Odpieluchowanie i umiejętność korzystania z nocnika. Od czego zacząć, co musisz wiedzieć.

Odpieluchowanie, trening czystości i umiejętność korzystania z nocnika i toalety jest kamieniem milowym w rozwoju dziecka. Nauka korzystania z toalety może być  jedną z najtrudniejszych faz rozwojowych, których doświadczają razem zarówno dzieci, jak i rodzice. Co warto wiedzieć, żeby było łatwiej?

Kiedy zacząć sadzać dziecko na nocniku?

Kiedy odpieluchować dziecko? Według lekarzy - nie tylko amerykańskich - przyjmuje się, że dzieci mają gotowość do pożegnania się z pieluchą pomiędz18 a 30 miesiącem życia. Dla odmiany, dopiero w wieku 2,5 lat zewnętrzny zwieracz odbytu dojrzewa do pełnej sprawności i przyjmuje się, że 4 latki powinny osiągnąć umiejętność kontroli wypróżnień . Oczywiście mówimy tu o średniej. Część dzieci zacznie wcześniej sygnalizować potrzeby, niektóre później.

Amerykański psychiatra i psycholog Alexander Lowen ostrzegał, że jeśli dziecko nie ma gotowości i/lub zaczynamy z nim trening czystości przed ukończeniem 2,5 roku to uczy się ono kontrolować czynności wydalnicze za pomocą innych mięśni dna miednicy oraz mięśni pośladkowych, co powoduje nadmierne napięcia.

W efekcie, jako dorosła osoba może mieć dolegliwości bólowe w tej okolicy, a dodatkowo jako dziecko uczy się parcia przy oddawaniu moczu, czyli nawyku, który uruchamia tłocznię brzuszną.

Tymczasem niektórzy rodzice chcą odpieluchowywać i sadzać dziecko na nocnik ledwo ono nauczy się w ogóle siadać. To błąd!

To, że Twoja pociecha usiądzie na komendę na nocniku i nawet zrobi siku, nie jest to oznaką, że jest ona już gotowa aby pożegnać się z pieluchą –  bo nie jest gotowa na to ani fizycznie ani neurologicznie i psychicznie.

Czy to odpowiedni czas? Być może, ale…

Ogólnie rzecz biorąc, większość dzieci staje się fizjologicznie gotowa do nauki korzystania z toalety w wieku około osiemnastu miesięcy - co oznacza, że ich układ pokarmowy i pęcherz dojrzewają do tego stopnia, że ​​mogą opóźnić wypróżnianie lub siusianie na tyle długo, aby dobiec do nocnika.

Jednak w wieku 18 - miesięcy maluchy zazwyczaj nie są jeszcze gotowe poznawczo. Co to oznacza? To, że dopieropo drugich urodzinach mają szansę przeprowadzić cały proces: począwszy od skojarzenia, że "czas na nocnik", poprzez skorzystanie z niego i skupienie uwagi na tyle długo, żeby spokojnie zakończyć wszystkie czynności.

Dlatego dodatkowo, jeśli nawet masz poczucie, że dziecko jest gotowe na trening czystości, to zanim zaczniesz  je oswajać z nocniczkiem, zastanów się, czy w jego życiu  nie dzieje się akurat zbyt wielu absorbujących rzeczy na raz?

Kiedy właśnie maluszkowi urodziło się rodzeństwo, czy jest chore albo właśnie się przeprowadziliście, lepiej odłóż naukę na później. Jak każda nauka, tak i ta - nie zając, nie ucieknie.

Dodatkowo jeśli zauważysz, że maluch nie lubi korzystać z nocnika, a kiedy o nim wspomnisz zaczyna płakać, to poczekaj na lepszy moment i gotowość.

czy wiesz, że  - fakty z przeszłości o treningu czystości

Czy wiesz, że pewien rządowy podręcznik instruował rodziców, aby wymuszali „absolutną regularność” wypróżnień poprzez wkładanie mydła w odbyt niemowlęcia o określonych porach dnia? (Departament Pracy Stanów Zjednoczonych 1935).

 

Na szczęście pediatrzy, tacy jak Benjamin Spock i T.Berry Brazelton, argumentowali, że zzmuszanie dzieci może powodować różne problemy, w tym wstrzymywanie stolca, odmowę korzystania z toalety, regres i  moczenie nocne  (Leiberman 1972; Brazelton 1962; Brazelton i Sparrow 2004).

Jak uczyć dziecko korzystania z nocnika?

Przede wszystkim cierpliwie. Przeważnie jest tak, że im większą wagę przywiązujemy do treningu czystości, im więcej stresu, zamętu, irytacji i złości wokół nocnika, tym gorsze będą efekty.

Po pierwsze po przyniesieniu nocnika  zachęć dziecko, żeby się nim bawiło, ustaw go tam, gdzie chce. Okazuje się, że części dzieci postawienie nocnika w łazience pozwala kojarzyć miejsce z potrzeba, ale niektórzy rodzice sygnalizowali, że nocnik "wędrował" z nimi po domu, tak żeby zawsze był pod ręką.

Niektóre dzieci nie będą chciały skorzystac z nocnika, np. te posiadające starsze rodzeństwo często preferują nakładki na toaletę.

Bez względu na wybór - trening czystości bywa skomplikowanym procesem. Wymaga od dziecka opanowanie na raz kilku ważnych, nowych umiejętności, które do tej pory były mu zupełnie obce:

• dostrzega, że chce mu się siusiu lub kupkę,
• kojarzy, co to oznacza – że zaraz zacznie lecieć siku,
• umie powstrzymać się na chwilkę,
• informuje któregoś z rodzica o potrzebie.
•  rozumie instrukcje rodzica

Obserwuj dziecko: może uda ci się zauważyć jakąś regularność wypróżnień. Może maluch przed zrobieniem siusiu lub kupy zachowuje się nieco inaczej – kuca, robi jakieś miny? W takim momencie warto wkroczyć do akcji i zaproponować, żeby pociecha usiadła na nocnik.

Pamiętaj! Przy pierwszych nocnikowych próbach liczy się dosłownie każda sekunda, więc zapomnij o wszelkich szelkach,  paskach, dodatkowych guziczkach czy wiązaniach. Pupa powinna być szybko dostępna. Najwygodniej jest latem. Wtedy maluch może chodzić po domu z gołą pupą, a na spacer warto ubrać pociechę w spodenki „na gumkę”, czy luźną spódniczkę.

…i inne gadżety

To np. wszelkiego rodzaju książeczki, ilustracje, komiksy których bohaterowie opanowują właśnie trudną sztukę korzystania z nocnika. Siusiająca lalka  również może  być bardzo pomocna. Ale pamiętaj! Ważne, żeby nie przedobrzyć i nie bombardować dziecka historiami o nocniku pięć razy dziennie, i jeszcze raz  na dobranoc;  przypominać o konieczności siadania na nocnik na każdym kroku.  Takiej sytuacji nie zniósł by nawet dorosły.

Jak przebiega prawidłowy trening czystości?

Nieuchronnie nadchodzi dzień, kiedy rodzice dochodzą do wniosku, że oto czas pożegnania z  pieluszkami i „na scenie” pojawia się nocnik. Naukę czas zacząć. Co i w jakiej kolejności powinniśmy zrobić?

• Najpierw oswój dziecko z nieznanym przedmiotem, jakim jest nocnik.
• Zachęcaj maluszka, by na niego siadał.
• Daj do zrozumienia, że nocnik należy właśnie do niego 
• Wspólnie ustalcie, gdzie będzie stał.
• Następnie rezygnujcie z zakładania pieluch w ciągu dnia.
• Mówcie dziecku, że kiedy poczuje, że chce mu się siusiu lub kupkę, powinno szybko zawołać mamę lub tatę, a wówczas któreś z rodziców przyniesie mu nocnik.
• Przez pierwsze tygodnie maluch będzie nas wołać dopiero wtedy, kiedy majtki będę już brudne. To może być dla niego źródłem stresu, ale jest to zupełnie normalne.

Jeżeli zauważycie, że dziecko w jakimś momencie chce zrezygnować lub obserwujecie regresję, to być może potrzebuje przerwy. Kilka badań pokazało, że czasem potrzebna jest są aż 3-miesięczna przerwa w treningu.

Jak wspierać dziecko podczas nauki korzystania z nocnika?

Powinniśmy okazać zrozumienie i spokój. Za każdym razem powtarzajmy cierpliwie instrukcję, podkreślając, że jeśli uda mu się zrobić, tak jak prosimy, majteczki pozostaną suche i czyste.

Nie ponaglajmy dziecka, nie sadzajmy dziecka na nocnik „na wszelki wypadek”, „na zapas”!! Pytajmy lepiej raz na jakiś czas, czy przypadkiem „nie chce ci się siusiu, czy kupki?” I oto nagle nadchodzi ten dzień!

Naszemu bohaterowi udaje się uprzedzić, woła mamę lub tatę, jedno z nich odpowiednio szybko reaguje przynosząc nocnik, pomaga dziecku zdjąć bieliznę i na nim usiąść. Rodzice okazują zadowolenie, chwalą, uśmiechają się, klaszczą. Teraz pójdzie już z górki, odtąd coraz częściej malcowi udaje się zawczasu poinformować rodziców o potrzebie zrobienia siusiu czy kupki.

Mijają kolejne miesiące, brzdąc robi się coraz bardziej samodzielny. Chce już SAM  przynosić nocnik, SAM ściągać spodnie  i majtki, SAM je wkładać z powrotem. SAM chce również wynosić zawartość nocnika do toalety i SAM spuszczać wodę. A gdy już nasz brzdąc bezbłędnie – w granicach rozsądku ;) – opanuje korzystanie z nocniczka,  nauka korzystania z „dorosłej” toalety nie będzie już takie trudne.

Trening czystości a noce bez pieluszki

Są dzieci, które właściwie jednocześnie opanowują umiejętność rozpoznawania swoich potrzeb i potrafią korzystać z nocnika zarówno w dzień, jak i wybudzają się w nocy. Jednak jest ich niewiele. Ma to związek z niedojrzałością układu nerwowego. Większość dzieci dopiero po kilku - kilkudziesięciu miesiącach przesypia noce bez żadnych wpadek. 

Przedszkolak a korzystanie z toalety

Generalnie 3 latek, który idzie do przedszkola, powinien w większym lub mniejszym stopniu korzystać z toalety. Warto zaznaczyć, że dziecko ok. 2,5-3 roku życia przechodzi tzw. okres przekory, wszystko chce robić SAMO, buntuje się przeciwko wszelkiej pomocy z naszej strony. I to też może byc dobry moment, żeby małego buntownika sadzać na sedes. Oczywiście obowiązują tu podobne reguły, jak podczas nauki korzystania  z nocnika – bez przymusu, złości, irytacji i nerwów, z całkowitą obopólną współpracą ;)

Przeważnie nasze domowe sedesy są zbyt duże na dziecięce pupki, dlatego warto się zaopatrzyć w specjalną nakładkę na deskę. Wytłumaczmy malcowi, że teraz jest już duże, że staje się coraz bardziej dorosłe i jak każdy dorosły powinien korzystać z „prawdziwej” toalety. 

Tak jak wspominałam początkujący przedszkolak czynności te powinien mieć już choć trochę opanowane, jednak nie przejmujmy się, jeśli nasza pociecha rozpoczynając edukację przedszkolną, jest w „tej sprawie” trochę nieporadne. W przedszkolu, naśladując inne dzieci szybko nadrobi wszelkie zaległości, nie będzie chciało przecież odstawać od innych.