac podczas III Międzynarodowej Konferencji Medycznej zalecała, by szczególnie dbać o zapewnienie odpowiedniej podaży DHA (kwasu dokozaheksaenowego). Jest on niezbędny do właściwego rozwoju siatkówki oraz kory wzrokowej. Kwas ten może uchronić niemowlęta przed wystąpieniem nieprawidłowości w rozwoju widzenia. Rozwój siatkówki jest najbardziej intensywny w ostatnich miesiącach ciąży oraz w trakcie pierwszych 6 miesięcy życia dziecka.

Dlatego tak ważne jest, aby kobiety w ciąży, a później karmiące dbały o suplementację tych dobroczynnych kwasów. Światowa Organizacja Zdrowia zaleca, aby dzieci karmione sztucznie otrzymywały mieszankę wzbogaconą o DHA. Najbogatszym źródłem tych kwasów są ryby, np. łosoś, anchovies czy sardynki. Także jajka, orzechy włoskie oraz produkowany z nich olej uzupełniają dietę o DHA. Kobieta ciężarna oraz karmiąca powinna przyjmować około 200 mg DHA dziennie. Oprócz wzbogacania diety odpowiednimi produktami, możesz sięgnąć po gotowe suplementy. Wcześniej jednak koniecznie skonsultuj się z lekarzem.

Najbogatsze źródła DHA