Noszenie dziecka w chuście lub nosidełku – wpływ na rozwój motoryczny niemowlęcia

Co to jest chusta i nosidło dla niemowląt?

Chusty i nosidła dla niemowląt to akcesoria, które służą do noszenia maluszków w bezpieczny i wygodny sposób. Umożliwiają rodzicom opiekę nad dziećmi przy zachowaniu mobilności i swobody rąk, zapewniając bliskość między opiekunem a dzieckiem.  

Chusta dla niemowląt to długi, kilkumetrowy kawałek materiału, którym owija się ciało rodzica i dziecka. Może być użytkowana na wiele różnych sposobów (np. na biodrze, z przodu, na plecach). Noszenie maluszka w chuście pozwala na równomierne rozłożenie ciężaru dziecka na plecy, biodra i ramiona rodzica.  

Nosidło dla niemowląt to specjalnie zaprojektowany gadżet z pasami, który umożliwia noszenie dziecka. W odróżnieniu od chusty zazwyczaj jest mniej skomplikowany w użyciu, ponieważ ma gotową konstrukcję, którą można łatwo regulować.

Rodzaje chust i nosidełek – co wybrać?

Istnieje wiele różnych rodzajów chust i nosidełek, które można dostosować do wieku, wagi oraz indywidualnych potrzeb dziecka. Każdy rodzaj ma swoje zalety i wady. 

Najbardziej popularne są:

• chusty elastyczne,
• chusty tkane (wiązane i kółkowe),
• nosidła ergonomiczne,
• nosidła miękkie (azjatyckie).

Dostępna jest także chusta dla noworodka bez wiązania. To gotowa konstrukcja, którą zakłada się jak t-shirt.

Chusty elastyczne, wykonane z rozciągliwego materiału, są idealne dla noworodków i młodszych niemowląt. Ich zaletą jest łatwość wiązania i możliwość doskonałego dopasowania do ciała dziecka. Wadą chusty elastycznej jest to, że wraz ze wzrostem dziecka może je mniej stabilnie podtrzymywać. Z tego powodu zwykle stosuje się ją dość krótko.  

Chusty tkane są bardziej uniwersalne i nadają się zarówno dla noworodków, jak i starszych dzieci. Ponieważ produkuje się je z nierozciągliwego materiału, oferują lepsze wsparcie dla większych niemowląt, a odpowiednio zawiązane mogą być stosowane nawet przez pierwszych kilka lat życia dziecka. Wadą chust tkanych jest to, że nauka ich wiązania może wymagać więcej czasu i praktyki.

Nosidła ergonomiczne pozwalają rozkładać ciężar dziecka równomiernie na ramionach i biodrach rodzica. Tym samym dbają o prawidłową pozycję dziecka, w której nogi są szeroko rozstawione, a kolana uniesione powyżej poziomu bioder (tzw. pozycja „żabki”). Wadą może być ograniczona regulacja dla bardzo małych niemowląt.

Nosidełka miękkie zwykle przypominają chusty z bardziej zdefiniowaną strukturą. Są wygodne i łatwe w zakładaniu. Nadają się lepiej dla młodszych dzieci. Ich wadą jest to, że mogą nie zapewniać takiego wsparcia jak nosidła ergonomiczne.

Najlepsza chusta do noszenia dziecka

Jakie wybrać nosidło czy chustę dla niemowlaka? Należy kierować się wiekiem i wagą dziecka, ale i wygodą rodzica. O pomoc dobrze jest prosić ekspertów (sprzedawców, ale i doradców noszenia dzieci).

Jaka pierwsza chusta do noszenia dziecka? Dla najmłodszych dzieci i początkujących rodziców szczególnie polecane są chusty tkane splotem skośno-krzyżowym. Noworodki dobrze czują się w chustach elastycznych, starsze dzieci mogą korzystać z nosidełek ergonomicznych (najlepiej w wieku niemowlęcym zaczynać noszenia od chusty, z czasem przejść na nosidło).

Wybór między chustą a nosidłem zależy głównie od preferencji rodzica i etapu rozwoju dziecka. Wiele osób zaczyna od chusty, gdy dziecko jest małe, a później przechodzi na nosidło, gdy maluch staje się cięższy i bardziej ruchliwy.

Dlaczego noszenie w chuście lub nosidełku jest coraz bardziej popularne?

Noszenie dzieci w chuście lub nosidełku jest sposobem opieki nad małym dzieckiem, który od wieków praktykuje się w wielu kulturach na całym świecie. Obecnie staje się coraz bardziej popularna także w Polsce. To zasługa jej niewątpliwych zalet oraz rosnącej świadomości dotyczącej pozytywnego wpływu na rozwój emocjonalny i motoryczny niemowlęcia. Co to znaczy?

Chusta czy nosidło zapewnia dzieciom, ale i rodzicom, poczucie bliskości i wygody. Dla opiekuna noszenie malucha w ten sposób to duże ułatwienie. Wolne ręce umożliwiają wykonywanie codziennych czynności bez konieczności odkładania dziecka, ale i pozwalają unikać ciężkich oraz nieporęcznych wózków w zatłoczonych miejscach lub na trudnym terenie. To ułatwia życie, ale i sprzyja budowaniu więzi emocjonalnej. Jeśli chodzi o dziecko, noszenie w chuście czy nosidle zaspokaja jego podstawowe potrzeby, takie jak poczucie bezpieczeństwa, ciepło, komfort, bliskość rodzica, co jest szczególnie istotne w pierwszych miesiącach życia.

Nie można także nie dostrzec pozytywnego wpływu tego sposobu opieki nad dzieckiem na jego rozwój fizyczny oraz motoryczny. Przede wszystkim - jeśli akcesoria są prawidłowo użytkowane - wspomagają prawidłowy rozwój stawów biodrowych i kręgosłupa dziecka.

Wpływ noszenia w chuście lub nosidełku na rozwój fizyczny niemowlęcia

Noszenie niemowlęcia w chuście lub nosidełku ma ogromny wpływ na jego rozwój fizyczny. Odpowiednie noszenie:

• wspomaga rozwój motoryczny,
• wpływa na postawę dziecka,
• stymuluje zmysł równowagi.

Chusta do noszenia dziecka a wspieranie rozwoju mięśni i stawów

Kiedy dziecko jest prawidłowo noszone w nosidle czy chuście, w utrzymywanie pozycji aktywnie zaangażowane są jego mięśnie szyi, pleców oraz bioder. Dzięki temu maluch wzmacnia ciało i mięśnie. To szczególnie ważne w pierwszych miesiącach życia, kiedy dziecko podejmuje takie wyzwania jak nauka obracania się z brzucha na plecy i odwrotnie, siadania, raczkowania, wstawania czy chodzenia.

Chusta i nosidło a poprawa postawy ciała

Noszenie dziecka w chuście czy nosidle w pozycji „żabki” (kolana uniesione powyżej poziomu bioder) wspiera prawidłowe ułożenie bioder. To ma kluczowe znaczenie w zapobieganiu dysplazji stawów biodrowych.

To jednak nie wszystko. Poprawnie zawiązana chusta lub ergonomiczne nosidełko wspiera naturalne wygięcie kręgosłupa malucha, które na tym etapie życia przypomina literę „C”.

Chusta i nosidełko do noszenia dziecka a koordynacja ruchowa i równowaga

Noszenie dziecka w chuście lub nosidełku, poprzez delikatne kołysanie podczas poruszania się rodzica stymuluje zmysł równowagi malucha, co jest bardzo istotne dla rozwoju jego układu nerwowego. Dzięki temu dziecko uczy się reagować na zmiany pozycji ciała. To z kolei przekłada się na lepszą koordynację ruchową.

Warto także wiedzieć, że pozycja „brzuch do brzucha” powoduje, że ciepło rodzica i jego ruch wspierają pracę narządów wewnętrznych poprzez delikatny masaż brzucha niemowlęcia. Z kolei gdy dziecko ma okazję dobrze odczuwać granice swojego ciała i rozwijać tak zwane czucie głębokie (propriocepcja).

Wpływ noszenia na rozwój motoryczny w opinii ekspertów

Wielu pediatrów i fizjoterapeutów podkreśla, że noszenie dzieci w chuście lub nosidełku może pozytywnie wpłynąć na ich rozwój motoryczny. Badania wykazują, że dzieci noszone mają lepszą koordynację ruchową i szybciej osiągają kolejne etapy rozwoju fizycznego.

Korzyści dla więzi i rozwoju emocjonalnego dziecka

Noszenie dziecka w chuście lub nosidełku nie tylko wspiera rozwój fizyczny, ale również emocjonalny.

Nie jest zaskoczeniem, że dzieci, które czują bliskość rodzica, czują się bezpieczniej, są spokojniejsze, odczuwają mniej stresu. Stały kontakt z opiekunem zaspokaja podstawowe potrzeby emocjonalne malucha, a i pozwala budować silną więź.

- Dla noworodka i niemowlęcia potrzeba bliskości, fizycznego kontaktu i bycia noszonym jest jedną z potrzeb podstawowych. Rodzice powinni starać się zaspokajać ją równie skutecznie, jak odpowiadają na głód, zmęczenie czy inne potrzeby fizjologiczne dziecka. [źródło]

Dzieci noszone w chustach i nosidełkach mają tendencję do rzadszego płakania. To, że słyszą oddech i bicie serca rodzica oraz czują jego ciepło, działa na nie uspokajająco. Co więcej (przypomina im warunki, które panowały w macicy).

- Noszenie dziecka w chuście w tym okresie zapewnia mu niejako „kontynuację” życia płodowego i stopniowe dostosowanie się do „nowego życia”. Kontakt z mamą, bicie jej serca, zapach zapewniają noworodkowi poczucie bezpieczeństwa, bardzo ważne w tym okresie. Ruchy osoby noszącej przypominają kołysanie, jakie dziecko odczuwało w macicy, ćwiczy się też jego zmysł równowagi. Wiązanie zapewnia noworodkowi pozycję podobną do tej przed urodzeniem. Jeśli osobą noszącą jest ojciec lub inna osoba, pozwala to nawiązać szczególny kontakt z dzieckiem. [źródło]

Chusta dla noworodka - od kiedy?

W tkanej chuście wiązanej można nosić dziecko od pierwszych dni jego życia, pamiętając, że dobrej jakości chusta musi ciasno oplatać dziecko. Z punktu widzenia fizjologii najbardziej korzystnym dla noworodka i małego niemowlęcia wiązaniem jest tzw. „kangurek”.

Specjaliści podkreślają, że prawidłowo zawiązany w chuście noworodek przyjmuje następującą pozycję [źródło]:

• kręgosłup w kształcie litery C (pełna kifoza),
• główka swobodnie opada na pierś osoby noszącej,
• nóżki, biodra i miednica w pozycji zgięciowo-odwiedzeniowej (zgięcie 110°, odwiedzenie 60°, zewnętrzna rotacja stóp) 

Czy noszenie w chuście lub nosidełku jest bezpieczne?

Choć noszenie dzieci w chuście lub nosidełku ma wiele zalet, wiążą się z nim różne wyzwania. Co robić, aby korzystanie z nich było komfortowe, ale i bezpieczne?

Przede wszystkim trzeba pamiętać, że noszenie dziecka blisko siebie, otulonego materiałem, wymaga odpowiedniego dopasowania chusty. Ważna jest także technika i sposób jej mocowania.

Noszenie w prawidłowo zawiązanej chuście nie powoduje nadmiernego obciążenia kręgosłupa dziecka. Jednak nieprawidłowe wiązanie chusty lub źle dobrane nosidełko może nie tylko wywołać dyskomfort u rodzica i dziecka, ale i prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych.

- Należy unikać nosideł określanych potocznie mianem wisiadeł, w których dziecko całym ciężarem ciała opiera się na genitaliach lub spojeniu łonowym, a jego nóżki bezwładnie zwisają. Pozycja dziecka w takim nosidle jest daleka od fizjologicznej - kręgosłup jest przeprostowany i pozbawiony amortyzacji, a więc narażony na duże obciążenia, pozycja nóg i miednicy jest niewłaściwa, a stawy biodrowe nie mają odpowiedniej stabilizacji, co może wpływać niekorzystnie na ich rozwój. [źródło]

Noszenie w chuście lub nosidełku – wskazówki i porady

Aby chusta czy nosidło były komfortowe i bezpieczne, bardzo ważny jest zarówno ich wybór, jak i nauczenie się prawidłowych technik zakładania, noszenia i użytkowania akcesoriów. Istnieje wiele kursów oraz filmów instruktażowych, które uczą rodziców, jak prawidłowo nosić dziecko i jak wiązać chustę. Warto z nich korzystać.

Sposób wiązania chusty zmienia się wraz z rozwojem dziecka:

• Kiedy niemowlę samodzielnie kontroluje głowę, górny brzeg chusty może być niżej, na wysokości podstawy czaszki.
• Z czasem, gdy dziecko samodzielnie siedzi, można pozwolić na wyciągnięcie rączek z chusty, a górny jej brzeg przebiega pod jego pachami.
• Starsze niemowlęta często nosi się w tzw. plecaku prostym.

Bez względu na wiek, niewiele zmienia się w ustawieniu miednicy, bioder i nóg dziecka. Zgięcie powinno być duże (110°), odwiedzenie stosunkowo niewielkie (od 60° dla noworodka, maksymalnie do 90° u starszych dzieci), rotacja stóp pozostaje zewnętrzna. [źródło]

Nie mniej istotne jest również trzymanie ręki na pulsie to jest sprawdzanie, czy wszystko jest dobrze dopasowane, a maluszek ma się dobrze (np. czy w nosidle czy jest dobrze podparte, jego główka nie opada, a nogi znajdują się w pozycji „żabki”).

Aby noszenie malucha w chuście czy nosidle było komfortowe i bezpieczne, trzeba również zwrócić uwagę na taką kwestię jak optymalny czas noszenia. Ważne jest, aby nosząc dziecko nie obciążać jego kręgosłupa czy stawów biodrowych przez zbyt długi czas. Kilka godzin dziennie spędzanych w ten sposób może wspierać rozwój dziecka, niemniej trzeba zadbać o przerwy i czas na swobodny ruch. Zawsze trzeba obserwować dziecko i być wyczulonym na oznaki nieprawidłowego noszenia. W przypadku wątpliwości warto skonsultować się z ekspertem.

Noszenie w chuście lub nosidełku a rozwój niemowlęcia – podsumowanie

Noszenie w chuście lub nosidełku wspiera rozwój motoryczny, emocjonalny i fizyczny dziecka. Kluczowe jest jednak prawidłowe dopasowanie akcesoriów oraz technika noszenia. To pozwoli zapewnić maluchowi odpowiednie wsparcie w kluczowych fazach jego rozwoju.