Jak chronić dziecko przed słońcem? Preparaty, o których warto wiedzieć
Zobacz jak bezpiecznie korzystać ze słońca
Jak chronić dziecko przed słońcem? Co robić, aby skóra nie ucierpiała w kontakcie z jego zdradliwymi promieniami? Należy stosować kilka zasad, a i sięgać po bezpieczne kosmetyki zapewniające skuteczną ochronę. Najmłodszych przed słońcem trzeba chronić bezwzględnie. Starszaki mogą łapać promienie słoneczne jedynie w cieniu drzew lub pod parasolem. Co jeszcze warto wiedzieć?
Jak chronić skórę dziecka przed słońcem?
Aby zapewnić dziecku ochronę przed słońcem, warto sobie wziąć do serca zalecenia dermatologów i pediatrów. O czym pamiętać?
Należy unikać bezpośredniego wystawienia na działanie promieni słonecznych dzieci, które nie ukończyły 3. roku życia. Niemowlęta do 6. miesiąca życia nie powinny być wystawiane na słońce nawet przez chwilę. Do wózka warto przymocować parasolkę, a i nie zapomnieć schować daszka wózka, by nie utrudniał przepływu powietrza.
Podczas zabawy na podwórku, nad wodą czy w lesie, należy zachęcać dzieci do zabawy w cieniu. Sprawdzi się nie tylko naturalny cień pod drzewem, ale i parasol czy namiot plażowy. Warto mieć na uwadze, że promienie odbijają się także od wody, piasku czy budynków.
W dni upalne i słoneczne nie należy przebywać na zewnątrz między godziną 11.00 a 16.00, czyli w porze, gdy słońce świeci najmocniej. Czas, gdy znajduje się ono wysoko na niebie jest szczególnie niebezpieczny. Najlepszy moment na spacer to godziny poranne i późne popołudnie, a nawet wieczór.
Należy również pamiętać o okularach przeciwsłonecznych z filtrem (kupionych w salonie optycznym, nie na bazarku, UV 400) oraz nakryciu głowy (czapeczka z daszkiem, kapelusz czy chustka). Przydadzą się przewiewne koszulki, sukieneczki i szorty, a na plażę ubrania z filtrami UV.
Bardzo ważne jest, by podczas upału nie dopuścić do odwodnienia. To dlatego warto pilnować, by dziecko często piło wodę. Butelkę należy mieć zawsze pod ręką.
W kontekście ochrony dziecka przed słońcem szczególne znaczenie mają kosmetyki chroniące przed promieniami słonecznymi.
Preparaty chroniące skórę przed słońcem
Przed wyjściem na dwór, na partie ciała, które mogą zostać wystawione na działanie promieni słonecznych, należy nałożyć grubą warstwę kremu czy balsamu zapewniającego ochronę przeciwsłoneczną. Jak podaje WHO, aby uzyskać odpowiednią ochronę, trzeba nałożyć na ciało minimum 35 ml środka przeciwsłonecznego.
Bardzo ważny jest w nich filtr UVA-UVB. Dla dzieci należy wybrać krem z filtrem UV SPF30+ lub SPF50+. Filtr nie może być mniejszy niż 30, a jeśli dziecko ma jasny fototyp skóry – jego wartość powinna wynosić co najmniej 50. Zasada jest prosta: im wyższy faktor filtra, tym silniejsza ochrona przed szkodliwym promieniowaniem. O kremie z filtrem dla dzieci powinni pamiętać szczególnie rodzice maluchów o jasnych włosach oraz niebieskich lub zielonych oczach.
Warto pamiętać, że filtry się nie sumują. Jeśli użyjesz np. filtru SPF 15 i SPF 20, to ochrona przeciwsłoneczna nie będzie wynosiła 70 a tyle, ile ma wyższy faktor. W tym przypadku 20.
Kosmetyk chroniący przed promieniami słonecznymi należy aplikować co mniej więcej dwie godziny (nawet gdy specyfik jest wodoodporny, także po każdym wyjściu z wody). Przy smarowaniu twarzy trzeba pomijać okolice oczu, zaś pamiętać o nosie, ustach, grzbiecie stóp i uszach karku. Ponieważ rodzice często o tych częściach ciała zapominają, te są szczególnie narażone na oparzenia.
Kosmetyki z SPF nie sprawiają, że można wylegiwać się na słońcu. Zawarte w nich filtry jedynie zmniejszają ryzyko powstania oparzeń słonecznych.
- O ochronie przeciwsłonecznej powinno się pamiętać nie tylko w czasie urlopu czy w okresie letnim. Poranne nałożenie kremu z filtrem na odsłonięte części ciała przed wyjściem do żłobka czy przedszkola powinno stać się rytuałem. Także w zimie – odbijające od śniegu promienie mogą być przyczyną oparzenia. – przypomina lekarz, Sylwia Kopacz. źródło
Jaki krem z filtrem jest bezpieczny dla dzieci?
Choć każda substancja chemiczna, która ma kontakt ze skórą, ma na nią wpływ, stosowanie kosmetyków z filtrami jest dla skóry bezpieczniejsze niż jej nie stosowanie.
Dla dzieci poniżej 3. roku życia zaleca się stosowanie filtrów mineralnych (fizycznych). Ich zaletą jest wysoki profil bezpieczeństwa oraz wysoki stopień tolerancji dla skóry. Są bezpieczne, nie wywołują reakcji uczuleniowych i alergicznych.
Produkty z filtrami mineralnymi dla dzieci i niemowląt powinny zawierać jedynie substancje najwyższej jakości, o łagodnym działaniu. Kluczowe jest, by kosmetyk zawierał filtry UVA i UVB. Kosmetyki, które zawierają filtry fizyczne, sprawdzają się u dzieci, ale rekomendowane są również jako ochrona przeciwsłoneczna skóry delikatnej, wrażliwej, skłonnej do alergii czy atopowej.
Filtry fizyczne to substancje pochodzenia mineralnego, które odbijają promieniowanie z całego zakresu długości fal. Stosuje się dwa typy produktów:
- barwne pigmenty (tlenek tytanu, tlenek cynku, tlenki żelaza),
- pigmenty mikronizowane tlenku cynku lub tlenku tytanu.
Dlaczego ochrona przeciwsłoneczna jest ważna?
Istnieje wiele powodów, dla których nie należy wystawiać dzieci na działanie promieni słonecznych. Przede wszystkim warto pamiętać, że skóra maluchów jest delikatna i wrażliwa oraz cienka, przez co promieniowanie słoneczne wnika głębiej. Ponadto nie ma jeszcze optymalnie wykształconych mechanizmów termoregulacji, dlatego nie potrafi się schładzać.
Skóra dziecka ma mniej melaniny, która chroni przed szkodliwym wpływem promieniowania. Im jej mniej, tym skóra jest bardziej narażona na oparzenie i procesy mutagenne w komórkach. Ponadto w warstwie podstawowej skóry najmłodszych występują duże ilości komórek macierzystych. Te pod wpływem promieniowania słonecznego łatwo ulegają mutacjom.
Przedłużone przebywanie na słońcu, bez zastosowania kremu ochronnego z filtrem może prowadzić do oparzenia słonecznego, którego objawem jest rumień, obrzęk lub pęcherze. Dzieci szybciej niż dorośli ulegają oparzeniom słonecznym. Dotkliwe pamiątki w postaci oparzeń skórnych mogą pojawić się nawet po krótkotrwałym przebywaniu na słońcu. Ale to nie wszystko. Promieniowanie słoneczne w nadmiernej ilości może również prowadzić do obniżenia odporności, może również dojść do zaostrzenia się istniejących problemów skórnych.
Promieniowanie słoneczne jest promieniowaniem elektromagnetycznym i obejmuje: promieniowanie podczerwone, światło widzialne i promieniowanie ultrafioletowe.
W spektrum UV mieszczą się:
- UVA (320-400 nm), które ma właściwości barwnikowe, w mniejszym stopniu wywołuje zaczerwienienia skóry (rumień). Uszkadza włókna kolagenu i elastyny, prowadzac do nadmiernego wysuszenia i starzenia skóry,
- UVB (290-320 nm), które ma silne właściwości wywołujące rumień. Promieniowanie działa na powierzchni skóry. Wskutek długotrwałej ekspozycji działa rakotwórczo. Prowadzi do zwiększonej syntezy barwnika skóry, powoduje oparzenia słoneczne,
- UVC (<280 nm) - prawie całkowicie pochłania je warstwa ozonowa.
Do wzmożonej ochrony skóry dziecka powinny przekonać również dane szacunkowe, które mówią, że około 50% czasu ekspozycji na działanie słońca przypada na pierwsze 18 lat życia człowieka.
Delikatna skóra dziecka wymaga szczególnej ochrony przed szkodliwym działem słońca. Należy pamiętać, że im jaśniejsza karnacja dziecka, tym większe zagrożenie. Promieniowanie UV uszkadza DNA w skórze, co zwiększa ryzyko zachorowania na nowotwory skóry. Im bardziej eksponujemy się na słońce w dzieciństwie i młodości, tym większe ryzyko zachorowania w dorosłym życiu. Badania dowodzą, że oparzenia słoneczne w dzieciństwie to jedne z silnych czynników rozwoju czerniaka w dorosłości.
Komentarz specjalisty
Lek. Alicja Anna Kaczmarek, dermatolog i wenerolog z Centrum Medycznym Damiana
Skóra dziecka jest cienka i delikatna, przez to reaguje dużo szybciej na negatywne działanie promieni słonecznych. Musimy sobie zdać sprawę z tego, że skutki promieniowania słonecznego kumulują się w skórze przez całe życie, mogą prowadzić do nowotworów skóry w wieku dorosłym. Dlatego pierwszą i podstawową zasadą jest niewystawianie małego dziecka na działanie promieni słonecznych.
Dobrym wyborem będzie z pewnością unikanie ekspozycji na słońce w środku dnia, mniej więcej pomiędzy godziną 11 a 15. Pamiętajmy, że słońce operuje również w cieniu. W sezonie wiosenno-letnim bezwzględnie należy aplikować na skórę dziecka kremy z filtrem, najlepiej te dostępne w aptekach.
W przypadku dzieci należy stosować kremy z filtrem mineralnym (nie chemicznym) o wskaźniku SPV 50. Filtr mineralny nie wnika w głąb naskórka, utrzymuje się tylko na powierzchni skóry. Jest lepiej tolerowany przez każdy rodzaj skóry, a poleca się go zwłaszcza skórom wrażliwym i cienkim.
Smarowanie należy powtarzać co dwie godziny. Jedno nałożenie kremu na cały dzień nie wystarczy, bo krem ściera się w kontakcie z piaskiem, wodą, ubraniem czy ręcznikiem.
W sprzedaży znajdziemy już nawet kremy z filtrem, które można stosować u dzieci od 1. dnia życia albo od 6. miesiąca. Wychodząc z niemowlęciem w wózku na spacer warto mu zaaplikować taki preparat.
Natomiast sklepy sportowe oferują odzież UV, która blokuje szkodliwe promieniowanie – to m.in. czapki, koszulki, stroje kąpielowe. Warto poszukać ich przed wyjazdem na wakacje i zaopatrzyć w nie przynajmniej dziecko.
Rzadko pamiętamy, że zaczerwienienie skóry po kontakcie ze słońcem to już jest oparzenie pierwszego stopnia. Stosujemy na nie łagodzące preparaty z pantenolem, dostępne bez recepty. Wszystkie poważniejsze objawy oparzenia słonecznego powinien obejrzeć lekarz.
Bibliografia
- J. Narbutt, H. Wolska, A. Kaszuba, A. Langner, A. Lesiak, J.Maj, W. Placek, A. Reich, L. Rudnicka, B. Zegarska: Fotoprotekcja. Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego w: Przegląd Dermatologiczny, 2018
- Ebisz M., Brokowska M., Szkodliwe oddziaływanie promieniowania ultrafioletowego na skórę człowieka, Hygeia Public Health, 2015
- Jak dbać o skórę latem? lek. Jolanta Maciejewska
- Pięć powodów, by nie wystawiać dziecka na słońce
- Jak chronić dziecko przed słońcem Lek. Sylwia Kopacz