Fizjologia karmienia w tym rodzaj i sposób przyjmowania przez dziecko pokarmów zmienia się wraz z wiekiem.

Dużą rolę odgrywają tu odruchy bezwarunkowe jak odruch szukania, ssania i połykania.  

Odruch szukania polega na otwarciu ust i zwrocie głowy w kierunku piersi, butelki po podrażnieniu okolicy ust dziecka.  Ten odruch utrzymuje się około 2-4 miesiące dłużej u dzieci karmionych piersią, jest wyraźny u dziecka głodnego i zanika u dziecka najedzonego.

Ssanie jest najsilniejszym odruchem bezwarunkowym ale już sposób ssania jest czynnością wyuczoną i zależy od uchwycenia brodawki. Czas trwania odruchu ssania jest indywidualny ale najczęściej jest najsilniejszy w pierwszym półroczu życia dziecka potem słabnie ale utrzymuje się do 1-2 roku życia, może też być sztucznie podtrzymywany (smoczek) do 2-3 roku życia. Odruch połykania jest skomplikowanym procesem, skoordynowanych czynności powodujących przemieszanie się pokarmu z jamy ustnej do żołądka.

Zatem w pierwszym półroczu dziecko posiada umiejętności  ssania i połykania, wówczas najczęściej karmione jest piersią lub butelką. W drugim półroczu życia nabywa nowych umiejętności, które powodują że demonstruje ono gotowość do zmian w sposobie karmienia. Od 7-8 miesiąca życia dziecko potrafi żuć, ruchy żucia rozdrabniają pokarm i mieszają go ze śliną. Od 6 miesiąca życia zanika odruch wysuwania języka powodujący wypchanie pokarmów które trafiły na przednią część języka. Uważa się, że jest to moment krytyczny dla rozwoju umiejętności żucia.

Dlatego w drugim półroczu życia należy zmniejszać stopniowo stopień rozdrobnienia pokarmów  i tak  mocno rozdrobnione pokarmy stałe jak np. miękkie sucharki wprowadza się do diety dziecka od 6 m. ż., miękkie kawałki owoców i warzyw od 9 miesiąca życia i posiłki „rodzinne” od 12 m. ż.
Zęby pełnią ważną rolę w podczas gryzienia i żucia. Nie oznacza to jednak, że dzieci które nie mają ząbków nie mogą mieć rozszerzanej diety tak samo jak dzieci, u których ząbki pojawiły się wcześniej. Proces wyrzynania się zębów jest długotrwały i nie należy w doborze rozdrobnienia pokarmów kierować się tym czy dziecko posiada czy też nie  posiada zębów. Wiele dzieci ma kłopoty z nauką gryzienie i żucia oraz akceptacją nowych smaków jeśli nowe konsystencje pokarmów były wprowadzane zbyt późno tj. po 10 m. ż.

Pamiętaj - rozszerzanie diety dziecka jest zgodne z jego filologicznym rozwojem i umiejętnościami. Należy dbać o to aby dziecko w odpowiednim momencie poznawało nowe konsystencje pokarmów.  Jednocześnie należy zachować rozsądek, oczywistym jest, że 6-7 miesięcznemu dziecku nie można podać do gryzienia jabłuszka nawet jeśli ma już ząbki bo to grozi zadławieniem, dziecko może odgryźć zbyt duży kęs, którego dobrze nie przeżuje lub pogryzie.  Twarde produkty należy odłożyć  do momentu kiedy dziecko nauczy się dobrze rzuć i gryźć co zwykle następuje ok. 12 m. ż.

dr Agnieszka Kozioł-Kozakowska
Nutri Center